دیپلماسی موثرترین راه رسیدگی به مساله هسته‌ای ایران است
معاون امور سیاسی دبیرکل سازمان ملل در جلسه‌ای در شورای امنیت برای رسیدگی به اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ که سند قانونی توافق هسته‌ای است، به بیان نکاتی درباره آخرین وضعیت احیای توافق هسته‌ای، همکاری‌های ایران و آژانس انرژی اتمی، همکاری‌های دفاعی ایران و روسیه، همچنین برنامه موشکی ایران پرداخت.
رزمری دی کارلو، معاون امور سیاسی دبیرکل سازمان ملل در نشست شورای امنیت برای بررسی برجام (توافق هسته‌ای) و اجرای قطعنامه ۲۲۳۱، در بیانیه‌ای که در وبگاه سازمان ملل منتشر شده است، با اشاره به مذاکرات احیای توافق هسته‌ای که با وقفه روبروست، گفت: «دیپلماسی تنها راه رسیدگی موثر به مساله هسته‌ای ایران است. ضرورت دارد که تمامی طرفین هر چه زودتر گفتمان را از سر گرفته و در زمینه مسائل باقی‌مانده به توافق برسند.» دی‌کارلو ادامه داد: «در این زمینه، من درخواست دبیرکل از امریکا برای لغو تحریم‌های ایران یا اعمال معافیت‌های تحریمی برای آن در زمینه تجارت نفت با ایران را که در برجام مقرر شده، تکرار می‌کنم.»
او افزود: «من همچنین این درخواست را از ایران دارم که اقدامات مغایر با تعهدات هسته‌ای مقرر در برجام را به حالت قبل بازگرداند. همچنین، رسیدگی به نگرانی‌های مطرح‌شده از سوی شرکای برجام و دیگر اعضا (شورای امنیت) درباره پیوست B قطعنامه ۲۲۳۱ حائز اهمیت است.» معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل در این بیانیه با اشاره به توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای «سرعت بخشیدن به حل‌وفصل مسائل پادمانی باقی‌مانده» و «اجازه به آژانس برای اجرای مناسب‌تر فعالیت‌های نظارتی و راستی‌آزمایی»، گفت: «ما نگرانیم که آژانس هنوز قادر به راستی‌آزمایی اورانیوم غنی‌شده در این کشور (ایران) نباشد. طبق برآوردها، مقدار کلی اورانیوم غنی‌شده ایران در حال حاضر، بیش از بیست برابر مقدار مجاز (در برجام) است. این مقدار شامل اورانیوم غنی‌شده تا ۲۰ درصد و ۶۰ درصد است که نگرانی‌های جدی درباره آن وجود دارد.»
در این بیانیه اشاره شد که در ۶ ماه اخیر، هیچ پیشنهاد تازه‌ای در زمینه مقررات هسته‌ای مطرح نشده است. اگرچه، شورا ۱۰ تذکر درباره بند دوم پیوست B در زمینه فعالیت‌های سازگار با برجام دریافت کرده است. اشاره دی‌کارلو به اقدامات هسته‌ای «مغایر» ایران با برجام، در پی این مطرح می‌شود که ایران به دنبال خروج امریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، بازگردانی تحریم‌های آن علیه ایران و بدعهدی شرکای اروپایی برجام در عادی‌سازی روابط تجاری با ایران و کاهش تاثیر این تحریم‌ها، اعلام کرد که طبق مفاد برجام، طی پنج گام، از اجرای برخی تعهدات داوطلبانه هسته‌ای خود در برجام فاصله می‌گیرد. فعالیت‌های ایران در برنامه هسته‌ای آن در این مدت پیشرفت‌هایی داشت اما مقامات ایران تاکید کردند که به محض بازگشتن امریکا و شرکای توافق به اجرای تعهدات این توافق، اقداماتش را به حالت قبل بازمی‌گرداند.
مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای که از سال ۲۰۲۲ آغاز شد، چند ماه است که به دلیل برخی مسائل حل‌نشده با وقفه روبروست. ایران اعلام کرده است که اگر طرف‌های غربی توافق اراده سیاسی لازم را نشان دهند، آماده نهایی کردن یک توافق در وین برای لغو تحریم‌هاست. در ادامه این بیانیه، دی‌کارلو اشاره کرد که دبیرکل سازمان ملل از سوی فرانسه، انگلیس، آلمان، ایران، روسیه و رژیم صهیونیستی اطلاعاتی را درباره پرتاب آزمایشی یک ماهواره‌بر توسط ایران در ماه مارس دریافت کرده است. او همچنین گفت که سازمان ملل اطلاعاتی را نیز از همین اعضا درباره آزمایش و رونمایی از دو موشک بالستیک جدید توسط ایران در مه و ژوئن دریافت کرده است.
به گفته معاون دبیرکل سازمان ملل، نامه‌هایی که از کشورهای عضو دریافت شده است دیدگاه‌های متعددی را درباره اینکه آیا این آزمایش و توسعه‌های موشکی مغایر قطعنامه هستند یا نه، مطرح می‌کند. در ادامه دی‌کارلو با اشاره به اینکه در مدت گزارش‌دهی به شورای امنیت، بند چهارم پیوست B قطعنامه نیز مورد بررسی قرار گرفت که درباره فروش یا انتقال کالاها، مواد و تجهیزاتی است که مستلزم تاییدیه شورای امنیت هستند، گفت: «در این مدت، اطلاعاتی را از انگلیس درباره قطعات توقیق‌شده موشک‌های بالستیک دریافت کردیم که توسط نیروی دریایی انگلیس در فوریه ۲۰۲۳ در آب‌های بین‌المللی توقیف شده بود. انگلیس تصاویر این قطعات توقیف‌شده و تحلیل آن را مبنی بر اینکه این قطعات اصالت ایرانی و مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ داشته‌اند، به اشتراک گذاشت.»
او با گفتن اینکه فرانسه، انگلیس، آلمان و امریکا مدعی شده بودند انتقال بدون تاییدیه شورای امنیت با قطعنامه مغایرت دارد، اشاره کرد که ایران و روسیه در واکنش به این ادعا مطرح کردند که هیچ مدرکی قایق توقیف‌شده و محموله آن را به ایران مرتبط نمی‌سازد و هیچ نشانه واضحی مبنی بر این وجود ندارد که قطعات توقیف‌شده اصالت ایرانی دارند. معاون سیاست دبیرکل سازمان ملل بیان کرد که «به تحلیل اطلاعاتی که در دسترسمان است، ادامه می‌دهیم.» او همچنین به ادعای غرب مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین اشاره کرده و گفت: «ما همچنین از اوکراین فرانسه، انگلیس و آلمان نامه‌هایی را درباره انتقال پهپادها از ایران به روسیه در مغایرت با بند ۴ پیوست B دریافت کرده‌ایم.»
ایران و روسیه هر گونه مرتبط بودن همکاری‌های دفاعی‌شان با جنگ اوکراین را رد کرده و آن را در چارچوب روابط دوجانبه دانسته‌اند. ایران با رد کردن ادعای اوکراین و متحدان آن مبنی بر ارایه پهپادها به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین را رد و تاکید کرده است که با جنگ در هر جای جهان مخالف است. مقامات ایران همچنین با تاکید بر حل‌وفصل این مناقشه از طریق گفتمان و راه‌حل سیاسی برای میانجیگری میان اوکراین و روسیه اعلام آمادگی کرده‌اند.
