رییس اتاق بازرگانی ایران می‌گوید امکان رشد قابل توجه تجارت مشترک میان ایران و ازبکستان در کوتاه‌مدت وجود دارد اما شرط اصلی آن، برطرف شدن مشکلات حمل و نقل است. غلامحسین شافعی، در همایش ایران و ازبکستان پیشنهاد تشکیل یک کمیته صنعتی میان صنعتگران ایران و ازبکستان را با هدف شناسایی پروژه‌های دارای مزیت نسبی و سرمایه‌گذاری در آنها مطرح کرد.
ظرفیت‌های تجاری ایران و ازبکستان
غلامحسین شافعی در همایش اقتصادی ایران و ازبکستان در اتاق بازرگانی، اظهار کرد: بر اساس آمارهای رسمی، در سال گذشته رقم تجارت مشترک میان ایران و ازبکستان به ۴۰۰ میلیون دلار رسیده است. این در حالی است که در سه سال گذشته رشدی سه برابری در آمار به ثبت رسیده و به خوبی نشان می‌دهد که ظرفیت توسعه همکاری میان دو کشور وجود دارد. وی با بیان اینکه امکان رسیدن تجارت مشترک میان دو کشور در سال جاری به یک میلیارد دلار نیز وجود دارد، توضیح داد: دلیل اینکه تاکنون توسعه تجارت میان دو کشور با سرعت دنبال نشده برخی مشکلات اجرایی از جمله حمل و نقل است. در این زمینه اگر بتوان به‌طور خاص در بخش ریلی از همراهی ترکمنستان استفاده کرد، می‌توان انتظار داشت که شرایط به شکل جدی تغییر کند. رییس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به ظرفیت سرمایه‌گذاری‌های مشترک میان فعالان اقتصادی دو کشور، بیان کرد: ما در حوزه‌هایی مانند نفت و گاز، آب، حمل و نقل، کشاورزی، خودروسازی و خدمات امکان سرمایه‌گذاری مشترک داریم و از این رو از سرمایه‌گذاران دو کشور دعوت می‌کنم با بررسی شرایط، نسبت به سرمایه‌گذاری مشترک اقدام کنند.
در ادامه این نشست، قدرت‌اف، وزیر سرمایه‌گذاری ازبکستان با بیان اینکه روابط گسترده دولت‌ها، انگیزه خوبی برای همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین دو کشور است، برگزاری این‌چنین همایش‌ها را در راستای اهداف اقتصادی موثر دانست. او با اشاره به افزایش سه برابری سطح مناسبات ایران و ازبکستان در طول سه سال گذشته، گفت: امکان افزایش مناسبات تا سقف یک میلیارد دلار وجود دارد و در این میان، انعقاد موافقت‌نامه تجارت ترجیحی که در دستور کار دولت‌ها قرار دارد، بسیار اثرگذار خواهد بود. وزیر سرمایه‌گذاری ازبکستان از اصلاح ساختار اقتصادی، تکمیل نظام مالیات‌بندی و لغو بخش قابل‌توجهی از مجوزهای دست‌وپاگیر در ازبکستان سخن گفت و کاهش بروکراسی و اصلاحات اداری این کشور را مورد توجه قرار داد.
بر اساس اظهارات او تعداد وزارتخانه‌های این کشور کاهش یافته و این تغییرات امکان خدمت‌رسانی آسان‌تر به بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم کرده است. به باور قدرت‌اف، دولت ازبکستان اقدامات خوبی برای حمایت از فعالان بخش خصوصی انجام داده و بدین‌ترتیب تجار خارجی با شرایط بهتری قادر به حضور در بازار ازبکستان هستند. وزیر سرمایه‌گذاری ازبکستان از سرمایه‌گذاران ایرانی در حوزه صنایع دارویی، کشاورزی، معدنی و غیره دعوت کرد تا از ظرفیت‌های شکل گرفته در این کشور بهره ببرند و با همکاری مشترک سطح روابط دو کشور را گسترش دهند.
تعریف نظام مالی بین دو کشور
عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این همایش با تأکید بر اینکه توسعه سیاسی و فرهنگی نتیجه توسعه بازرگانی است افزود: ما به دنبال ایجاد یک فضای ژئواکونومیک با ازبکستان هستیم و در این رابطه باید پلتفرم منسجمی شکل بگیرد که اولین مولفه آن نظام مالی است.
او افزود: نظام مالی میان دو کشور باید هر چه زودتر برقرار شود و در این زمینه باید به دنبال روش‌های مالی جدید باشیم. دومین مولفه نظام گمرکی است که از اهمیت زیادی در توسعه مناسبات برخوردار است. همچنین توافق بر سر مولفه‌های استاندارد میان در دو طرف از مولفه‌های مهم دیگر پلتفرم توسعه همکاری‌ها میان ایران ازبکستان خواهد بود. علی‌آبادی در مورد تعرفه‌های ترجیحی میان ایران و ازبکستان گفت: فهرستی از کالاهای موردعلاقه طرفین که ایران و ازبکستان مزیت رقابتی در آنها دارند در حال فهرست هستند و همه باید به تکمیل آن کمک کنند.
او افزود: در موضوع انرژی ایران ظرفیت‌های بسیاری دارد و موقعیت خوبی برای سرمایه‌گذاری و همکاری‌های مشترک وجود دارد. همچنین در حوزه‌های دارو، کشاورزی، صنایع های‌تک، معدن و گردشگری فرصت‌های بسیاری برای همکاری فراهم است.
فرصت‌های سرمایه‌گذاری کدامند؟
در ادامه همایش، وهاب‌اف، رییس اتاق بازرگانی و صنعت ازبکستان، اصلاحات ساختاری که در کشور ازبکستان صورت گرفته را فرصت خوبی برای فعالان اقتصادی ایرانی عنوان کرد تا به این بازار ورود کنند و سطح همکاری‌های مشترک را ارتقا دهند. او به فعالان اقتصادی ایرانی توصیه کرد: از سرمایه‌گذاری در این بازار غفلت نکنند چراکه فرصت‌های خوبی پیش روی آنها قرار دارد. نوری قزلجه، رییس گروه دوستی پارلمانی ایران و ازبکستان نیز با اشاره به موقعیت ممتاز ازبکستان در منطقه ادامه داد: متأسفانه آن میزان که مقامات دولتی و بخش خصوصی ازبکستان برای تعمیق روابط و همکاری‌های مشترک اظهار علاقه و اقدام کرده و موانع را برطرف می‌کنند، در ایران هنوز نتوانستیم به‌موازات آنها در این راستا گام‌برداریم. مهم است ما هم شرایط را برای این همکاری‌های مشترک ایجاد کنیم. نوری قزلجه افزود: اگر این شرایط فراهم شده و موانع برطرف شود حجم تجارت دو کشور در سه سال آِینده به دو میلیارد دلار خواهد رسید.
عزیز وایت‌اف، وزیر کشاورزی ازبکستان، هم در اظهاراتی گفت: تولید بذر و ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی نیز زمینه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری مشترک بین ایران و ازبکستان است. موسی آقایی، رییس اتاق مشترک ایران و ازبکستان هم در این همایش عنوان کرد: حجم تجارت 500 میلیون دلاری شایسته ایران و ازبکستان نیست، به‌ویژه که حجم تجارت این کشور 50 میلیارد دلار است.
او با تأکید بر اینکه ایجاد تعرفه ترجیحی با ازبکستان مشکلی است که سال‌هاست منتظر رفع آن هستیم، افزود: حقوق گمرکی محصولات ایران بالاتر از کشورهای دیگر است و این مزیت رقابتی ما را در تجارت با ازبکستان از بین می‌برد. آقایی ادامه داد: مشکل ویزا و هزینه بالای پرواز میان ایران و ازبکستان به صنعت گردشگری با این کشور آسیب زده است. باید تعداد پروازها اضافه شود و حداقل یک پرواز در هفته از طریق شرکت‌های ازبکی به ایران برقرار شود. کمبود واگن در حمل‌ونقل ریلی، عبور و مرور از طریق ترکمنستان و مسائل مالی و بانکی از دیگر موانع تجارت دو کشور بود که آقایی به آنها اشاره کرد. در پایان این همایش تفاهم‌نامه همکاری‌های داوری و حکمیت میان روسای اتاق‌های ایران و ازبکستان با حضور وزرای دو کشور به امضا رسید.
