دوگانه حمایت و رشد اقتصادی
جمشید عدالتیان| یکی از اصلی‌ترین مسائلی که ما باید در نظر داشته باشیم، پاسخ به این سوال مهم است که چرا جامعه برای تداوم حیات نیاز به حمایت‌های دولتی پیدا می‌کند؟ در واقع موضوعی که نمی‌توان در آن تردیدی داشت این است که حتی در کشورهای توسعه‌یافته که بهترین عملکرد اقتصادی را داشته‌اند نیز گروهی از مردم بنا به دلایل مختلف برای ادامه زندگی، نیاز به حمایت‌های دولتی پیدا می‌کنند و در میان دولت‌ها نیز بنا به شرایط خود حمایت‌های لازم را در دستور کار قرار می‌دهند اما اینکه در جامعه ما تعداد افرادی که نیاز به حمایت‌های دولتی پیدا کرده‌اند بسیار بالا رفته نشان‌دهنده دشوار شدن شرایط اقتصادی کشور است.
یکی از اصلی‌ترین دلایل رسیدن به چنین شرایطی را باید در آمارهای کلان اقتصادی دنبال کرد. برای مثال ما تحت تاثیر تحریم‌ها، برای چند سال با کاهش جدی نرخ رشد اقتصادی مواجه بوده‌ایم. این موضوع باعث شده که تولید پایین بیاید و در کنار آن با بالا بودن تورم، هزینه زندگی جاری برای مردم نیز به شکل قابل‌توجهی افزایش یافته است. از این رو گروه‌های مختلف از حقوق بگیران گرفته تا افراد کم درآمد به کمک‌های دولت برای ادامه زندگی محتاج شده‌اند. ما در کوتاه‌مدت چاره‌ای جز حمایت از این گروه‌ها نداریم.
ما باید طوری برنامه‌ریزی کنیم که هم در آن واقعیت‌های اقتصاد ایران دیده شود و هم حمایت واقعی از مردم ادامه پیدا کند. در ایران بحث حمایت از اقشار کم‌درآمد، موضوع تازه‌ای نیست و از چند دهه قبل دولت‌های مختلف این موضوع را در دستور کار قرار داده‌اند اما موضوع این است که ما هنوز نتوانسته‌ایم به راهکار و نتیجه نهایی برسیم. یکی از این راهکارها بحث پرداخت یارانه غیرمستقیم بوده که هرچند به تمام اقتصاد ایران رسیده اما در نهایت از عدالت یارانه‌ای به دور مانده است و در برخی حوزه‌ها پولدارها استفاده بیشتری از این یارانه کرده‌اند.
از سوی دیگر، برنامه‌ریزان اقتصادی باید در نظر داشته باشند که بهترین راه برای عبور از این شرایط بهبود وضع اقتصادی کشور در سطح کلان است. اگر بتوانیم تولید را توسعه بدهیم و به دنبال آن رشد اقتصادی بالا به وجود بیاوریم، از یک‌سو تعداد شاغلان افزایش خواهد یافت و به این ترتیب تعداد کسانی که به حمایت دولت نیاز دارند کاهش می‌یابد و از سوی دیگر اقتصاد کشور به حدی از توان می‌رسد که حتی با وجود باقی ماندن تحریم‌ها نیز می‌تواند به اهداف خود برسد اما در صورتی که این مسیر کلان پیگیری نشود، ما با این موضوع مواجه خواهیم بود که همواره دولت باید از مردم حمایت کند و تحت تاثیر تورم این کمک‌ها نیز هر بار باید گسترده‌تر شوند.
