بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار سهام ایران طی سال‌های اخیر بخشی از ارزش دلاری خود را از دست داده است. در حال حاضر بورس ایران در مقایسه با بورس‌های منطقه خاورمیانه، در رتبه پایینی قرار گرفته و با رقبای قدرتمندی روبرو است. مدتی است تحلیلگران برای محاسبه ارزش بازار سهام و تشخیص شکل‌گیری حباب در این بازار، از شاخصی با عنوان «ارزش دلاری» استفاده می‌کنند؛ فارغ از اینکه چنین محاسبه‌ای تا چه میزان گویای تمام واقعیت درباره بازار سهام است، اما می‌تواند معیاری برای مقایسه بورس ایران با بورس‌های جهان باشد.روند نزولی بازار طی سال‌های اخیر در کنار نوسانات ارزی کشور، وضعیت بورس تهران را در میان بورس‌های خاورمیانه تا حدی تضعیف کرده است. یک بررسی تازه نشان می‌دهد بورس تهران از لحاظ ارزش دلاری، در میان بورس‌های خاورمیانه، در رتبه هفتم قرار گرفته است.براساس این بررسی که اکوایران آن را منتشر کرده است، بورس عربستان توانسته با ارزش بیش از دو هزار و ۶۷۰ میلیارد دلار، خود را در جایگاه نخست ارزشمندترین بورس خاورمیانه از لحاظ ارزش دلاری قرار دهد که البته این موفقیت را مدیون غول نفتی خود یعنی شرکت «آرامکو» است.
در این میان بورس ابوظبی (امارات) با ارزش ۷۴۱ میلیارد دلار، در رتبه دوم قرار دارد که اگرچه جایگاه خوبی را کسب کرده است اما همچنان فاصله بسیار زیادی با بورس عربستان دارد. پس از بورس ابوظبی، بورس تل‌آویو با ارزش ۲۱۶ میلیارد دلار در رتبه سوم قرار گرفته که آن هم با جایگاه بورس‌های اول و دوم خاورمیانه فاصله فاحشی دارد. از همین رتبه به بعد، ارزش دلاری بازارهای سهام کشورها رو به نزول دارد و فاصله زیادی را با دو بورس بزرگ عربستان و ابوظبی ترسیم می‌کنند.
بورس‌های با ارزش کمتر از ۲۰۰ میلیارد دلار
از رتبه چهارم به بعد، ارزش دلاری بازارهای سهام زیر ۲۰۰ میلیارد دلار قرار گرفته‌اند. بر این اساس چهار بورس قطر، استانبول، کویت و تهران، به ترتیب ۱۶۵ میلیارد دلار، ۱۵۲ میلیارد دلار، ۱۴۷ میلیارد دلار و ۱۴۵ میلیارد دلار ارزش دارند. بورس تهران در واقع آخرین بورس این جدول با ارزش بالاتر از ۱۰۰ میلیارد دلار است که در جایگاه هفتم بورس‌های خاورمیانه از لحاظ ارزش دلاری قرار دارد.گفتنی است ارزش دلاری بورس تهران در سال ۹۸، درست زمانی که بازار سهام استارت رشد خود را زده و شاخص کل در محدوده ۴۰۰ هزار واحدی قرار گرفته بود، رقم ۱۱۵ میلیارد دلار را نشان می‌داد.
از این زمان تا مردادماه سال ۹۹ که شاخص کل در نقطه اوج قرار گرفت، تقویت جریان ورود پول حقیقی و ثبات نسبی قیمت دلار، ارزش دلاری بورس تهران را به ۳۵۶ میلیارد دلار رساند.با این حال اما پس از ریزش تاریخی بورس در این سال و قرار گرفتن شاخص کل بورس در محدوده کمتر از یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد، ارزش دلاری بورس به زحمت در سطح ۲۰۰ میلیارد دلار حفظ می‌شد. در حال حاضر نیز با وجود گذر شاخص کل از سقف تاریخی، ارزش دلاری بورس تهران ۶/۵۶ درصد کمتر از ارزش دلاری بورس در اواسط تابستان ۹۹ است.
بازار تغییر مسیر می‌دهد
در حالی که نرخ دلار در هفته گذشته نوسان چندانی نداشت و در میانه کانال ۵۲ هزار تومانی نوسان می‌کرد، انتشار یک خبر توانست در عرض تنها یک ساعت نرخ دلار فردوسی را بیش از ۶۰۰ تومان کاهش دهد. گفته شده است که سلطان (پادشاه) عمان قرار است روز یکشنبه هفته آینده به تهران سفر کند و هدف این سفر نیز تسهیل روابط ایران با مصر خواهد بود. با این حال اما از آنجا که عمان همواره طی مذاکرات اخیر به عنوان واسطی بین ایران و امریکا برای انتقال پیام‌ها نقش بازی کرده و قبل‌تر نیز خبر آمده بود که پادشاه این کشور حامل خبر مهمی از سمت کشور امریکاست، دلار بازار آزاد با نگاه مثبتی به این اتفاق واکنش نشان داد و با کاهش قیمت همراه شد.
در کنار این موضوع روز پنجشنبه نیز شاهد تبادل زندانیان بین ایران و بلژیک و به واسطه کشور عمان بودیم که خود سیگنال مثبتی قلمداد می‌شود.معاملات امروز بورس تهران به واسطه خبر سفر پادشاه عمان به تهران، با اقبال بهتری برای گروه‌های برجامی همچون خودرویی، بانکی، حمل و نقل و بسیاری از گروه‌های ریالی همراه بود و انتظار می‌رود که این موضوع تا مشخص شدن هدف اصلی سفر ادامه داشته باشد. با این حال اما فعلا ردپای احتیاط تا نتیجه نهایی کاملا مشهود است و بدیهی است که فعلا قدرت بسیار بالایی را در این زمینه شاهد نباشیم.اواخر روز سه‌شنبه که انتشار نامه‌ای از سمت قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، در فضای مجازی واکنش‌های زیادی را به همراه داشت و امید تازه‌ای در دل بورسی‌ها ایجاد کرد. طبق این نامه، رییس مجلس عنوان کرده بود که سیاست‌های ارزی کشور براساس شیوه «شناور مدیریت شده» است و اقدام بانک مرکزی برای تعیین یک ارز ثابت برای صنایع (دلار ۲۸۵۰۰ تومانی) غیرقانونی است.
این نامه باعث شد تا امیدها به خداحافظی با دلار ۲۸۵۰۰ تومانی به‌شدت افزایش یابد و بورس تهران نیز بتواند به واسطه نزدیک شدن نرخ تسعیر ارز صنایع و شرکت‌ها به نرخ بازار آزاد، بهانه مناسبی برای از سرگیری افزایش‌های قدرتمند خود را از سر بگیرد.با این حال اما این امید مدت زیادی ادامه نداشت و روز چهارشنبه سخنگوی دولت با قاطعیت اعلام کرد که بانک مرکزی طبق چارچوب صلاحیت قانونی این امر را پیش می‌برد. وی افزود که تغییری در نرخ تسعیر ارز انجام نخواهد شد و مبنا همان نرخی است که بانک مرکزی اعلام می‌کند. این عدم هماهنگی در بخش‌های مختلف سیاست‌گذاری کشور تاکنون بارها منجر به نوسانات شدید در بازار سرمایه شده.
