بورس بی رمق ماند!
بازار سرمایه روزهای جذابی را پشت سر نمی‌گذارد و هر روز شاهد افت یا تصمیم جدیدی در بازار هستیم؛ این افت و تصمیمات پی در پی باعث شده که بورس تهران دچار افت و بی‌اعتمادی شود و این افت مساوی با خروج نقدینگی و عدم ورود آن به تالار شیشه‌ای است. در این بین تصمیمات زیادی برای بازار سهام گرفته شده و در عین حال شرایط رییس دولت به دنبال احیای اعتماد در بازار است.
هفته گذشته بود که وزیر اقتصاد و دارایی با توجه به تاکید رییس‌جمهور بر لزوم احیای اعتماد نسبت به سرمایه‌گذاری در کشور، اعلام کرد: معاون اول رییس‌جمهور به وزرا دستور داد از هرگونه سیاستی که منجر به بی اعتمادی و افزایش قیمت نهاده‌های تولیدی و صنایع بورسی می‌شود، پرهیز کنند. احسان خاندوزی اظهار کرد: با توجه به نگرانی‌هایی که در روزهای اخیر بین فعالان بازار سرمایه، سهامداران و سرمایه‌گذاران پیرامون سیاست‌هایی از قانون بودجه ۱۴۰۲ یا تصمیمات دستگاه اجرایی مطرح بود که موجب افزایش قیمت سوخت و خوراک و نهادهای تولیدی می‌شد، این موضوع با رییس‌جمهور در یک جلسه به شکل تفضیلی مطرح شد.
وی افزود: با توجه به تاکید رییس‌جمهور بر لزوم احیای اعتماد نسبت به سرمایه‌گذاری در کشور، دستورات لازم صادر شد و معاون اول رییس‌جمهور از وزرای نفت، نیرو و سایر وزارتخانه‌ها خواست که در ایام آتی از هر سیاستی که منجر به بی‌اعتمادی و افزایش قیمت نهاده‌های تولیدی و صنایع بزرگ می‌شود، بپرهیزند.
خاندوزی بیان‌داشت: با توجه به این دستور، چشم‌انداز بازار سرمایه امیدبخش خواهد بود و برآورد کارشناسان این است که تا پایان سال ۱۴۰۲ فقط صنایع تولیدی کشور حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان سود خالص تولید خواهند کرد که عدد قابل توجهی خواهد بود. به نظر می‌رسد که دولت به دنبال احیای اعتماد در بازار سرمایه است؛ اما این اعتماد چگونه ایجاد می‌شود؟ در اصل دولت نباید سر سوزن دخالتی در بازار داشته باشد و حمایت‌ها نیز جای خود دارد! اصلا چرا دولت باید در سازوکار بورس دخالت کند؟ در اصل دخالت‌ها و حمایت‌های پس از آن باعث می‌شود که سهامداران دیگر نسبت به بازار سهام اعتماد نداشته باشند؛ چراکه احتمال می‌دهند این بازار هر روز دیگر یک مصوبه و اخبار شود.
بررسی وضعیت چند ماهه بورس تهران نشان می‌دهد که این بازار بیش از گذشته درگیر دخالت‌هاست و دولت سعی دارد کسری بودجه خود را برداشت و حتی به واسطه این بازار به درآمدزایی نیز برسد.
تقریبا میتوان گفت که طی دوسال گذشته وزیر اقتصاد هر چند هفته یک‌بار در صحبت‌های خود اعلام کرده که بورس حمایت خواهد کرد؛ البته طی این مدت در خصوص تمامی اخبار در ظاهر حامی بورس بوده اما در باطن! برای نمونه وزیر اقتصاد خبر نداشت که معاون اول رییس‌جمهور نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را در اردیبهشت ماه تعیین کرده است! دقیقا ابهام همینجاست که چگونه وزیر اقتصادی که حامی بورس و بازارهاست از همه جا بی خبر بوده و یک‌باره نامه منتشر شد؟ مساله بورس کالاست در زمان عرضه خودرو در بورس کالا شاید وزیر اقتصاد به صورت اسمی و در ظاهر موافق عرضه بود؛ اما صحبت‌هایی ضد و نقیض نیز در این خصوص داشت برای نمونه در برخی از مصوبات اعلام شده که برخی از محصولات در خارج از بورس کالا عرضه شوند و بر اساس آمار این موضوع پینشهاد وزیر اقتصاد بود. البته نباید از شایعه انحلال نیز گذر کرد؛ زیرا این شایعه باعث شد که بازار یک تنه برهم بریزد و تغییر موضع دهد.
تامین اعتبار از بازار سرمایه
عزیز آرمن معتقد است که بازار سرمایه آینه اقتصاد کشور است حالا تصور کنید که شرکت‌ها با قیمت گذاری دستوری مواجه هستند و هزینه تولید آنها هم بالا رفته به همین دلیل سرمایه‌گذاران چشم‌انداز روشنی نسبت به آینده بخش‌های مولد ندارنددر چند وقت اخیر بازار سرمایه تحت تاثیر سیاست‌گذاری‌هایی قرار داشته که مبنایی نبوده و عملا کنترل نقدینگی و تورم هم به صورت موقتی اتفاق افتاده است.
وی به بازار گفته بود که بازار سرمایه آینه اقتصاد کشور است حالا تصور کنید که شرکت‌ها با قیمت گذاری دستوری مواجه هستند و هزینه تولید آنها هم بالا رفته به همین دلیل سرمایه‌گذاران چشم‌انداز روشنی نسبت به آینده بخش‌های مولد ندارند.خیلی‌ها تصور می‌کردند که احسان خاندوزی زمانی که نماینده مجلس بود و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مطالبه گران بازار سرمایه رفتار می‌کرد، بعد از اینکه به وزارت رسید قرار بود تحت هر شرایطی بورس را سامان بدهد، اما در دو سال گذشته با وجود اینکه بورس یک مرحله رشد داشته دوباره وارد اصلاح شده کارشناسان معتقدند این وضعیت بازار تنها به نفع عده‌ای است و اقتصاد کشور که ترسیم کننده چشم‌انداز سرمایه‌گذاری است در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
شهیر محمدنیا، کارشناس بازار سرمایه پیرامون وضعیت فعلی و چشم‌انداز آتی بازار سهام عنوان کرد: در حال حاضر بازار در محدوده‌ای قرار دارد که بسیاری از سهام افت قابل توجهی را تجربه کرده و بعضا دارای P/Eهای جذابی هستند. محدوده فعلی شاخص کل و شاخص هم وزن به لحاظ بنیادی سبب ارزندگی سهام جذاب شده است. از منظر تجزیه و تحلیل نموداری نیز این معیارهای بورسی در نقاط حمایتی موثری قرار دارند.
معمولا در این نواحی عرضه‌کنندگان میلی به فروش ندارد چون اساسا فروش زمانی صورت می‌گیرد که معامله‌گر امید داشته باشد که همان سهام را در آینده در قیمت‌های پایین‌تری بتواند خریداری کند. این تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است: در حال حاضر چنین دیدگاهی در بین فروشندگان تضعیف شده و عطش فروش تا حدی کاهش یافته است، از طرفی خریداران بالقوه هم وارد بازار نشده‌اند تا بتوانند محرکی برای شروع یک روند صعودی را ایجاد کنند.
با نگاهی به ارزش پایین معاملات خرد سهام و شرکت‌های سهامی متوجه خواهیم شد که همچنان محرک مثبتی در بازار وجود ندارد.دلیل آن را میتوان در ابهام بسیاری از مصوبات دولتی جست‌وجو کرد. در هفته‌ای که سپری شد رییس کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرد که احتمال بازنگری در قیمت خوراک پتروشیمی‌ها وجود دارد، در حالی که این نرخ همچنان اعمال می‌شود. از طرفی برای صنعت پالایشگاهی شنیده می‌شود که موضوع تخفیف لغو شده و شرایط برای این شرکت‌ها همچنان مبهم است. با وجود این ابهامات نمی‌توان انتظار افزایش ارزش معاملات خرد سهام به عنوان اولین نشانه بازگشت روند صعودی بازار را داشت. در نتیجه برای هفته آینده هفته مثبت ولی نه چندان قوی پیش‌بینی می‌شود. با توجه به افزایش کرک اسپرد پالایشی‌ها، کاهش ترس از وقوع رکود سنگین در ایالات متحده، افزایش خیره‌کننده تقاضا برای نفت در سطح جهان و به ویژه در چین که منجر به افزایش شدید قیمت نفت شده است انتظار می‌رود گروه فرآورده‌های نفتی در هفته آتی لیدری بازار را برعهده بگیرد.
بازار در هفته‌ای که گذشت
به باور برخی از کارشناسان بازار سرمایه بخش عمده کم‌جانی این روزهای بازار سهام نشأت گرفته از سیاست‌های یک طرفه تصمیم‌گیران اقتصادی و به عبارتی دولت است. هیجان سیاستگذار در اتخاذ مقررات با محوریت ساماندهی به بازار اما در عمل ایجاد اخلال در نظام عرضه و تقاضا شرایطی را مهیا کرده است که عمده معامله‌گران بورسی ترجیح می‌دهند منابع مالی خود را حتی با متحمل شدن زیان از گردونه معاملات بازار سهام خارج کنند.
در هفته گذشته عملکرد بورس اوراق بهادار تهران به روایت آمار همانطور که اشاره شد منفی بود، در این میان سرمایه‌گذاران خرد نزدیک به یک هزار و ۳۶۲ میلیارد تومان جریان نقد از بازار خارج کردند. عدم اطمینان به آینده بازار با توجه به پیش‌بینی‌پذیر نبودن چشم‌انداز اقتصادی توام با ریسک قانونگذار در واقع شرایطی را ایجاد کرده است که عمده سهامداران خرد ناگزیر به فروش و خروج از بازار شوند. با این حال پناهگاه بورسی‌ها همچنان رونق دارد. آمارها نشان می‌دهد که صندوق‌های درآمد ثابت در این ۴ روز کاری توانستند بخشی از سرمایه خارج شده از بازار را جذب کنند به‌طوری که در مجموع هفته نزدیک به ۴۳۹ میلیارد تومان نقدینگی صرف خرید یونیت‌های سرمایه‌گذاری شد.
در دومین هفته مرداد ماه شاخص کل هم وزن با کاهش ۰.۷۵ درصدی در پله ۷۰۵ هزار و ۹۱۶ واحد قرار گرفت و شاخص کل فرابورس نیز با کاهش ۰.۹۵ درصدی در تراز ۲۶ هزار و ۲۵۶ واحدی ایستاد. در این هفته کاری شاخص صنعت محصولات چوبی با افزایش ۱۸.۳۰ درصدی بیشترین رشد را در بین صنایع بورسی تجربه کرد و بعد از آن صنعت انتشار و چاپ با افزایش ۴.۴۵ درصدی در جایگاه دوم قرار گرفت.
در این هفته صنعت حمل و نقل نیز با کاهش ۱۵.۱۸ درصد بیشترین اُفت را بین صنایع بورسی تجربه کرد. مجموع ارزش معاملات خرد و حق تقدم‌ها در این هفته کاری ۱۷ هزار و ۱۸ میلیارد تومان بود. جزئیات ارزش معاملات خرد روزانه به این شکل بود که شنبه ۳ هزار و ۸۸۲ میلیارد تومان، یکشنبه ۵ هزار و ۳۰۳ میلیارد تومان، دوشنبه ۳ هزار و ۷۴۱ میلیارد تومان و سه شنبه ۳ هزار و ۹۹۲ میلیارد تومان ارزش معاملات روی تابلو ثبت شد.
در این هفته کاری بازار شاهد سه روز خروج نقدینگی و یک روز ورود پول افراد حقیقی بود به‌طوری که شنبه ۱۹۵ میلیارد تومان، یکشنبه هزار و ۶۸ میلیارد تومان و دوشنبه ۲۹۵ میلیارد تومان نقدینگی از بازار سرمایه خارج شد و تنها سه شنبه ۴۴ میلیارد تومان نقدینگی به بازار وارد شد و در نهایت در این هفته کاری هزار و ۵۱۴ میلیارد تومان پول افراد حقیقی از بازار سهام خارج شد.میانگین سرانه خرید افراد حقیقی در این هفته کاری ۲۲ میلیون و ۱۲۵ هزار تومان و میانگین سرانه فروش آنها ۲۵ میلیون و ۳۲۵ هزار تومان بوده است.این صندوق‌ها سه روز کاری شاهد ورود نقدینگی و یک روز شاهد خروج نقدینگی بودند و در نهایت ۴۳۹ میلیارد تومان نقدینگی به این صندوق‌ها در این هفته کاری تزریق شد.
