معضلات مزمن بودجه
همانطور که در بسیاری از حوزه‌ها نمی‌توان انتظار داشت که معضلات طولانی‌مدت و فراموش شده صرفا با یک مصوبه یا یک تغییر رویه اصلاح شوند، به طریق اولی این موضوع در رابطه با وضعیت اقتصاد کلان یک کشور نیز خود را نشان می‌دهد.
اینکه اقتصاد کلان یک کشور در سطح بودجه‌ریزی برای دورانی طولانی با مشکلات ساختاری مواجه بوده و هیچ دولت و مجلسی نیز نتوانسته برای آن راهکاری پیدا کند، به این معنی است که برای برون‌رفت از این شرایط نیز باید تصمیمی گرفت که بتواند تمام مختصات این مشکلات طولانی‌مدت را برطرف کند و اگر برای این مساله راهکاری پیدا نکنیم، بحث‌های کوتاه‌مدت نیز برای ما چاره‌ای به دست نمی‌دهند. ما دیدیم که در سال‌های اخیر و در جریان بحث پیرامون بودجه، دو قوه مجریه و مقننه تاکید زیادی بر اصلاحات ساختاری داشتند اما این اصلاحات صرفا در حد شعار باقی ماند و احتمالا این موضوع در حال حاضر نیز با همین خطر مواجه است. وقتی ما برای نفت جایگزین طراحی نکرده‌ایم مشکلاتی که امروز به آن دچار هستیم نیز طبیعی است.
در تمام این سال‌ها دولت‌های مختلف در اقتصاد ایران برای راحتی بیشتر و فرار از راهکارهای طولانی‌مدت و پیچیده تصمیم گرفتند که از پول نفت برای بودجه جاری استفاده کنند و همین موضوع باعث شد هرگاه کار دسترسی به منابع نفتی دشوار شود، برنامه‌ریزی برای اقتصاد ایران نیز سخت شود. متاسفانه دولت‌ها هر بار که به درآمدهای نفتی دسترسی پیدا می‌کنند، بهترین گزینه را در وارد کردن این منابع به بودجه می‌بینند و هر بار که نفت قطع می‌شود، بدون هیچ برنامه‌ای می‌مانند. این در حالی است که وقتی در سال‌های گذشته، دسترسی به درآمدهای نفتی کاهش یافت، راه‌های دیگری به کمک آمدند که باز هم در بلندمدت فراموش می‌شوند.
امروز در بسیاری از کشورها، تصدی‌گری اقتصادی دولت به حداقل رسیده و بخش خصوصی نقش‌آفرین اصلی به شمار می‌رود، در ایران اما همچنان بخش مهمی از اقتصاد در اختیار دولت است و با توجه به نبود برنامه‌ریزی دقیق و ساختاری، این مساله برای اقتصاد کشور مشکلات فراوانی ایجاد کرده است. امروز ما با شرکت‌ها و نهادهایی طرفیم که از نظر اقتصادی سال‌های طولانی است که زیانده هستند اما با توجه به دولتی بودن، همچنان بودجه دریافت می‌کنند و به کار خود ادامه می‌دهند. این بودجه‌گیری باعث شده تا از سویی، اصلاحات اساسی در این شرکت‌ها انجام نشود و از سوی دیگر دولت همچنان برای آنها هزینه کند. تا راهی برای عبور از تمامی این مسائل پیدا نشود، بودجه‌ریزی کشور هر سال تنها صرف چند موضوع کوتاه‌مدت می‌شود و مشکلات اساسی فراموش می‌شوند.
