سرایت تورم به حمل و نقل عمومی

گروه راه و شهرسازی|

از ابتدای سال 1402، بر خلاف نامگذاری سال به «مهار تورم، رونق تولید» اقلام مصرفی و خدماتی متعددی دچار رشد و جهش شده‌اند. در این میان، کرایه حمل و نقل عمومی گران نشده بود، اما حالا خبر رسیده که قیمت بلیت اتوبوس‌های بین شهری 29 درصد افزایش یافته‌اند و به زودی قیمت بلیت پروازهای داخلی نیز افزایش خواهد یافت. 

به گزارش «تعادل»، در حالی که سازمان راهداری، پیشنهاد افزایش ۶۰ درصدی قیمت بلیت اتوبوس‌های بین شهری را ارایه کرده بود، اما رشد 29 درصدی قیمت بلیت‌ها تصویب شد. این در حالی است که احتمال زیادشدن قیمت بلیت هواپیما تا آخر اردیبهشت نیز افزایش یافته است. طی هفته‌های اخیر، آنگونه که مسوولان دولتی و بخش خصوصی خبر داده بودند، ایرلاین‌ها افزایش 100 درصدی هزینه پروازها را پیشنهاد کرده‌اند.

پیشنهادی که به مذاق بسیاری از نمایندگان مجلس و مسوولان دولتی خوش نیامده و با هر گونه افزایش قیمت بلیت هواپیما مخالفت کرده‌اند. در این میان، گزارش‌های میدانی، حاکی از کاهش عرضه بلیت هواپیما و رشد بدون ضابطه قیمت آن طی هفته‌های اخیر بوده است. مساله‌ای که از سوی ایرلاین‌ها رد شده است. به گفته ایرلاین‌ها، به دلیل نیاز هواپیماها به تعمیرات دوره‌ای و موتور هواپیما که بعضا به دلیل نبود قطعات طولانی می‌شود، برخی هواپیماها از چرخه خدمات دهی خارج شده و می‌شوند. در همین حال، آمارها و اظهارات برخی از نمایندگان مجلس نشان می‌دهد که فرودگاه‌های کشور نیز در وضعیت مساعدی از نظر درآمدزایی قرار ندارند به گونه‌ای که از میان 60 فرودگاه کشور، صرفا یک فرودگاه سودده است.

   گذشت 1.5 سال از افزایش قیمت پروازها

معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری از اعمال تصمیمات احتمالی برای افزایش قیمت بلیت هواپیما تا آخر اردیبهشت خبر داد و گفت: سازمان هواپیمایی اختیاری در خصوص سایت‌ها ندارد.

حسن خوشخو در خصوص قیمت بلیت پروازهای داخلی، اظهار کرد: آخرین تغییر قیمت بلیت مربوط به تیرماه سال 1400 بوده است، یک سال و نیم از این موضوع می‌گذرد. تا آخر اردیبهشت ماه امسال تصمیماتی برای حل بخشی از مشکلات شرکت‌های هواپیمایی اتخاذ می‌شود که بخشی از آن مربوط به قیمت بلیت هواپیماست. به گزارش تسنیم، وی ادامه داد: واقعیت این است که سال گذشته حدود 50 درصد حقوق کارگران افزایش یافت و این مساله را امسال هم داشته‌ایم که حدود 20 درصد افزایش حقوق یافته است، این فارغ از مباحث مربوط به نرخ ارز و مشکلات تأمین قطعه هواپیما است، اینها واقعیت‌های صنعت هوانوردی کشور است.

معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری بیان کرد: ایران یک کشور قدرتمند و ثروتمندی است و این را همواره با افتخار اعلام کرده‌ام. اگر فشارهای بین‌المللی نباشد و دسترسی عادلانه‌ای به بازارها داشتیم قطعاً صنعت هوانوردی متحمل آسیب‌ نمی‌شد. خوشخو در خصوص قیمت بلیت هواپیما گفت: قانونگذار در ماده 161 برنامه پنجم توسعه آزادسازی نرخ بلیت هواپیما را بر اساس تجربه کشور در 40 سال اخیر و همچنین چالش‌های هوانوردی مصوب کرد تا چالش صنعت حل شود. وی در عین حال ادامه داد: اما به چالش‌ها و تصمیمات دیگری برخوردیم که دولت تصمیماتی را برای تنظیم بازار و حقوق عامه مردم اتخاذ کرد، این تصمیمات کلانی بود که سازمان هواپیمایی و صنعت هوانوردی به‌نوعی از آن تبعیت کرد. وی بیان کرد: اما باید اشاره کنیم که آزادسازی نرخ بلیت هواپیما از منظر سازمان هواپیمایی کشوری رهاسازی نیست، این موضوعی است که باید به‌صورت جدی پیگیری کرد و صنعت هوانوردی در راستای ایمنی و خدمات مطلوب آن بخش از جامعه که با هواپیما سفر می‌کنند ارایه کند.

معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری در پاسخ به این پرسش که بعضاً در برخی سایت‌ها برای یک مسیر پروازی چند قیمت متفاوت و با اختلاف 500 هزار تومانی ارایه می‌شود، دلیل این اتفاق چیست، گفت: در یک هواپیما با تایپ مشخص کلاس‌های نرخی متفاوتی مانند بیزینس، اکونومی و... داریم، اما معمولاً نباید 500 هزار تومان در مسیرهای پروازی داخلی اختلاف قیمت داشته باشیم. خوشخو با بیان اینکه این بخشی است که از اختیار و اراده سازمان هواپیمایی خارج است و در فضای مجازی سوداگری می‌شود، اضافه کرد: با همکاری دادستانی، سازمان حمایت و تعزیرات تلاش می‌کنیم طی روزهای آینده ثبات را به بازار خرید بلیت پروازها برگردانیم.

   کاهش پروازها به‌دلیل نبود قطعه

وی با تأیید کاهش پروازها به‌دلیل نبود قطعه گفت: باید بپذیریم صنعت هوانوردی جزو سرمایه‌های کشور است خواهش می‌کنم این را به عنوان سرمایه ملی بدانیم. باید قدر زحمات متخصصان این بخش را بدانیم. امسال برخی هواپیماها که سال‌ها زمین‌گیر بوده‌اند، با تلاش متخصصان وارد چرخه خدمات‌رسانی شده‌اند. وی تأکید کرد: 170 هواپیمای فعال در کشور داریم و آمارها نشان نمی‌دهد که ایرلاین‌ها کم‌کاری می‌کنند و ارایه سرویس نمی‌دهند. وی همچنین گفت: از مردم خواهش می‌کنیم بلیت هواپیما را از شرکت‌ها و اپلیکیشن‌های مجاز تهیه کنند تا در صورت مشکل احتمالی مبالغ استرداد شود.

   فقط یک فرودگاه اقتصادی است

در این حال، مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران اعلام کرد: در کشورمان از بیش از ۶٠ فرودگاه، کمتر از ۴٠ فرودگاه عملیاتی است و کمتر از ٢٠ فرودگاه به‌طور جدی فعال هستند و تنها یک فرودگاه اقتصادی است.

یوسفی در گفت‌وگو با ایلنا درباره درخواست شرکت‌های هواپیمایی برای افزایش 100 درصدی بلیت هواپیما اظهار کرد: افزایش هزینه‌های سبد خانوار مردم با مشکلات مواجه کرده‌ است. در این میان باید حواسمان به عده‌ای که می‌گویند صنعت هوانوردی صنعتی نیست که مردم از آن استفاده کنند و این صنعت مختص افراد متمول است، باشد و این اظهارات و ادعا خطای محاسباتی است که جدیدا حتی برخی‌ از مدیران، آن را مطرح می‌کنند و دچار این خطا شده‌اند.

وی گفت: بسیاری از مردم از اقشار پایین برای درمان و عده‌ای هم برای انجام امور اداری مجبور به استفاده از هواپیما هستند. نمی‌توان برای رساندن یک بیمار به مقاصد، مسافت را چندین ساعت از طریق حمل و نقل جاده‌ای طی کرد.

عضو کمیسیون عمران مجلس تاکید کرد: هر چند به دلیل مشکلات اقتصادی، بسیاری از مردم در تامین معیشت خود مانده‌اند اما مسافرت رفتن همین مردم برای بخش‌هایی ایجاد اشتغال کرده و افزایش قیمت بلیت هواپیما اشتغال صنعت گردشگری و هتلداری را تهدید می‌کند و به همین دلیل در برخی از کشورهای دنیا شاهد آن هستیم که صنعت هوایی با هزینه سر به سر مسافر را جابه‌جا می‌کند. وقتی صنعت هتلداری و گردشگری دچار مشکل شود، اشتغال این حوزه هم به تبع آن دچار مشکل می‌شود.  یوسفی ادامه داد: سرمایه‌گذاری که قصد فعالیت اقتصادی در یک منطقه را دارد که قطعا در اشتغالزایی در آن منطقه اثرگذار است؛ اولین نکته‌ای که به آن توجه دارد، دسترسی سریع و آسان به آن منطقه است. کدام سرمایه‌گذاری 20 ساعت مسافت جاده‌ای و ریلی را طی می‌کند تا به مقصد مورد نظر برای سرمایه‌گذاری برسد.

عضو کمیسیون عمران افزود: افزایش قیمت‌ها از جمله قیمت بلیت هواپیما باعث می‌شود در این شرایط که تورم سبد خانوار را کوچک کرده، مشکلاتی برای مردم به وجود بیاید و اشتغال و درآمد مردم را در حوزه‌های گردشگری و هتلداری تحت تاثیر قرار می‌دهد. وی گفت: مخالف افزایش قیمت بلیت هواپیما هستیم و به این موضوع در کمیسیون عمران هم تاکید داشته‌ایم و بازار برای بیشتر از این قیمت‌ها در بلیت هواپیما کشش ندارد. عضو کمیسیون عمران مجلس اظهار کرد: اما باید توجه داشته باشیم که صنعت هوانوردی در 40 سال گذشته تحریم بوده و با وجود این مشکلات، مختصصان و صاحبنظران این صنعت با چنگ و دندان توانسته‌اند این صنعت را حفظ کنند و با دست خالی به جنگ تحریم‌های صنعت هوانوردی می‌‌روند. در این شرایط دولت هم باید تعهدات خود در این صنعت از جمله تامین ارز صنعت هوانوردی را انجام دهد. یوسفی با اشاره به مشکلات صنعت هوانوردی ادامه داد: شرکت‌های هواپیمایی در دوره‌ای ارز ترجیحی دریافت می‌کردند که بعد از قطع ارز ترجیحی، مشمول دریافت ارز نیمایی شدند و دی ماه سال گذشته معاون رییس‌جمهوری دستور داد که ارز نیمایی برای شرکت‌های هواپیمایی تامین شود که به مبادله‌ای تبدیل شد اما امروز شرکت‌ها ارز مورد نیاز خود را بالای 50 هزار تومان از بازار آزاد تهیه می‌کنند در حالی که بخشی از هزینه‌های شرکت‌ها ارزی است. 

وی افزود: همانطور که گفتم ما با افزایش قیمت مخالفیم اما باید توجه کنیم که در کشور ترکیه بسیاری از هزینه شرکت‌های هواپیمایی از بخش مسافری تامین نمی‌شود بلکه از بخش کارگو و حمل و نقل ترکیبی است. از سوی دیگر ایرلاین‌ها وارد صنعت هتل‌داری و گردشگری شده‌اند و از آن محل هم کسب درآمد می‌کنند. ما در کشورمان این شرایط را برای ایرلاین‌ها ایجاد نکردیم و ارز مورد نیاز این شرکت‌ها را تامین نمی‌کنیم، در این شرایط تمام هزینه‌های شرکت‌ها از بُعد مسافری باید تامین شود. 

یوسفی تاکید کرد: اگر از ایرلاین‌ها حمایت نشود این شرکت‌ها با اینکه در شرایط تحریمی سر پا ایستاده‌اند، زمین می‌خورند و به‌طور قطع تحریم داخلی بیشتر از تحریم خارجی تاثیرگذار تاثیرگذار خواهد بود.

عضو کمیسیون عمران مجلس با اشاره به غیر اقتصادی بودن فرودگاه‌ها گفت: بخشی از پروازهایی که در کشور انجام می‌شود تکلیفی است. از سوی دیگر در کشورمان از بیش از ۶٠ فرودگاه، کمتر از ۴٠ فرودگاه عملیاتی است و کمتر از ٢٠ فرودگاه به‌طور جدی فعال هستند و تنها یک فرودگاه اقتصادی است.