پژو ۲۰۷ یا لندکروز
یکی از دوگانه‌های عجیبی که اخیرا در فضای عمومی کشور شکل گرفته، دوگانه‌ای است که پس از مناظره مصطفی میرسلیم و رشیدی‌کوچی شکل گرفته است. در این مناظره یکی از طرف‌های گفت‌وگو رسما اعلام کرد، پژو ۲۰۷ با قیمت حدودا ۱میلیارد تومانی بهتر از تویوتا لندکروز با قیمتی در همین حول و حوش است! همین قیاس مع‌الفارق کافی بود تا دامنه وسیعی از کلیپ‌های طنز، اشعار فکاهی و تصاویر با مزه تهیه شوند و در آن به اظهارات این نماینده واکنش نشان داده شود.
بسیاری از کاربران با قرار دادن این دو خودرو در کنار هم و یادآوری آپشن‌های فوق‌العاده لندکروز، به نقد صحبت‌های میرسلیم اقدام کردند، اما این نوع اظهارات که در آن «روز، شب»؛ «سیاه، سپید» و «زشت، زیبا» نشان داده می‌شود برآمده از چه تفکر و رویکردی است؟ سال‌هاست که تحلیلگران نسبت به حضور رویکردهای پوپولیستی در اقتصاد، هشدار می‌دهند و حضور آنها را باعث بروز مشکلات جدید ارزیابی می‌کنند. افراد و جریاناتی که ذینفع هستند و دستی بر آتش حوزه‌های گوناگون دارند، با امکانات بالای رسانه‌ای و مالی که دارند، تلاش می‌کنند فضای فکری جامعه را به سمت و سویی هدایت کنند که به منافع آنها خدشه‌ای وارد نشود. مبتنی بر این منافع است که برخی تحریم را نعمت دانسته؛ گروهی دیگر پژوی 207 را مطلوب‌تر از لندکروز می‌دانند و جماعتی هم تورم را باعث رشد صادرات قلمداد می‌کنند! بنابراین اقتصاد ایران درگیر یک اقتصاد شدیدا ذینفعانه است که بزرگان عرصه اقتصاد، افسار اقتصاد را به دست گرفته‌اند.
نباید تصور کرد این ذینفعان محدود و انگشت‌شمارند. هزاران ذینفع در اقتصاد و مدیریت وجود دارند که هر کدام تلاش می‌کنند منافع خود را محقق کنند. از حوزه خودروسازی و ارز گرفته تا مسکن و لوازم خانگی و... اما باید دید چرا شرایط اینگونه است؟ وقتی ایران تحریم شد، رتبه آزادی اقتصادی‌اش در سال 2010 عدد 90 بود؛ اما امروز در جایگاه 159 نشسته است. تمام اقتصادهایی که رتبه آزادی اقتصادی آنها بالای 100 است؛ همگی درگیر یک اقتصاد شدیدا ذینفعانه و انحصاری هستند که در بازارهای مختلف نمود می‌یابد و اقتصاد در آنها به سمت کارتلیزه شدن حرکت می‌کند.
یعنی ایجاد انحصار توسط گروه‌های قدرتمند. در بخش خودرو این واقعیت در اقتصاد ایران کاملا نمایان شده است. شخصا معتقدم ایران خودرو و سایپا اتفاقا علاقه‌ای ندارند این وضعیت نابهنجار ادامه پیدا کند. آنها به دنبال آن هستند که خود را ارتقا دهند و ماشین بفروشند حتی اگر این خودروها چینی باشند، اما این گروه‌های ذینفع هستند که تلاش می‌کنند رانت زیادی از ماشین‌های تولیدی داخلی ببرند. این فرآیند سودجویانه تحت عنوان داخلی‌سازی، حمایت از تولید داخلی و... انجام می‌شود.
اتفاق مهم در اقتصاد ایران آن است که چهارچوب اقتصاد ذینفعانه‌ای شکل گرفته که به دنبال سود حداکثری از وضعیت بغرنج در کشور ایران است. دولت سیزدهم 2سال است که می‌گوید می‌خواهم خودرو وارد کنم، اما نمی‌تواند. چرا؟ چون ذینفعانی وجود دارند که اجازه نمی‌دهند کسی سود آنها را تهدید کند. متاسفانه تغییر این پارادایم ذینفعانه بسیار دشوار است. اما اگر قرار باشد تغییری اتفاق بیفتد، از یک طریق رخ می‌دهد. در واقع مسیر رستگاری از آزادسازی کامل عرصه تجارت بین‌المللی است.
ایران به لحاظ تبادل تجارت بین‌الملل بر اساس گزارش‌های موسسه فریزر از 165 کشور، رتبه 164 را دارد. یعنی اقتصاد ایران یکی از بسته‌ترین اقتصادها به روی مبادلات بین‌المللی است. تنها یک کشور پس از ایران قرار گرفته است که آن هم کشور سوریه است. جالب اینجاست که سال‌هاست مردم ایران را نسبت به سوریه‌ای شدن ترسانده‌اند؛ در حالی که در زمینه اقتصادی ایران تنها یک گام تا رسیدن به سوریه فاصله دارد. تا زمانی که این گزاره‌های مهم در اقتصاد ایران، حل و فصل نشوند، در برای مردم ایران بر همین پاشنه می‌چرخد. ایرانیان باید گران‌ترین، بی‌کیفیت‌ترین و خطرناک‌ترین کالاها و خدمات را استفاده کنند.لام تا کام هم نمی‌توانند اعتراضی داشته باشند، چرا که خواب شیرین ذینفعان به هم می‌خورد....
