اهمیت ثبات در نرخ ارز
آنچه در سالهای گذشته در اقتصاد ایران و البته تجارت کشور خود را نشان داده به خوبی ثابت کرده نرخ ارز چه میزان اهمیت کلیدی در آینده اقتصادی کشور و البته آنچه در حال حاضر میگذرد دارد و از این رو اولویتها در این حوزه نیز بسیار متفاوت و کلیدی هستند. اگر بنا باشد فعالان اقتصادی یک عامل را به عنوان پیشنیاز اصلی فعالیتهای خود معرفی کنند، آن خواسته ثبات است. تا زمانی که شرایط به ثبات نرسیده و اوضاع به شکلی نباشد که امکان تحلیل و پیشبینی آینده وجود داشته باشد، عملا صحبت از فعالیت اقتصادی و توسعه تجارت ممکن نیست.
نگاهی به وضعیت بسیاری از صنایع و فعالیتهای اقتصادی به خوبی این موضوع را نشان میدهد. برای مثال ما در صنایع نفت و گاز یک مزیت نسبی جدی داریم اما میبینیم که در تمام این سالها، جز خامسوزی و خامفروشی، کمتر به دیگر بخشها توجه شده است. در حوزه تجارت نیز ما این شرایط را میبینیم. بخش خصوصی بارها از این گفته که باید به سمت تکنرخی شدن ارز حرکت کنیم، با وجود آنکه گام مثبت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از سوی دولت نهایی شد، اما همچنان ارز چند نرخی باقی مانده است.
در این تردیدی وجود ندارد که دولت میخواهد با اجرای این سیاست، قیمت تمام شده کالاهای مصرفی مردم را پایین نگه دارد اما اگر این عرصه به فضایی برای رانت تبدیل شود، آنگاه شاهد آن خواهیم بود که ارز با قیمت پایینتر گرفته شده و صرف واردات میشود اما باز هم قیمت تمام شده کالا برای مردم کاهش پیدا نمیکند و همین مساله چالشی جدید برای دولت خواهد بود که باید همزمان هم با رانت مبارزه کند و به دنبال پایین آوردن فشار بر مردم باشد. عواملی مانند کسری بودجه مزمن و خلق نقدینگی، محدودیت یا حذف ارتباط اقتصاد ایران با کشورهای مختلف دنیا و مدیریت نکردن نرخ تورم باعث شده که ارزش پول ملی ما سال به سال کمتر شده و به نقطه فعلی برسد. از این رو برای اینکه بتوانیم از این موقعیت بگذریم اصلیترین راهکار بهبود وضعیت اقتصادی کشور در حوزههای مختلف و زیرساختی است. با آغاز دور جدید تحریمها، السی، از پرکاربردترین روشهای پرداخت در ایران و جهان از فرهنگ محاوره جامعه اقتصادی کشور حذف شد.
سالهاست که امکان انتقال ارز از طریق بانکی وجود ندارد و انتقال ارز برای بخشخصوصی و شرکتهای کوچک و متوسط در این دوران تنها از طریق صرافیهایی انجام شده است که گاهی ریسک این عملیات تا 100 درصد برآورد میشد. بیشتر کارشناسان بازرگانی خارجی فعال در شرکتها که سابقه کار کمتر از 10 سال دارند دیگر با فرایند انتقال پول به روش اعتبار اسنادی آشنا نیستند و این تهدید بزرگی است که اگر روزی ارتباطات بینالمللی مجدد شکل بگیرد، جامعه بازرگانان ایرانی از روشهای پرداخت روز دنیا عقب افتادهاند.