سوآپ گاز از جنوب به کشورهای همسایه امکان‌پذیر است؟!

ترکمنستان چهارمین کشور دارنده منابع گازی جهان است و ایران هم ظرفیت دریافت روزانه ۴۰ تا ۵۰ میلیون مترمکعب گاز را به‌ منظور واردات و انتقال در مرزهای خود دارد. از این رو وزارت نفت درصدد است، سهم تجارت گازی (سوآپ، ترانزیت، خرید و فروش) کشور را در منطقه افزایش دهد. 

 به گزارش «تعادل» بدهی قدیمی ایران به ترکمنستان بابت واردات گاز موضوع مهمی در روابط حوزه انرژی دو کشور بود. هم‌اکنون اصل بدهی 1 میلیون و ۶۵۰ میلیون دلاری که مربوط به دولت گذشته بود، از سوی دولت سیزدهم با مشارکت بانک مرکزی ایران به‌صورت کامل پرداخت شده است. به این ترتیب، زمینه برای گسترش روابط گازی دو کشور به وجود آمده است.

به زعم بسیاری از کارشناسان، موقعیت ژئوپولیتیکی کشور ما یک نقطه قوت برایمان محسوب می‌شود و می‌توانیم از این فرصت برای تقویت جایگاه خود در تجارت گازی منطقه استفاده کنیم. با واردات گاز از ترکمنستان می‌توانیم به سوآپ گاز از جنوب به کشورهای دیگر مانند عراق و پاکستان بپردازیم و از مزیت‌های این امر هم بهره‌مند شویم. خرید گاز ترکمنستان و فروش آن به دیگر کشورها نیز از دیگر سیاست‌هایی است که می‌توانیم پیگیری کنیم. 

در خصوص واردات گاز از ترکمنستان با سعید میرترابی، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی صحبت کردیم که در ادامه می‌خوانید. 

میرترابی ضمن اشاره به این موضوع که واردات گاز از ترکمنستان می‌تواند برایمان یک فرصت باشد و نباید آن را تبدیل به تهدید کنیم، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» تصریح کرد: از گاز وارداتی ترکمنستان در یک دوره‌هایی می‌توانیم به صورت کوتاه‌مدت در راستای رفع ناترازی مان بهره ببریم و این برایمان مزیت دارد. اما در درازمدت نباید به این گاز وابسته شویم و اگر این طور شود، این فرصت را تبدیل به یک تهدید کرده‌ایم. 

وی ادامه داد: ترکمنستان کشوری است که به لحاظ منابع گازی غنی است و به دنبال بازار مصرف می‌گردد. با استفاده از این شرایط می‌توانیم به عقد قراردادهای بلندمدت با عشق آباد مبادرت کنیم و منافع خود را پیش ببریم. بسترهای مختلفی برای همکاری با ترکمنستان فراهم است. می‌توانیم گاز وارداتی از این کشور را در مناطق شمالی مورد استفاده قرار دهیم و از آن طرف در جنوب کشور گاز را صادر کنیم. همچنین می‌توانیم به خرید گاز ترکمنستان بپردازیم و خودمان آن را بفروشیم. تمامی این سناریوها در تعاملاتمان با ترکمنستان قابل پیگیری است. 

این کارشناس انرژی گفت: اگر می‌خواهیم به بازطراحی نقش خودمان در تجارت گاز منطقه بپردازیم و هدف خود را مبنی بر تبدیل شدن به هاب گازی منطقه دنبال کنیم، باید مجموعه‌ای از سیاست‌ها را در کنار یکدیگر پیش ببریم. واقعیت این است که مصرف داخلی ما در زمینه گاز معقول نیست و باید برایش چاره‌اندیشی کنیم. حل این موضوع از طریق بهینه‌سازی مصرف گاز در کشور به طرق مختلف باید در دستور کار قرار بگیرد. عزم و اراده‌ای جدی برای سامان دادن به این موضوع موردنیاز است. 

وی ادامه داد: در صورتی که سیاست‌های جدی‌ای در راستای حل ناترازی گاز کشور از روش‌های اصولی به اجرا بگذاریم و همزمان نگاهی به بازارهای جهانی داشته باشیم، می‌توانیم از واردات گاز ترکمنستان به عنوان قدم اول در بازطراحی نقش خود در تجارت گازی منطقه استفاده کنیم. 

میرترابی گفت: در گام‌های بعدی باید به سمت توسعه تعاملات خود با کشورهای منطقه به صورت حداکثری گام‌برداریم و به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تقویت نقش خود در تجارت گازی منطقه بپردازیم. ما قبلاً مشکلاتی با ترکمنستان در زمینه تعهدات، هزینه‌های حمل و قیمت گاز داشتیم. باید از روابط گذشته با این کشور درس بگیریم و تعامل خوبی را رقم بزنیم. به‌طوری که منافع دو طرف تأمین شود و ما هم بتوانیم از این فرصت بهره لازم را ببریم.