جای شاخص‌ها عوض شد!

گروه بازار سرمایه|

 اولین ماه سال جدید بالاخره به پایان رسید و بورس تهران توانست در این مدت کوتاه بازدهی خوبی کسب کند؛ فروردین ماه به واسطه تعطیلات نسبت به ماه‌های دیگر روزهای کاری کمتری داشت و بازار سرمایه در حدود 17 روز کاری توانست بازدهی بیش از 18.5 درصدی را در کارنامه خود ثبت کند. این بازدهی باعث شده که قیمت پایانی سهام خرد و کوچک و حتی سهام پرچمدار بازار افزایش یابد و به نوعی در این ماه بیش از نیمی از سهام موجود در بازار سرمایه توانستند رشد خوبی را تجربه کنند. 

البته در این ماه جای شاخص‌ها عوض شد و اسفند ماه شاخص کل بورس بیشترین رشد را بین شاخص‌ها خصوصا شاخص هم‌وزن تجربه کرد؛ اما در فروردین ماه شرایط به یک‌باره تغییر کرد و شاخص هم‌وزن بازدهی بیش از شاخص کل ثبت کرد. بر همین اساس اسفند ماه بازدهی شاخص کل بورس برابر با 28 درصد بود که این بازدهی در فروردین ماه به 18.5 درصد رسید. از سوی دیگر بازدهی شاخص هم‌وزن در آخرین ماه سال گذشته 23 درصد که در فروردین ماه این بازدهی به 30 درصد رسید.

در 17 روز معاملاتی فروردین ماه در 14 روز شاهد ورود پول حقیقی به بازار بودیم و مجموع تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی در اولین ماه سال، 9 هزار و 411 میلیارد تومان بود. به عبارت دیگر به‌طور میانگین روزانه 553 میلیارد تومان پول حقیقی به بازار سهام وارد شده است که نسبت به اسفند ماه رشد 25 برابری معادل 2665 درصد داشته است که جهش قابل توجهی است. سهامداران خرد معاملات اولین ماه سال ۱۴۰۲ را با ثبت خالص خرید ۸۸۰۰ میلیارد تومانی به پایان رساندند. تقریبا در بیشتر روزهای کاری، حقیقی‌ها خریدار بودند.

به نظر می‌رسد افزایش جذابیت بازار سهام و چشم‌انداز مثبت بورس سبب شده تا شاهد افزایش جریان ورودی سرمایه به این بازار باشیم. روندی که کارشناسان انتظار دارند که این روند ادامه پیدا کند. وضعیت بازار سرمایه به شکلی است که اغلب سهامداران ترغیب به سرمایه‌گذاری در بورس شده‌اند و حتی سهامداران قدیمی که اواخر سال 98 و اوایل سال 99 به واسطه دعوت مسوولان وارد بورس شده‌ بودند اکنون در حال جبران زیان هستند و بررسی‌ها نشان می‌دهد که حداقل 20 تا 75 درصد زیان این سهامداران بسته به پرتفوی و سهام انتخابی آنها جبران شده است و احتمالا با ادامه‌دار بودن رشدها نیز این زیان‌ها به‌طور کامل جبران شود و سهامداران زیان ده حداقل امسال بتوانند اصل سرمایه خود را کمی سود برداشت کنند.

مشکل اصلی بورس و بی‌اعتمادی سهامداران به زیان روی سرمایه‌ها باز می‌گشت و اکنون که زیان روی سرمایه سهامداران درحال جبران است و با توجه به تورم و بازدهی بازارهای موازی احتمالا شاهد ورود نقدینگی‌های جدید و قدرتمند به چرخه معاملات باشیم. نگاهی به میانگین ارزش معاملات در یک ماه گذشته نشان می‌دهد که آرام آرام نقدینگی‌های جدید در حال ورود به بازار سرمایه است و اگر این روند ادامه‌دار باشد بورس در مقایسه با تورم و سایر بازارهای موازی حرکتی رو به جلو و با سوددسازی بسیار خوبی خواهد داشت.  البته نکته اساسی اینجاست که دولت و مسوولان در بورس دخالتی نکند چراکه تجربه‌ تلخ دخالت مسوولان در بورس باعث بی‌اعتمادی سهامداران نسبت به کلیت بازار سرمایه شده است و اگر در روند رشد دخالتی در چرخه معاملات صورت بگیرد احتمالا شرایط تغییر کند و بازار به جای ورود نقدینگی شاهد خروج نقدینگی باشد. 

بورس صعودی می‌ماند؟

اشکان زودفکر، کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به اینکه با توجه به افزایش عرضه‌ها آیا روند صعودی شاخص بورس متوقف خواهد شد عنوان کرد: بازار سرمایه در شرایطی قرار دارد که پس از سال ۹۹ به واسطه ریسک‌های سیستماتیک قابل توجه به حدی عقب ماندگی بورس از بازارهای موازی افزایشیافت که سرمایه‌گذاران این ریسک‌ها را نادیده گرفتند و جهش اخیر بورس آغاز شد.

پس از رشد قابل توجه اخیر نیز همچنان جاماندگی بورس از سایر بازارها زیاد بوده و سهامداران نباید نگران عقب‌گرد بورس از روند صعودی باشند. البته باید به این نکته توجه کرد که بازار برای ادامه روند خود به استراحت نیاز دارد و این روند منطقی است اما با توجه به ورود پول خوب از سمت اشخاص حقیقی همچنان پتانسیل برای رشد بورس وجود دارد.

او در ادامه محرک‌های بورس ۱۴۰۲ برای ادامه روند رو به رشد خود را مورد بررسی قرار داد و اعتقاد داشت: با توجه به افزایش مستمر نقدینگی به نظر می‌رسد در صورت عدم اعمال سیاست‌های غلط توسط دولت در رابطه با بازار سرمایه، می‌توانیم شاهد هدایت نقدینگی به بخش مولد اقتصاد باشیم. یکی از عواملی که می‌تواند بورس را به عنوان بازار برنده در ۱۴۰۲ معرفی کند، کاهش ریسک‌های سیستماتیک شامل آرامش در فضای سیاست خارجی و اقتصاد کشور است و باید به این نکته توجه داشت که تورم همیشه و آشفتگی اقتصاد همواره به زیان بورس است و رشدهای شارپی بازارهای سفته‌بازی با ایجاد حس جاماندگی در سهامداران باعث خروج پول از بورس خواهد شد.

زودفکر همچنین به پیش‌بینی روند قمیتی دلار آزاد پرداخت و خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد نرخ دلار در اعداد کنونی به تعادل رسیده است و خریداران و فروشندگان در این نرخ به توافق رسیده‌اند. در صورتی که دولت با مهار تورم سیاست‌های شکست‌خورده‌ای مانند تثبیت نرخ ارز را در پیش نگرفته و از این طریق باعث برهم خوردن تعادل در بازار ارز که نتیجه‌ای خروج سرمایه از کشور ندارد، نشود می‌توان گفت احتمال رشد شارپی در نرخ دلار پایین بوده و دلار متناسب با رشد نقدینگی با شیب ملایم به مرور افزایش خواهد یافت. این کارشناس در انتها به مقایسه بازدهی صنایع مختلف در بورس پرداخت و تاکید داشت: صنایع کوچک بازار در حال حاضر پتانسیل رشد بیشتری نسبت به بزرگ‌ترها دارند؛ چراکه در واقع این صنایع از دلار یارانه‌ای صنایع بزرگ استفاده می‌کنند.

شرکت‌های کوچک بازار، ریسک سیستماتیک کمتری را متحمل می‌شوند چراکه دخالت‌های دولت در این دسته پایینتر است البته نباید از ریسک عدم اجازه دولت به برخی شرکت‌های این گروه برای افزایش نرخ اشاره کرد که تنها حدود ۳۵ درصد نمادهای کوچک بازار درگیر این موضوع هستند. در کنار این موارد به دلیل ورود و خروج بازیگر به این سهام‌ها که سهامداران را برای دریافت سودهای قابل توجه و یک شبه تحریک می‌کند در شرایط رشد شارپی اخیر بورس نیز یکی از دلایل اقبال بیشتر به صنایع کوچک بازار است.