از کیفیت اینترنت، به موجودیت آن!
در شرایطی که وضعیت اینترنت ثابت و همراه، در بسیاری از مناطق کشور چندان مناسب نیست و بسیاری از کاربران از این موضوع گله می‌کنند و در عین حال بسیاری از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی هم فیلتر است که با نصب فیلترشکن‌ها، از کیفیتی که در حالت عادی هم چندان مناسب نیست، می‌کاهد؛ حالا وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که در این مدت چندان به موضوع کیفیت اینترنت نپرداخته و البته از سوی نمایندگان مجلس هم درباره وضعیت اینترنت مورد سوال قرار نگرفته، برای چندمین بار تاکید کرده که طبق دستور رییس‌جمهور در ایام برگزاری کنکور به هیچ‌وجه اینترنت قطع نخواهد شد.
عیسی زارع‌پور در حاشیه جلسه هیات دولت در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در ایام کنکور اینترنت حوزه امتحانی قطع خواهد شد؟ گفت: «رییس‌جمهور در جلسه روز یکشنبه دولت تاکید کردند سلامت آزمون برای ما مهم است و همه تدابیر را باید متولیان امر برای ارتقاء سلامت کنکور به عمل آورند، ولی اینترنت به هیچ‌وجه قطع نخواهد شد، این در واقع دستوری است که آقای رییس‌جمهور صادر کردند و مطابق آن نیز ما عمل خواهیم کرد.» این موضوع به‌دنبال آن مطرح می‌شود که چندی پیش در اردیبهشت سال جاری، رییس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش، در یک نشست خبری، از بررسی درخواستی برای قطع اینترنت هنگام برگزاری امتحانات نهایی دانش‌آموزان خبر داد.
اگرچه پس از انتشار این خبر وزارت آموزش و پرورش با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که قطعی اینترنت بین‌الملل در زمان برگزاری امتحانات نهایی و در اطراف این حوزه‌ها به صورت پیشنهاد بوده که مصوب نشده است؛ رییس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، درباره قطع اینترنت اظهار کرد: همان‌گونه که سال قبل هم اعلام شد، وزارت ارتباطات برای هیچ آزمونی حتی یک دقیقه هم اینترنت را قطع نخواهد کرد.
شکایت‌ها به رگولاتوری چه مواردی را شامل می‌شود؟
البته در این میان سازمان تنظیم مقررات به اعتراض و شکایات کاربران از وضعیت اینترنت هم می‌‌پردازد. در این راستا پیمان قره‌داغی، مدیرکل دفتر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری درباره آخرین آمار رگولاتوری از وضعیت شکایت کاربران در حوزه‌های مختلف ارتباطی در سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات (۱۹۵) توضیح داد: «در خصوص اپراتورهایی که بیشترین شکایات را به خود اختصاص داده‌اند، باید گفت بخشی از افزایش شکایت در سامانه ۱۹۵ در سال ۱۴۰۱ مربوط به شرکت مخابرات ایران است. شرکت مخابرات ایران در سال ۱۴۰۰، تعداد ۹۱ هزار و ۸۰۱ شکایت و در سال ۱۴۰۱، ۱۰۷ هزار و ۹۹۵ شکایت داشته است. حجم زیادی از شکایات مخابرات، مربوط به بحث سرقت‌ها است، چراکه سرقت تجهیزات مخابراتی افزایش یافته و گزارش‌های متعددی در شرکت مخابرات ایران در رابطه با موضوع سرقت داریم. متاسفانه در برخی مسیرها، چندین بار سرقت انجام شده است.
البته به تدریج و با تغییر بستر سیم مسی به فیبر نوری، کمتر شاهد سرقت خواهیم بود. در مجموع سهم مخابرات ایران از کل شکایات ثبت شده در سال ۱۴۰۰ حدود ۵۰ درصد بوده که در سال ۱۴۰۱، این رقم به ۵۴ درصد رسیده است. سهم سایر اپراتورها از میزان شکایات در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ کمتر شده است. همچنین شکایت از شرکت‌های FCP که بیشتر فعالیت‌شان بر روی اینترنت ثابت است نیز با کاهش روبرو بود. در حوزه خدمات پستی نیز در سال ۱۴۰۱ در مقایسه با سال ۱۴۰۰ تعداد شکایات کمتر شده اما در بخش دفاتر پیشخوان خدمات دولت و اپراتورهای مجازی (MVNO) شکایت در سال ۱۴۰۱ افزایش داشته است.»
بسته‌هایی که زود تمام می‌شود
یکی از مهم‌ترین مواردی که کاربران از آن ناراضی‌اند، تمام شدن زود به زود بسته‌های اینترنتی است؛ موضوعی که به گفته مدیرکل دفتر حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری می‌تواند به‌دلیل استفاده از فیلترشکن‌ها باشد. در این خصوص قره‌داغی می‌گوید: «درخصوص شکایت کاربران از تمام شدن بسته‌های اینترنتی باید عنوان کنم که نحوه محاسبه حجم مصرفی مشترکین به صورت مستمر پایش می‌شود و تا به حال مصداقی برای کم‌فروشی مشاهده نشده است. به‌روزرسانی خودکار نرم‌افزارهای نصب شده در گوشی و کامپیوتر و به‌روزرسانی خودکار سیستم عامل این تجهیزات، عدم مدیریت ترافیک در بازی‌های آنلاین، استفاده از فیلترشکن‌ها از جمله دلایل مهم اتمام ناگهانی حجم اینترنت کاربران هستند.»
شکایت از سرعت‌های پایین اینترنت
در عین حال برخی مشترکان معتقدند سرعت اینترنت خریداری شده با سرعتی که در سایت‌های سرعت سنج ارایه می‌شود یکسان نیست. قره‌داغی در این خصوص توضیح داد: «درباره عدم تناسب سرعت خریداری شده با سرعتی که توسط سایت‌های ارزیابی و تست سرعت به کاربر نشان داده می‌شود نیز باید گفت که این عدم تناسب، بیشتر به حوزه ارتباطات ثابت برمی‌گردد. رگولاتوری به تمام اپراتورها (مخابرات و سایر شرکت‌هایی که خدمات اینترنت ثابت ارایه می‌دهند) ابلاغ و تاکید کرده است که متناسب با کشش خط، سرویس ارایه دهند.
چراکه حداکثر سرعت در فناوری ADSL، ۱۶ مگابیت بر ثانیه است که این سرعت نیز تحت تاثیر عواملی چون فاصله تا مرکز و کیفیت فیزیکی سیم‌های مسی تغییر می‌کند. یعنی هر چقدر فاصله مشترک از مرکز بیشتر باشد، سرعت اینترنت مشترک نیز کمتر می‌شود. توصیه می‌کنم مشترکان برای انجام تست سرعت، لپ‌تاپ را با کابل شبکه به مودم وصل کنند و همه دسترسی‌ها را به مودم قطع و سپس تست سرعت بگیرند. اگر تست کردند و متوجه کم‌فروشی شدند، در ابتدا شکایت‌شان را در پنل کاربری خودشان در پشتیبانی اپراتور مربوطه به‌صورت مستند ثبت کنند و اگر جوابی از شکایت‌شان نگرفتند مستندات آن را به رگولاتوری اطلاع دهند تا آن را پیگیری و بررسی کنیم. مشترکین بدانند در صورتی که پس از بررسی متوجه شویم حق با مشترک است، اپراتور ملزم به جبران خسارت براساس سطح سرویس در قرارداد با مشترک است.»
همچنین در حال حاضر در اغلب کشورهای پیشرفته در حدود ۳۰ درصد بار ترافیک دیتا روی شبکه موبایل و ۷۰ درصد روی شبکه ثابت ست اما در کشور ما این اتفاق برعکس بوده و همین موضوع باعث افت کیفیت سرویس سیار شده است. در حالی که با تحقق پوشش فیبرنوری، بار ترافیکی شبکه سیار کمتر و کیفیت و سرعت آن نیز ارتقا پیدا می‌کند. در این راستا قراه‌داغی در پاسخ به اینکه آیا در زمینه پروژه فیبر نوری نیز شکایتی در سامانه ۱۹۵ ثبت شده است؟ اظهار کرد: با توجه به اینکه ارایه سرویس اینترنت در بستر فیبر به تازگی از سوی رگولاتوری الزامی شده، تعداد شکایات این مورد کم است، در این پروژه بحث ارتقای کیفیت مطرح است.
