بدهی دولت به تامین اجتماعی؛ بدهی تامین اجتماعی به بیمارستان‌ها

در حوزه بهداشت و درمان همیشه یک پای ماجرا لنگ می‌زند، مساله همان قصه قدیمی سرانه درمان و کمبود بودجه است. بدهی‌های انباشت شده دولت به تامین اجتماعی و حالا هم بدهی‌های انباشت شده تامین اجتماعی به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی باعث شده است تا خدمات تعلق گرفته به بیماران در حد راضی‌کننده نباشد.

وقتی دولت چند صد میلیارد تومان به سازمان تامین اجتماعی بدهکار است و از سوی دیگر هم این بدهی باعث می‌شود تا تامین اجتماعی بودجه لازم برای پرداخت بدهی خود به بیمارستان‌ها را نداشته باشد، تاثیر آن بیش از همه بر بیماران و خدماتی که به آنها ارایه می‌شود، است.

وقتی بیمارستان‌ها بودجه لازم را نداشته باشند نمی‌توانند تجهیزات بیمارستانی خود را نوسازی کنند، دستگاه‌های مستهلک کارایی لازم را ندارند، از سوی دیگر پرداخت حقوق کارکنان بیمارستان نیز با مشکل مواجه می‌شود و همین امر باعث نارضایتی کادر درمان شده و به این ترتیب آنها برای تامین هزینه‌های زندگی مجبور می‌شوند در شیفت‌های متوالی کار کنند و به این ترتیب کارایی آنها نیز کاهش پیدا می‌کند، خستگی کادر درمان، فرسودگی تجهیزات بیمارستانی همه و همه در نهایت بر پروسه درمان بیماران تاثیر منفی می‌گذارد و باعث می‌شود تا بسیاری از بیماران از خدماتی که دریافت می‌کنند رضایت نداشته باشند. از سوی دیگر وقتی کیفیت خدمات بیمارستانی کاهش پیدا می‌کند، آمار مرگ و میر هم می‌تواند افزایش پیدا کند، در این شرایط آیا دولت و وزارت بهداشت و درمان و دیگر نهادهای مربوطه به وظایفی که دارند عمل می‌کنند. 

طلب 13 هزار میلیاردی بیمارستان‌ها  از تامین اجتماعی

معاون درمان وزارت بهداشت با اشاره به طلب 13 هزار میلیارد تومانی بیمارستان‌ها از سازمان تامین اجتماعی، نیز به ایسنا گفت: بیمه‌ها باید سعی کنند که پول‌های مراکز درمانی را هرچه زودتر بپردازند.

در حال حاضر بالغ بر ۱۳ هزار میلیارد تومان مراکز درمانی ما از سازمان تامین اجتماعی طلب دارند. همچنین حدود 4 هزار میلیارد تومان از منابع هدفمندی که باید به مراکز درمانی پرداخت می‌شد، هنوز پرداخت نشده است. این موضوع برای مراکز درمانی مشکل ایجاد می‌کند؛ چراکه مراکز درمانی خدمت را ارایه کرده‌اند و دارو و تجهیزات و... را خریده و خدمات را ارایه می‌دهند، اما پولش را نمی‌گیرند.

او با بیان اینکه بیمه‌ها باید سعی کنند که پول‌های مراکز درمانی را هرچه زودتر بپردازند، گفت: یکی از موضوعاتی که روی آن بسیار تاکید داشتیم، این بود که مراکز درمانی نباید بیمار را برای خرید دارو یا تجهیزات به خارج از بیمارستان بفرستند و هنوز هم روی این موضوع تاکید داریم و فرستادن بیمار به خارج از بیمارستان برای تهیه دارو و تجهیزات تخلف است. هرچند که پولی که بیمارستان‌ها باید در این حوزه هزینه کنند، از سوی بیمه‌ها پرداخت نشده است، اما تلاش کردیم از منابع دیگری هزینه‌ها را برای بیمارستان‌ها جبران کنیم تا بیمار را به خارج از بیمارستان نفرستند.

   کمبود سرانه درمان  حلقه اصلی مشکلات است

علی بروجردی، پزشک متخصص در رابطه با مشکلات مالی حوزه بهداشت و درمان به «تعادل» می‌گوید: متاسفانه اولین حلقه این مشکلات و اصلی‌ترین آن عدم واقعی بودن سرانه بهداشت و درمان در بودجه دولت است. این مشکل مربوط به امسال و پارسال نیست، سال‌هاست که سازمان نظام پزشکی و دیگر مراکز مربوطه تمام تلاش خود را کرده‌اند تا دولت را وادار به در نظر گرفته سرانه واقعی بهداشت و درمان برای هر فرد بکنند که متاسفانه موفق هم نشده‌اند. او می‌افزاید: وقتی سرانه بهداشت و درمان واقعی نباشد، کمبود بودجه باعث انباشت بدهی‌ها می‌شود.

سال‌هاست که دولت به تامین اجتماعی بدهکار است، هر دولتی بر سر کار می‌آید به جای اینکه این بدهی را صاف کند، مبلغ آن را بیشتر می‌کند، در نتیجه تامین اجتماعی قادر به پرداخت بدهی‌های خود به مراکز درمانی نیست. یکی از تاثیرات این عدم پرداخت بدهی همین قبول نکردن دفترچه‌های بیمه تامین اجتماعی از سوی مراکز درمانی و داروخانه‌هاست. بسیاری از این مراکز دیگر حاضر به تمدید قرارداد با تامین اجتماعی نیستند. 

بیمارستان‌های دولتی رو به ورشکستگی‌اند

این پزشک متخصص قلب در بخش دیگری از سخنان خود می‌گوید: متاسفانه وضعیت بیمارستان‌های دولتی اصلا خوب نیست، بسیاری از این بیمارستان‌ها رو به ورشکستگی هستند. تجهیزات بیمارستانی در بیمارستان‌های دولتی فرسوده است و نوسازی آنها نیازمند بودجه فراوانی است که بیمارستان از پس آن بر نمی‌آید. مساله جان انسان‌هاست. این بی‌توجهی‌ها می‌تواند به قیمت جان افراد تمام شود. همین که هر چند وقت یک بار مسوولی بیاید و در مورد این بدهی‌های حرف بزند مشکل حل نمی‌شود. 

مساله فقط بدهی به مراکز درمانی نیست

سید حسین فرازمندی، داروساز نیز در این باره به «تعادل» می‌گوید: متاسفانه بدهی تامین اجتماعی به داروخانه‌ها نیز بخش دیگری از مشکلاتی است که در حوزه بهداشت و درمان وجود دارد. به هر حال در شرایط کنونی وقتی پولی پرداخت نمی‌شود شرکت‌های تولید‌کننده دارو هم با مشکل مواجه می‌شوند، به همین دلیل است که بسیاری از داروخانه‌ها دیگر قراردادهای خود با تامین اجتماعی را تمدید نمی‌کنند.

او می‌افزاید: تمام این مشکلات در نهایت به ضرر مردمی تمام می‌شود که نیاز به دارو و درمان دارند، در حال حاضر حتی بیمه‌های تکمیلی هم بدهی‌های گزافی به داروخانه‌ها دارند و این برای بیمارانی که داروهای خاص دریافت می‌کنند و در لیست بیماران خاص هستند مشکلاتی را ایجاد کرده است. متاسفانه از سوی دیگر هم افزایش قیمت دارو باعث شده تا مردم با مشکلات بسیاری در این زمینه دست و پنجه نرم کنند. این انباشت بدهی‌ها در نهایت دودش به چشم مردمی می‌رود که نیازمند دریافت این خدمات هستند. 

 دلیل نپذیرفتن بیمه تامین اجتماعی  توسط برخی بیمارستان‌ها

دکتر ایرج صداقت، نیز در خصوص عدم پذیرش بیمه تامین اجتماعی توسط برخی از بیمارستان‌ها به تعادل می‌گوید: 90 درصد درآمد مراکز درمانی و بیمارستان‌ها از طریق بیمه‌ها در بخش بستری تامین می‌شود. از طرفی 50 درصد مردم دارای بیمه تامین‌اجتماعی هستند. با این وجود اگر بیمه درآمد 90 درصدی بیمارستان‌ها را پرداخت نکند چه اتفاقی می‌افتد.

  او می‌افزاید: این مشکلات مانند زنجیره به هم متصل هستند، انباشت بدهی‌های دولت و تامین اجتماعی باعث بروز چنین مشکلاتی می‌شود، بیمارستان‌ها باید بتوانند هزینه‌های خود را تامین کنند، وقتی این هزینه‌ها تامین نمی‌شود، پذیرش بیمار با مشکلاتی مواجه می‌شود، شما اگر سری به بیمارستان‌های تامین اجتماعی بزنید با ازدحام بیش از حد بیمار مواجه می‌شوید، این ازدحام باعث می‌شود تا با توجه به کمبود کادر درمان خدماتی که ارایه می‌شود استاندارد نباشد.  صداقت در ادامه می‌گوید: ما نمی‌توانیم بگوییم که مردم از بیمه تامین اجتماعی، بیمه سلامت و ... 

برخوردارند اما امکانات استفاده از این بیمه‌ها را به آنها ندهیم. شما وقتی می‌توانی مدعی باشی که تعداد افراد بیمه شده کشور رو به افزایش است که خدمات ارایه شده از سوی این بیمه‌ها هم استاندارد باشند. زمانی که بیمه‌ها به مراکز درمانی بدهکارند، این مراکز از پذیرش بیماران خودداری می‌کنند، پس فرد مجبور است هزینه‌های درمان را به صورت آزاد بپردازد و این یعنی فشار مضاعف بر مردمی که این روزها حتی توان تامین معیشت خود را هم ندارند چه برسد به اینکه بخواهند هزینه‌های میلیونی درمان در بیمارستان‌های خصوصی را پرداخت کنند. 

کلاف سر درگم درمان

بر خلاف ادعای رییس دولت که قطار پیشرفت کشور با سرعت رو به جلو در حال حرکت است، اما قطار حوزه بهداشت و درمان گویی مدت‌های مدیدی است که از ریل خارج شده است. افزایش بی‌رویه نرخ خدمات درمانی، بدهی‌های میلیاردی صندوق‌های بیمه به مراکز درمانی، از سوی دیگر بدهی‌های میلیاردی دولت به صندوق‌های بیمه، از طرف واقعی نبودن سرانه بهداشت و درمان و البته افزایش قیمت داروها همه و همه دست به دست هم داده‌اند که مردم دیگر مانند سابق توانایی استفاده از خدمات بهداشتی و درمانی را نداشته باشند.

اینکه بسیاری از بیماران سرطانی به دلیل اینکه نمی‌توانند از پس هزینه‌های درمانی خود بر بیایند از چرخه درمان خارج می‌شوند واقعیت تلخی است که گویا هیچ کدام از مسوولان حاضر به پذیرش آن نیستند. از سوی دیگر خدمات ارایه شده به بیماران در بیمارستان‌های دولتی به قدری بی‌کیفیت است که صدای خیلی از افراد را در آورده.

برخی بیمارستان‌های دولتی حتی دستگاه سی تی اسکن و رادیولوژی و ... ندارند، چرا که دستگاه‌های قبلی مستهلک شده و قابل استفاده نیست و البته بیمارستان توان تامین دستگاه‌های جدید را ندارد، این یعنی بیمار مجبور است برای انجام این خدمات به مراکز بیرون از بیمارستان مراجعه کند که البته اغلب این مراکز هم قراردادی با بیمه تامین اجتماعی و بیمه سلامت ندارند و هزینه‌ها را به صورت نقدی از بیمار دریافت می‌کنند. این در حالی است که دوباره مساله عدم پرداخت حقوق پرستاران هم به تمام این مشکلات اضافه شده و طی روزهای گذشته بارها و بارها شاهد اعتراضات پراکنده پرستاران در شهرهای مختلف بوده‌ایم.