صادرات مجدد سوخت روسیه از شمال آفریقا به اروپا

کشورهای شمال آفریقا پس از آغاز تحریم واردات سوخت روسیه به اتحادیه اروپا در اوایل فوریه، خرید دیزل روسیه را به میزان قابل توجهی افزایش داده‌اند. به گزارش ایسنا، کشورهای آفریقایی در کرانه دریای مدیترانه و ترکیه، خرید سوخت روسیه را حتی پیش از آغاز تحریم کشورهای غربی، افزایش دادند. به گفته تحلیلگران، اکنون سیگنال‌هایی مشاهده می‌شود که بخشی از این فرآورده‌ها ممکن است مجددا به اروپا صادر شوند.

حتی اگر چنین باشد، تشخیص مبدأ اصلی محموله به دلیل مخلوط شدن با فرآورده‌های دیگر، دشوار خواهد بود. با توجه به تغییرات عظیمی که در کریدورهای تجارت جهانی نفت صورت گرفته و هدف دوگانه کشورهای غربی برای تنبیه پوتین و حفظ عرضه نفت به بازار جهانی، اتحادیه اروپا ممکن است برای حذف واردات فرآورده‌هایی که ظن روسی بودن آنها می‌رود، چندان سخت‌گیری به خرج ندهد. ممنوعیت اتحادیه اروپا علیه واردات فرآورده‌های نفتی پالایش شده روسیه که از طریق دریا حمل می‌شوند، از پنجم فوریه به اجرا درآمد و حدود یک میلیون بشکه در روز دیزل، نفتا و سوخت‌های دیگر روسیه ناچار به یافتن بازارهای دیگر شدند.

صادرات نفت روسیه به کشورهای خارج از اتحادیه اروپا تحت مکانیزم سقف قیمت مشابه مکانیزم سقف قیمت برای فروش نفت روسیه، قرار می‌گیرد که از سوی کشورهای غربی پیاده شده است. سقف قیمت دیزل روسیه، ۱۰۰ دلار در هر بشکه تعیین شده اما سقف قیمت محصولاتی که ارزان‌تر از نفت هستند، ۴۵ دلار در هر بشکه است. حجم واردات دیزل اروپا از خاورمیانه و آسیا ماه جاری به بالاترین رکورد در هفت سال گذشته صعود خواهد کرد. این بلوک پس از آغاز تحریم واردات دیزل و سوخت‌های دیگر روسیه، خرید از منابع دیگر را افزایش داده است.

همزمان، جریان صادرات فرآورده‌های نفتی روسیه به شمال آفریقا، افزایش پیدا کرده است. طبق گزارش وال استریت ژورنال به نقل از شرکت تحلیل انرژی کپلر، به عنوان مثال، مراکش دو میلیون بشکه دیزل روسیه را در ژانویه وارد کرد که در مقایسه با ۶۰۰ هزار بشکه در کل سال ۲۰۲۱، رشد چشمگیری داشته است. تونس هم واردات فرآورده‌های نفتی روسیه را در ژانویه به ۲.۸ میلیون بشکه افزایش داد و در فوریه ۳.۱ میلیون بشکه دیگر وارد خواهد کرد در حالی که حجم وارداتش از روسیه پیش از جنگ اوکراین، ناچیز بود. به گفته تحلیلگران، این کشورها همه فرآورده‌های نفتی روسیه را مصرف نخواهند کرد. همچنین، شمال آفریقا ظرفیت پالایش خود را افزایش نداده است. تنها توضیحی که برای این افزایش واردات باقی می‌ماند، صادرات مجدد آن به کشورهای دیگر از جمله اروپا پس از مخلوط شدن با سوخت‌های غیرروسی است. ویکتور کاتونا، تحلیلگر ارشد نفت شرکت کپلر به وال استریت ژورنال گفت: ما شاهد رنسانس پالایش مغرب نیستیم.

بخشی از فرآورده‌های نفتی روسیه از اروپا سر درمی‌آورند. طبق آمار شرکت ورتکسا، فرآورده‌های نفتی پاک روسیه روی آب اخیرا افزایش پیدا کرده است. در حال حاضر ۸۷ کشتی حامل دیزل روسیه روی آب هستند. از این تعداد، ۶۳ کشتی حامل ۱۸ میلیون بشکه نفت به سمت مقصدهای غیراروپایی-غیرمدیترانه‌ای یا نقاط بین راهی مدیترانه‌ای یا انتقال کشتی به کشتی هستند. بر اساس گزارش اویل پرایس، تحلیلگران و ناظران بازار اکنون باید ببینند چه مدت طول خواهد کشید تا این محموله‌ها، مقصد نهایی خود را پیدا کرده و به آن برسند و آیا تاخیرهای لجستیکی احتمالی، روند صادرات فرآورده‌های نفتی روسیه را تهدید خواهد کرد.