رها شدن از افکار منفی

نجمه دهقان

بیشتر افکار بد در دوره‌های تنهایی و اوقات فراغت به ذهن خطور می‌کند لذا در این زمان‌ها بهتر است کارهایی برای انجام دادن پیدا کنید مانند تماشای یک فیلم، ورزش کردن، کتاب خواندن، پیاده‌روی و... تنها بودن بد نیست، اما تنها ماندن بدون اینکه کاری انجام دهید، می‌تواند باعث ایجاد افکار منفی، اضطراب و دلهره شود. فراموش نکنیم همه ما با نگرش ذهنی خود به جهان نگاه می‌کنیم. اگر این نگرش عمدتاً منفی باشد، می‌تواند بر همه‌چیز ازجمله سلامت، شغل، خانواده و موارد دیگر تأثیر بگذارد.

مساله اینجاست که همه ما هرازگاهی دچار افکار منفی می‌شویم اما نادیده گرفتن یا پذیرفتن افکار منفی بستگی به اراده ما دارد. در صورت پذیرش و مرور این افکار در ذهن باید منتظر عواقب آن در زندگی نیز باشیم چراکه افکار منفی این توانایی را دارند که کیفیت زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهند، مثبت‌اندیشی را از ما سلب، اعتمادبه‌نفس ما را مخدوش و به زبان خودمانی روزگارمان را سیاه کنند. از سوی دیگر احساسی که ما داریم بر طرز تفکر ما تأثیر می‌گذارد. زمانی که افسرده هستیم، افکار منفی بیشتر به سراغمان می‌آید یا وقتی مضطرب هستیم، بیشتر نگران اتفاقات بد می‌شویم اما فارغ از احساسات، افکار منفی می‌تواند نتیجه تفکر بیش‌ازحد باشد.

این حالت معمولاً در زمان‌های تنهایی، بیکاری یا زمانی که حواس‌پرتی کمی داریم، اتفاق می‌افتد به همین دلیل است که شب‌ها هنگام دراز کشیدن افکار منفی بیشتر به ذهنمان خطور می‌کند. باید توجه داشت که افکار منفی به‌راحتی می‌توانند تشدید شوند و احساسات منفی تغذیه کنند، این چرخه نیز می‌تواند منجر به اضطراب و حتی حملات پانیک شود. دانشمندان معتقدند که افکار منفی می‌تواند برای مغز مضر باشد. محققان کالج کینگ لندن دریافتند که تفکر منفی تکراری ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش دهد. این مطالعه نشان داد که عادت به تفکر منفی طولانی مدت، توانایی مغز را برای فکر کردن، استدلال کردن و مرور خاطرات کاهش می‌دهد. افکار منفی می‌توانند منجر به مشکلاتی مانند اضطراب اجتماعی، افسردگی، استرس و اعتمادبه‌نفس پایین شوند. کلید تغییر افکار منفی این است که درک کنید اکنون چگونه فکر می‌کنید، سپس از استراتژی‌هایی برای تغییر این افکار یا تأثیر کمتر آنها استفاده کنید.

اگرچه همه ما هرازگاهی افکار منفی به سراغمان می‌آید اما مهم است بدانیم زمانی که این افکار ظاهر می‌شوند چه‌کاری باید انجام دهیم. گفتن چیزهای مثبت در مورد خود، اطرافیان و آینده می‌تواند بر وضعیت کلی ذهن تأثیر بگذارد چراکه افکار مثبت بیشتر به نتایج خوب و افکار منفی بیشتر به نتایج بد منجر می‌شوند. با درونی کردن افکار مثبت می‌توانید از منفی گرایی جلوگیری کنید.

برای درونی کردن افکار مثبت می‌توانید به عنوان‌مثال، فهرستی از ویژگی‌های مثبت خود تهیه‌کرده و آن را درجایی قرار دهید که بتوانید هرروز آن را ببینید، مانند روی میز یا آینه. تمرکز بر اشتباهات گذشته یا نگرانی در مورد رویدادهای آینده می‌تواند بر مثبت بودن فعلی شما تأثیر بگذارد و  باعث تقویت افکار منفی در ذهن شود لذا در چنین شرایطی بهترین کار این است که با تمرکز بر انجام فعالیت‌های روزمره یا انجام فعالیت‌هایی که باعث آرامشتان می‌شود، حواس خود را پرت کنید.

از سوی دیگر منفی‌گرایی می‌تواند مسری باشد، بنابراین حفظ فاصله تا حد امکان از همکاران و آشنایان منفی می‌تواند بر روحیه شما تأثیر بگذارد. البته دوری کامل از افراد منفی‌گرا اغلب غیرممکن است لذا در صورت تعامل با این افراد بهتر است از بحث‌وجدل با آنها اجتناب کنید. توجه کنید همیشه مبارزه جواب نمی‌دهد، گاهی به‌جای مبارزه با افکار بد باید نفس عمیق کشید، آنها را پذیرفت و ادامه داد. یادگیری این کار دشوار است، اما تسلط بر این مهارت بهترین راه برای مبارزه با افکار منفی تا آخر عمر است.

به عنوان‌مثال، ممکن است نگران این باشید که به دلیل اشتباه در محل کار، اخراج شوید اما به‌جای تثبیت اشتباهی که انجام داده‌اید باید از اشتباه خود درس بگیرید و برای عدم تکرار آن در آینده قدم‌بردارید. به‌جای انتظار بدترین اتفاق، روی بهبود تمرکز کنید. این ممکن است عجیب به نظر برسد، اما یک مطالعه در ایالت اوهایو نشان داد افرادی که افکار بد خود را می‌نویسند و سپس کاغذ را دور می‌اندازند، نسبت به افرادی که کاغذ را نگه‌داشته‌اند، تصویر بهتری از خود دارند. نوشتن راهی برای بیان مشکلات است و خلاص شدن از شر آنها می‌تواند اثرات مثبتی بر روی ذهن داشته باشد.