ورود روانگردان جدید «کمیکال» به ایران
مدتی است ماده روانگردان جدیدی با اسامی خیابانی «کمیکال»، «کمیک» و «بونزای» به فروش میرسد که ظاهر این مواد، به شکل ماده گیاهی خردشده سبزرنگ (گاه معطر) است. گزارشهای علمی منتشرشده و نتایج آزمایشگاهی نشان میدهد مواد مذکور آغشته به دستهای از مواد روانگردان جدید (NPS) به نام کانابینوئیدهای سنتزی هستند که کارشناسان به جهت ناشناخته بودن ترکیبات مورد استفاده در آن و عوارضش بر بدن و اوردُز، بهشدت در خصوص مصرفشان هشدار میدهند.
این روانگردان جدید که با استفاده از مواد شیمیایی و واکنشهای شیمیایی در آزمایشگاهها تولید و وارد ایران هم شده است، روی گیاهان خشک بیاثر اسپری و سپس در بستهبندیهای شکیل در حالی که بهروی آن نوشته شده «برای مصرف انسانی نیست و جهت رایحه و بخور درمانی استفاده شود»؛ در بازار مصرف به فروش میرسد، در واقع در دسته موادمخدر اعتیادآور و روانگردانی به شمار میرود که مصرف آن سبب ناخودآگاهی و در دوزهای بالا، خواب عمیق و در موارد حادتر میتواند سبب مرگ مصرفکننده شود.
هیچ استانداردی در تولید کمیکال رعایت نمیشود
دکتر تهمینه باهری اسلامی مدیرکل تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر در رابطه با این روانگردان جدید و عوارض گفت: کمیکال نام خیابانی این روانگردان در ایران است. بیش از ۳۲۴ ماده به دسته کانابینوئیدهای سنتزی تعلق دارد و اینها در حقیقت تقلیدی از ماده موثره گیاه شاهدانه یا همان تی اچ سی است؛ تیاچسی دارای ساختاری پیچیده است که آن را تقلیل داده و با روشهایی شیمیایی، ساختارش را در لابراتوارها تغییر و کمیکال را تولید کردهاند. او با تاکید بر اینکه این روانگردان بهطور غیرقانونی و با ایجاد تغییراتی جزئی در ساختار و با استفاده از مواد شیمیایی و واکنشهای شیمیایی به عنوان ماده مخدری جدید تولید شده است گفت: هیچ کنترل و استانداردی در تولید اینگونه مواد وجود ندارد.
قاچاقچیان بهدنبال فریب دادن پلیس با بستهبندیهای جدید
باهری با بیان اینکه به همین دلیل مشخص نیست چه مادهای تولید شده و چون شیمیایی و ممکن است بازار مصرفی نداشته باشند آن را بهروی گیاهان خشک بیاثر اسپری میکنند در توضیح بیشتر گفت: یک گیاه خشک بیاثر را آغشته به این ماده میکنند و سپس در بستهبندیهای شیک قرار داده و بهروی آن مینویسند «برای مصرف انسانی نیست و جهت رایحه و بخور درمانی»، به فروش میرسانند البته به روش تدخینی هم آن را مصرف میکنند؛ این مواد خشک را داخل سیگار و کاغذ سیگارپیچ پر کرده و استعمال میکنند. البته با استفاده از همین جملات سعی در منحرف کردن سیستم پلیسی دنیا و مبارزه با موادمخدر دارند و بعضا اینگونه آنها را از گمرکات وارد کشورها میکنند. به گفته او، کمیکال یکی ازکانابینوئیدهایی است که به کشور ما هم وارد شده است، هر چند در تبلیغ آن گفته میشود باعث سرخوشی، آرامش و شادی میشود اما ضربان قلب را بعد از مصرف افزایش میدهد.
چرا مصرفکنندگان «اوردُز» میکنند؟
مدیرکل تحقیقات ستاد مبارزه با مواد مخدر درخصوص مشکلات کنترل ورود و مصرف روانگردانها گفت: این مواد هر روز با یک اسم و یک ماده جدید معرفی میشوند این در حالی است که مشخص نیست چه دوزی از این مواد در هر گرم وجود دارد لذا مصرفکننده نمیداند چه ماده مخدری با چه دوزی را مصرف میکند و به همین دلیل مصرفکنندگان با مشکل اور دوز مواجه میشوند. باهری افزود: از ابتدای پیدایش و شناسایی و استفاده ماده مخدر در دنیا تاکنون، طبق کنوانسیونهای بینالمللی، ۳۴۷ ماده مخدر تحت کنترل و در لیست این کنوانسیونها قرار دارد اما از سال ۲۰۰۹ تاکنون ۱۱۸۴ ماده روانگردان جدید توسط سازمان ملل گزارش شده است.
عوارض کمیکال از ناهماهنگی حرکتی تا احساس حالت سقوط
مدیرکل تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره عوارض مصرف کمیکال نیز اظهار کرد: مصرف این ماده سبب ناخودآگاهی و در دوزهای بالا خواب عمیق و در موارد حادتر میتواند سبب مرگ مصرفکننده شود. همچنین باعث ناهماهنگی حرکتی، از دست دادن کنترل رفتارهای حرکتی، در صورت افزایش دوز مصرفی تشدید این حالت گاهی اوقات منجر به ناتوانی کامل در راه رفتن و انجام حرکات اساسی است.
همچنین مصرفکننده دچار انحرافات در ادراکات حسی میشود یعنی فرد دچار اختلال در تشخیص رنگ و صدا میشود مثلا فرد صدا را میبیند و رنگ را میشنود. وی ادامه داد: مصرف این ماده میتواند باعث سرگیجه و حالت چرخش در مصرفکننده حتی در دوزهای متوسط مصرف آن، احساس حالت سقوط (که میتواند خستهکننده و ناراحتکننده باشد) در فرد القا کند. همچنین احساس افزایش یا کاهش وزن، کم شدن آب بدن و خشکی دهان و حالت تهوع شود. به گفته او تپش قلب، درد قفسه سینه، استفراغ، سرگیجه، اضطراب، از دست دادن آگاهی، گُرگرفتگی یا احساس گرمای شدید، خواب آلودگی، تشنج، غش، ترس شدید از مرگ، رفتار غیرمنطقی، حملات هراس، جنون و گشادی مردمک چشم، عوارض منفی تجربه شده توسط مصرفکنندگان کانابینوئیدها سنتزی است که متفاوت از محصولات گیاه شاهدانه است.
عوارض مصرف قبل از ۱۷ سالگی
باهری ضمن تاکید بر اینکه کمیکال اعتیادآور بوده و علایم ترک آنها مشابه ولی شدیدتر از محصولات گیاه شاهدانه است گفت: در برخی موارد در کشورهای مختلف، فوت افراد مصرفکننده نیز گزارش شده است. در بررسیها، مشخص شده افرادی که قبل از سن ۱۷ سالگی شروع به مصرف این مواد کردهاند، حجم کل مغز و ماده خاکستری آنها کوچکتر و قد کوتاهتری دارند. به گفته باهری، مصرف مداوم چنین روانگردانهایی که به روش تدخینی مصرف میشوند موجب مشکلات ریوی، برونشیت، التهاب ریه و سرطان ریه هم میشود.
