جدال بورس با نرخ‌ها
نرخ بهره تاثیر مهمی روی بازار سرمایه دارد و میتواند روند معاملات را تا حدود زیادی تغییر دهد، سال گذشته وعده داده شود که نرخ بهره نوسانی نخواهد بود و به تعادل می‌رسد این نرخ اما این روزها شاهد نوسان نرخ بهره در بازار هستیم. بر اساس آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی، نرخ بهره بین بانکی پس از آنکه در هفته آخر خرداد ماه در جا زد، در هفته‌ای که گذشت با کاهش نسبی همراه شد. از سوی دیگر نیز حداقل نرخ توافق بازخرید یا همان نرخ ریپو، همچنان تغییری نکرده و از 15 هفته پیش تاکنون در سطح 23 درصدی ثابت مانده است.
گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که نرخ بهره بین بانکی در هفته گذشته با کاهش 0.07 واحد درصدی مواجه شده است. به این ترتیب، میانگین موزون نرخ مذکور در هفته‌ای که گذشت رقم 23.41 درصد را به ثبت رساند. این در حالی است که نرخ بهره این بازار در هفته پایانی اردیبهشت ماه به سقف تاریخی خود در 23.75 درصد رسیده بود و پس از آن روندی نزولی را آغاز کرد. با این وجود این روند تنها سه هفته به طول انجامید و نرخ مذکور در هفته منتهی به 24 خرداد ماه با افزایش 0.04 واحد درصدی مواجه شد و هفته گذشته نیز در این سطح باقی ماند.
نرخ بهره در بازار
نرخ بهره بین بانکی یکی از ابزارهای مهم برای کنترل تورم است و افزایش آن میتواند اثر مثبتی در کاهش نرخ تورم داشته باشد. باید توجه داشت که نرخ بهره بین بانکی مستقیم بر بازار سرمایه اثرگذار نیست و به صورت غیرمستقیم و روانی میتواند روند بازار سرمایه را تا حدود زیادی تغییر دهد. نرخ بهره بین بانکی، یک نرخ شبانه‌ای است که بانک‌ها به یکدیگر قرض می‌دهد و به نوعی نرخ استقراض بین بانکی است که تسویه می‌شود. نرخ بهره و سود سپرده‌هایی که ما می‌شناسیم و تاثیر مستقیم بر بازار سرمایه دارد با این نرخ فرق دارد.
اما این نرخ بی‌معنی نیست و افزایش این نرخ نشان می‌دهد بانک‌ها در جذب نقدینگی موفق نبوده‌اند و در بازار سرمایه نیز حجم معاملات نشان می‌دهد که این نقدینگی جذب بازار نشده است. با وجود این مسائل می‌توانیم انتظار رشد در بازارهای موازی داشته باشیم. افزایش حجم معاملات نیز این موضوع را نشان می‌دهد. حتی ممکن است به سهامداران این سیگنال داده شود که افزایش نرخ بهر بین بانکی و بی توجهی دولتمردان و مسوولان بانک مرکزی نشان‌دهنده سیاست‌های انقباضی در آینده خواهد بود.
به گفته کارشناسان کسب و کارها به‌طور مستقیم تحت تأثیر نرخ بهره بین بانکی هستند، زیرا آن نرخ‌ها بر میزان توانایی یک شرکت در قرض‌گیری اثرگذارند. وقتی نرخ بهره افزایش می‌یابد، برای شرکتها استقراض سرمایه و تأمین سرمایه گرانتر تمام می‌شود و لذا طرح‌های رشد و توسعه‌ای آنها کاهش پیدا می‌کند و این اثر منفی بر عایدات و سود آنها می‌گذارد. وقتی نرخ بهره کاهش می‌یابد، استقراض سرمایه برای شرکتها با هدف دستیابی به رشد و توسعه شرکت ارزان‌تر می‌شود و این امر میتواند مشوقی برای بالا رفتن قیمت‌های سهام باشد.
از سوی دیگر کسب و کارها به‌طور غیر مستقیم نیز تحت تأثیر تغییرات نرخ بهره قرار می‌گیرند، زیرا نرخ بهره بالاتر در سطح وسیعی میانگین درآمد قابل تصرف (درآمد بعد از کسورات از جمله مالیات) کاهش می‌دهد. با کاهش درآمد ناشی از عوامل تولید مثل کار و سرمایه و غیره بدان معنی است که از مخارج صرف شده برای خرید و تهیه کالا و خدمات کاسته می‌شود و این دوباره بر درآمدها و سود شرکتها اثر منفی دارد و موجب کاهش قیمت سهام می‌شود. برعکس، وقتی نرخ بهره پایین‌تر می‌آید مردم بیشتر خرج می‌کنند و این برای کسب و کارها خوب بوده و کمک می‌کند قیمت سهام شرکتها بالا روند و شرکتها از طریق بورس‌ها رشد قوی‌تری را تجربه کنند.
نکته مهمی که در تغییرات نرخ بانکی وجود دارد
آن است که تغییرات مزبور موجب «نوسانات» بازار سهام می‌شود که اغلب موجب فرصت برای معامله حول و حوش تغییرات قیمت سهام می‌شود. به فرض اگر نرخ بهره بالاتر رود و قیمت‌های سهام کاهش یابند، این امر برای معامله گران بورس فرصتی فراهم می‌آورد که انتظار داشته باشند قیمت‌ها در نهایت در طول زمان دوباره روند صعودی به خود می‌گیرند.
به‌طور کلی باید به این نکته توجه داشت که نرخ بهره میتواند به صورت روانی وضعیت بازار را تا حدود زیادی تغییر دهد. بازار به صورت روانی از اخبار زیادی تاثیر می‌گیرد و این موضوع نرخ بهره میتواند در میان مدت وضعیت بازار را برهم بزند.
شاخص وارد کانال جدید شد
با تمامی شرایط بازار سرمایه امروز شرایط خوبی را تجربه کرد و شاخص وارد کانال جدید شد و در معاملات روز گذشته شاخص بورس تهران 18 هزار و 694 واحد نسبت به روز کاری گذشته رشد کرد و تا سطح 2 میلیون و 202 هزار و 100 واحد بالا آمد.شاخص در حالی توانست پس از 16 روز معاملاتی به کانال 2.2 میلیونی برگردد که تحلیلگران تکنیکی مرز 2 میلیون و 200 هزار واحد را سطح مقاومت شاخص قلمداد می‌کردند.
شاخص کل هم وزن بورس نیز با افزایش 9 هزار و 950 واحدی در رقم 773 هزار و 298 واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس نیز با افزایش 148 واحدی به رقم 28 هزار و 413 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با افزایش هزار و 886 واحد به سطح 142 هزار و 967 واحد رسید. در این روز ارزش معاملات کل بازار سهام به 12 هزار و 484 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه هزار و 139 میلیارد تومان بود که 9 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود. ارزش معاملات خرد نیز با افزایش 8 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 7 هزار و 725 میلیارد تومان رسید.
