مشکل عرضه اولیهها در بازار
بهطور کلی من با ماهیت و نوع عرضههای اولیه مشکل دارم. در اصل چارچوب مشخصی برای عرضههای اولیه مشخص نشده که بعضا اعلام میشود مبنای عرضه به صندوقها یا عموم مردم ریسک است.
بهطور کل افرادی که در بورس هستند یعنی تعریف ریسک را پذیرفتند و نباید ما با رفتارهای دوگانه رفتارهای ضد و نقیض انجام دهیم. از سوی دیگر عرضههای اولیه واقعا برای بازار لازم و ضروری است؛ اما هر عرضه مستلزم برنامهریزی صحیح و جامع و کامل است که متاسفانه ما نداریم. بهترین نوع برنامهریزی این است که ما به صورت سالانه فهرست شرکتهایی که قرار است عرضه شوند را داشته باشیم و تاریخ عرضهها نیز از قبل مشخص باشد حال در برخی موارد مانند زمانهایی که بازار با تقاضای زیادی مواجه است شرکتی که نقدینگی بالایی را میطلبد عرضه کرده و در مواقعی که تقاضا با ضعف مواجه است از شرکتهایی با نقدینگی پایین استفاده شود.
از سوی دیگر ماهیت قیمتگذاریها نیز مشکل دارد. بارها و بارها در سالهای گذشته مشاهده شده است که قیمت بالایی برای عرضههای اولیه در نظر میگیرند و این بسیار اشتباه بزرگی است چراکه قیمتگذاری یا باید به صورت آزاد باشد که هر سهامدار براساس تجزیه و تحلیل و بررسی صورتهای مالی گذشته ارزشی برای شرکت تعیین کند یا باید قیمتگذاری به قدری مطلوب باشد که ارزندگی آن به نوعی تضمین شده باشد.
نداشتن برنامه جامع و مشخص باعث سردرگمی شده است به عنوان مثال در هفتههای گذشته که شاخص از 2.500 رد شد هیچ برنامه مشخصی برای عرضهها نبود اما بعد از اینکه شاخص افت کرد و با نزول مواجه شد عرضههای اولیه یکی پس از دیگری از راه رسیدند و این یعنی اوج بینظمی و نداشتن برنامه مشخص و درست. بهطور کل پیشنهاد میشود فهرستی از عرضههای اولیه طی یک سال چارت شود و براساس یک برنامه جامع برنامهها پیش رود چراکه این اقدام باعث خواهد شد هم بازار به صورت حبابی رشد نکند و هم انگیزه بیشتری برای عموم مردم خواهد بود تا وارد بورس شوند.
اگر نگاهی به اقتصاد ایران در یکصد سال گذشته داشته باشیم متوجه خواهیم شد که اقتصاد ایران تنها اقتصادی است که باید از چشم سیاست به آن نگاه کرد. این اقتصاد چند سالی است به علتهای دوری از جهان، ارزش پولی خود را از دست میدهد. همین عامل باعث شده صادراتمان بهطور کل مختل شود. حال اگر نشانهها را کنار هم قرار دهیم از قبیل سفر سلطان عمان به ایران، آزادسازی زندانیها، تغییر دبیر و شورای عالی امنیت، مصاحبه مسوولان رده بالا به این نتیجه خواهیم رسید که توافق در دسترس است. این توافق شاید برجام نباشد شاید کوتاهمدت باشد اما آبی است بر روی آتش و وضعیت فعلی.