دلایل کاهش لذت یادگیری در دانش‌آموزان

زهره برزگر

تمرکز مداوم بر عملکرد تحصیلی و اعتبارسنجی بیرونی می‌تواند احساس ارزشمندی دانش‌آموزان را از بین ببرد و مانع اعتماد به نفس کلی آنها شود.کودک ممکن است دایماً از اینکه مبادا والدین خود را ناامید کند، بترسد، که منجر به استرس مزمن، فرسودگی تحصیلی و حتی مشکلات جدی سلامت روان می‌شود. از سوی دیگر فشار والدین برای پیشرفت تحصیلی می‌تواند باعث تجربه سطوح بالای استرس و اضطراب در کودکان و نوجوانان شود.

آنها ممکن است دایماً از اینکه مبادا والدین خود را ناامید کنند، بترسند، که این ترس می‌تواند منجر به استرس مزمن، فرسودگی تحصیلی و حتی مشکلات جدی سلامت روان شود. سرزنش و فشار طولانی مدت می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید شرایطی مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی و حتی افکار خودکشی در کودکان و نوجوانان شود. ترس از شکست و کمال گرایی بلای خانمان سوز دیگری است که ما با سرزنش و فشار وارد زندگی دانش‌آموزمان می‌کنیم. کودکان و نوجوانانی که دایماً با سرزنش یا فشار مواجه می‌شوند ممکن است ترس شدیدی از شکست خوردن داشته باشند. حتی ممکن است کمال گرا شوند و برای جلوگیری از ناامید کردن والدین خود، برای استانداردهای غیر واقعی و دست نیافتنی تلاش کنند.

این تلاش بیهوده می‌تواند یک ذهنیت ناسالم ایجاد کند که توانایی دانش‌آموز برای ریسک کردن، درس گرفتن از اشتباهات و کشف فرصت‌های جدید را از بین ببرد. آسیب بعدی کاهش انگیزه درونی و مشارکت فعال و کاهش لذت یادگیری در کودکان و نوجوانان است. فشار بیش از حد می‌تواند منجر به کاهش انگیزه درونی و تعامل با دانش‌آموزان شود. به جای لذت بردن از یادگیری، کودکان و نوجوانان ممکن است تنها برای تنبیه نشدن یا برآورده کردن انتظارات بیرونی والدین تمرکز کنند که این امر می‌تواند مانع کنجکاوی، خلاقیت و عشق طبیعی آنها به کسب دانش شود. تحقیقات نشان داده فشار بیش از حد و پاداش‌های بیرونی می‌تواند انگیزه درونی دانش‌آموزان را تضعیف کند و لذت یادگیری را در آنها کاهش دهد.  به یاد داشته باشیم هنگامی که کودکان و نوجوانان صرفاً توسط عوامل بیرونی مانند فشار والدین برانگیخته می‌شوند، مشارکت و کنجکاوی آنها در فعالیت‌های تحصیلی کاهش پیدا می‌کند.همچنین شکست و استرس مداوم می‌تواند در تمرکز، حافظه و عملکرد شناختی اختلال ایجاد کند.

در ضمن ممکن است تمایل دانش‌آموزان برای کمک گرفتن یا سوال کردن را کاهش دهد و مانع از توانایی آنها در درک مفاهیم و یادگیری بهتر شود. از سوی دیگر وقتی دانش‌آموزان با فشار شدید برای رسیدن به نمرات بالا مواجه می‌شوند، ممکن است دچار عدم صداقت تحصیلی شوند و به راهکارهایی مانند تقلب یا سرقت ادبی متوسل شوند. ترس از شکست و تمایل به جلب رضایت والدین می‌تواند آنها را به سمت رفتارهای غیراخلاقی سوق دهد تا انتظارات غیر واقعی والدین را برآورده کنند. پس یادمان باشد ترس از شکست و میل به برآورده کردن انتظارات غیر واقعی می‌تواند برخی از دانش‌آموزان را به روی آوردن به اقدامات غیراخلاقی بکشاند. آخرین آسیبی که می‌توانیم در اینجا ذکر کنیم عدم کشف علایق، استعدادها و توانمندی‌های بالقوه دانش‌آموزان و تیره شدن رابطه بین والدین و دانش‌آموزان است. از سوی دیگر تأکید بیش از حد بر عملکرد تحصیلی زمان و انرژی کودک را صرفاً به سمت فعالیت‌های آکادمیک هدایت می‌کند و سبب می‌شود تا از سایر زمینه‌های رشد شخصی و مسیرهای تحصیلی و شغلی بالقوه دانش‌آموز غافل شوند.

همچنین فشار مداوم می‌تواند رابطه والد-فرزند را تحت تاثیر قرار دهد. کودکان و نوجوانان ممکن است نسبت به والدین خود احساس ناراحتی و رنجش داشته باشند و با آنها احساس بیگانگی کنند که این امر منجر به افزایش تعارض، قطع ارتباط و عدم اعتماد دانش‌آموز به والدین می‌شود. این فشار می‌تواند تأثیرات منفی گسترده‌ای بر رفاه عاطفی، سلامت روان و روابط آینده بین والدین و فرزندان داشته باشد.