رشد مشروط بازار

رقیه ندایی

تقریبا بهمن ماه سال 1401 بود که موج صعود و رونق در بازار سرمایه آغاز شد، پس از سه ماه رشد بازار سهام حال چند روزی است که در سراشیبی جاده است و شاخص یک روز بیش از 5 درصد و مجموع هفتگی بیش از 11 درصد منفی خورده است و  ازسقف تاریخی خود فاصله سنگینی گرفته است.

بازار سرمایه در دومین روز کاری هفته اخیر جهش منفی بسیار سنگینی کرد و پس از آن بازار منفی‌های نسبتا سبک‌تری را تجربه کرد؛ اما بازدهی این منفی بورس منفی بود و می‌توان گفت بدترین عملکرد نماگر بازار در چند هفته اخیر، سومین هفته اردیبهشت ماه بود.

ریزش بازار در هفته‌ای که گذشت دلایل مختلفی داشت و برخی گفتند عرضه‌های هدفمند و هماهنگ ریزش بازار شد و برخی دیگر نیز روند طبیعی بازار دانستند.

مساله اینجاست که بخش عمده‌‌‌‌‌‌‌‌ای از فروش‌های هفته گذشته به‌‌‌‌‌‌‌‌شکل اوراق درآمد ثابت درآمده‌اند و خروج منابع جدی از بازار رقم نخورده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این یک هفته قیمت پایانی سهام بازار افت چندانی نداشته است و تنها صندوق‌ها دچار بحران شده‌اند؛ افت روند طبیعی است اما این افت بیش از 11 درصدی شبیه دستکاری بوده و بسیاری از حقوقی‌های بزرگ بازار سعی در جمع کردن بازار داشتند.

نوسان یا همان صعود و نزول بخشی از بازار سرمایه است اما بررسی آمارهای اقتصادی و وضعیت بازار سرمایه نشان می‌دهد که روند صعودی بازار سرمایه ایجاد خواهد شد اما به شروط خاص. برای نمونه صادق‌الحسینی به این موضوع اشاره کرد که برملا‌شدن دخالت دستوری سازمان بورس در ایجاد صف‌های فروش باعث شد این اقدامات غیرقانونی متوقف شود. بازار می‌تواند خودش باشد. البته فراز و نشیب در بازار طبیعی است و باید باشد، اما هیچگونه دخالت دستوری، چه در ایجاد حباب (مدل دژپسند) و چه در سقوط بازار (مدل خاندوزی) پذیرفته نیست. اما مساله مهم‌تری وجود دارد که رییس سازمان بورس در این روزهای ریزش دو اظهار داشت؛ در وهله اول اعلام شد سیو سود و افزایش دامنه نوسان عامل ریزش بازار است و پس از آن اعلام شد که ترس سهامداران عامل منفی شده است.

این مساله نشان می‌دهد که بازار سرمایه تحت نظر مسوولی نیست و بازار با یک خبر یا عملکرد کوچکی می‌تواند منفی‌های سنگینی را تجربه کند و در مقابل اخبار مثبت نیز تاثیر چندانی روی مثبت شدن بازار سرمایه ندارند. اما به‌طور کلی مشکل اصلی بازار دخالت و عدم مدیریت متمرکز درست و صحیح است. اگر شرایط بازار مطلوب باشد (یعنی مسوولی در بازار دخالت نکند و مدیریت آن به درستی انجام شود) شاهد رشد واقعی بازار خواهیم بود.