به زعم کارشناسان، گسترش پتروپالایشگاه‌ها در کشور یک ضرورت است و مزیت‌های زیادی دارد.با توجه به تحریم‌های نفتی و کاهش صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران، بهره‌برداری از طرح‌های پتروپالایشی به ظرفیت یک میلیون بشکه در روز اگر قیمت هر بشکه نفت خام معادل 75 دلار باشد، از عدم‌النفع صادرات بیش از 25 میلیارد دلار نفت خام و میعانات گازی در سال برای کشور جلوگیری می‌کند.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، فاصله گرفتن از خام فروشی، افزایش قابل توجه ارزآوری برای کشور و مقابله با تحریم‌ها از جمله مزیت‌های رونق پتروپالایشگاه‌ها در کشور است.مقام معظم رهبری بارها به انحای مختلف بر لزوم توسعه زنجیره ارزش محصولات و تولید فرآورده‌ها به جای خام فروشی تأکید کرده‌اند. پتروپالایشگاه‌ها را می‌توان مهم‌ترین ابزار در راستای فاصله گرفتن از خام فروشی به حساب آورد.
زیرا از طریق این مجتمع‌های صنعتی می‌توانیم بالغ بر 2 هزار محصول تولید کنیم که ارزآوری بالایی را برای کشور رقم می‌زنند. پروژه‌های پتروپالایشگاهی سرمایه بر هستند و نیاز به تأمین سرمایه‌های کلانی دارند.یکی از دلایل عقب‌ماندگی کشور در توسعه ظرفیت پالایشی نیز عدم تأمین منابع مالی این طرح‌ها است.
از آنجایی که تأمین مالی پتروپالایشگاه‌ها سنگین است، باید برایشان مشوق در نظر بگیریم.در قانون حمایت از صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی مشوق تسهیلات تنفس خوراک مطرح شد.به این معنا که طرح از بدو بهره‌برداری به تعداد روزی که معادل با هزینه سرمایه‌گذاری‌اش باشد، خوراک نفت خام را رایگان دریافت می‌کند. با وجود مبنای قانونی برای کمک به رونق پتروپالایشگاه‌ها در کشور و تخصیص تنفس خوراک، در عمل شاهد اتفاق خاصی در این حوزه نیستیم و طرح‌های مشمول تنفس خوراک همچنان معطل مانده‌اند.
نظرات فریدون عباسی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، را در ادامه در خصوص موضوعاتی که در بالا مطرح شد، می‌خوانید. عباسی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود اینکه در مجلس قانونی در خصوص راه‌اندازی پتروپالایشگاه‌ها تحت عنوان قانون حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی مصوب شده است، اما در عمل اقدام مقتضی در حمایت از این مجتمع‌های بزرگ صنعتی صورت نمی‌گیرد، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل»، تصریح کرد: تصویب قانون به تنهایی کافی نیست.اجرای پروژه‌ها نیاز به سرمایه‌گذار مطمئن دارد.
روالی که در کشور ما در خصوص حمایت از پروژه‌های کلان و سودساز وجود دارد، روان نیست. وی در ادامه گفت: فرآیندها برای جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی تسهیل نمی‌شود.تعدد مراکز تصمیم‌گیری کشور را اذیت می‌کند.پیگیری‌هایی که نمایندگان مجلس با توجه به نقش نظارتی خود انجام می‌دهند، نمی‌تواند فرآیندهای کند و سردرگم دولت را جبران کند.مافیاهایی در کشور وجود دارند و در روند انجام کارها اختلال ایجاد می‌کنند.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: لازم است انجام امور در کشور تسهیل شود و سریعاً در مورد مسائل مهم تصمیم‌گیری و عمل شود.روندهای تشکیل جلسات طولانی است و بروکراسی‌های پیچیده‌ای داریم.
برخی فرآیندها غیرمنطقی است و روند انجام کارها را با مشکل مواجه کرده است. وی ادامه داد: از آنجایی‌که فرآیند انجام کارها به خوبی مکتوب نمی‌شود و زمانی برایش در نظر نمی‌گیریم، کارها به سرعت انجام نمی‌شود.برای کشوری که در تحریم است و مشکلات اقتصادی دارد، این نحوه انجام کار و تصمیم‌گیری و نداشتن فرمانده عملیات اذیت‌کننده است. عباسی گفت: برخی مواقع تحریم ما را اذیت نمی‌کند، بلکه خودمان کشور را با مشکل مواجه می‌کنیم.ما هنوز نمی‌دانیم که در زمان جنگ اقتصادی و تحریم باید فرآیندها قانونی، روشن و سریع باشد.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: برخی پتروپالایشگاه‌ها در کشور الان وجود دارند که می‌خواهند کارشان را شروع کنند.وقتی آنها در شرایط تحریم نمی‌توانند به جذب سرمایه‌های خارجی بپردازند، چه طور می‌توانند کارشان را شروع کنند.در شرایطی که فرآیندهای مرتبط با این موضوع شامل مجوزدهی و حمایت‌ها طولانی است، کارها روی زمین می‌ماند و پیش نمی‌رود.
وی ادامه داد: روندهای موجود در خصوص حمایت از پتروپالایشگاه‌ها به نحوی است که در نهایت سرمایه‌گذاران خسته می‌شوند و کار را رها می‌کنند.اذن رهبری در هر موضوعی یک بار گرفته می‌شود و نیازی نیست برای هر طرح به صورت جداگانه اذن ایشان گرفته شود.ما نباید در خصوص راه‌اندازی پتروپالایشگاه‌ها و حمایت از رونق آنها از رییس‌جمهور و معاون اولش رفع مسوولیت کنیم.آقای رییس‌جمهور باید وزرایش را در این موضوع پای کار بیاورد و از آنها بخواهد که قانون را به درستی اجرا کنند.
