نشانه‌های امید در بازار سرمایه
بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ آتی گندم برای مارس ۲۰۲۴ در محدوده ۶۴۲.۷۵ دلار به ازای هر صد بوشل گندم قرار دارد. از آنجایی که هر بوشل گندم حدود ۲۵.۴ کیلوگرم است، قیمت خرید هر کیلوگرم گندم در بازار جهانی برای ماه مارس ۲۰۲۴ حدود ۰.۲۵۳۰ دلار خواهد بود.
طی هفته اخیر بود که خبرگزاری فارس در خبری اعلام کرد که نرخ خرید تضمینی گندم برای سال زراعی بعد ۱۴۰3 - ۱۴۰2 که از مهر شروع می‌شود، احتمالا روی ۲۳ هزار تومان تصویب شود.گندم یک کالای استراتژیک است که امنیت غذایی کشور بدان وابسته است بدین منظور طبق روال گذشته نرخ دلاری گندم را بر اساس داده‌های مذکور برآورد می‌کند.
نرخ دلاری گندم در گذشته چه مقدار بوده است؟
در سال قبل همزمان با حمله روسیه به اوکراین، قیمت گندم جهانی افزایش یافت و به محدوده هزار و ۱۰۰ دلار در هر صد بوشل رسید. در آن زمان نرخ خرید تضمینی گندم در محدوده ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان تصویب شد که با توجه به نرخ جهانی گندم نرخ دلاری گندم در محدوده ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان برآورد می‌شد که نزدیک نرخ دلار نیما بود. در ادامه با کاهش قیمت جهانی گندم و افزایش نرخ دلار در داخل، خرید گندم از کشاورز دچار مشکل شد چرا که تاجران از کشورهای همسایه در شهرهای مرزی اقدام به خرید گندم و قاچاق آن کردند در چنین شرایطی کشاورزان هم از تحویل گندم‌های خود خودداری کرده و حتی ترجیح دادند گندم را برای خوراک دام مصرف کنند.
چنین اتفاقاتی دولت را بر آن داشت تا تشویق‌هایی را برای گندمکاران در نظر بگیرد به همین خاطر دولت تصمیم گرفت تا علاوه بر نرخ تضمینی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان، به ازای هر کیلوگرم گندم هزار و ۵۰۰ تومان کمک هزینه بذر و کود و ۲۰۰۰ تومان جایزه تحویل در نظر بگیرد. هرچند نرخ پیشنهادی گندمکاران در آن زمان ۱۷ هزار تومان بود که بر اساس داده‌ها در آن زمان نرخ دلاری گندم را در محدوده نیمه کانال ۶۰ هزار تومانی و منطبق با سقف تجربه شده برای دلار بازار آزاد قرار می‌داد، تصویب پرداخت ۱۵ هزار تومان به ازای هر کیلو گندم، نرخ دلاری گندم را به ۵۸ هزار تومان رساند که بالاتر از نرخ دلار بازار آزاد بود.
نرخ دلاری گندم برای سال آتی چگونه برآورد شده است؟
حال برای سال کشاورزی آتی که از مهرماه شروع می‌شود یک منبع آگاه به خبرگزاری فارس اعلام کرده است که نرخ پیشنهادی بخش خصوصی برای هر کیلوگرم گندم ۲۵ هزار تومان است ولی احتمالا نرخ ۲۳ هزار تومان به ازای هر کیلو گندم به تصویب برسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ آتی گندم برای مارس ۲۰۲۴ در محدوده ۶۴۲.۷۵ دلار به ازای هر صد بوشل گندم قرار دارد. از آنجایی که هر بوشل گندم حدود ۲۵.۴ کیلوگرم است، قیمت خرید هر کیلوگرم گندم در بازار جهانی برای ماه مارس ۲۰۲۴ حدود ۰.۲۵۳۰ دلار خواهد بود.
با توجه به آنکه نرخ خرید تضمینی هر کیلو گرم گندم ۲۳ هزار تومان پیش بینی شده از تقسیم نرخ تضمینی بر نرخ جهانی هر کیلو گرم گندم، نرخ دلاری گندم به دست خواهد آمد که برآورد از نرخ دلاری گندم بر اساس داده‌های فوق در محدوده ۹۰ هزار تومان قرار می‌گیرد. این بدان معنی است که در هنگام مقایسه قیمت گندم با بازار جهانی، نرخ پیشنهادی خرید گندم توسط دولت با دلار ۹۰ هزار تومانی تطابق دارد. نرخ دلار مبادلاتی در کانال ۴۰ هزار تومانی قرار دارد و نرخ دلار نیمایی در محدوده ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است. این قیمت‌ها برای دلار نشان می‌دهد که دولت اگر اقدام به واردات گندم با نرخ دلار مبادلاتی کند با نصف هزینه خرید گندم از گندم کاران می‌تواند به همان میزان گندم وارد کند. این درحالی است که واردات گندم با دلار نیمایی یک سوم خرید گندم از گندم کاران هزینه خواهد داشت.
گندم یک کالای استراتژیک است که امنیت غذایی کشور به آن وابسته است، به همین خاطر برخی از کشورها برای حفظ امنیت غذایی و خنثی‌سازی ریسک‌ها بر سبد غذایی کشورشان مشوق‌هایی را برای تولید گندم و کالاهای استراتژیک در نظر می‌گیرند که ممکن است هزینه آن بالاتر از نرخ جهانی کالا و واردات آن باشد، از طرفی گفته می‌شود که نرخ گندم در کشورهای همسایه بالاتر از نرخ جهانی آن است به همین خاطر تاجران کشورهای همسایه در شهرهای مرزی حاضر به خرید گندم با نرخ دلاری بالاتر از نرخ دلار بازار آزاد نیز هستند، به همین خاطر برای آنکه دولت به سمت خودکفایی در کالای استراتژیک حرکت کند ممکن است با نرخ بیشتری اقدام به خرید گندم کند. جنگ اوکراین و روسیه که باعث جهش قیمتی جهانی گندم به محدوده ۱۱۰۰ دلار شد بسیاری از کشورهای وابسته به واردات مواد غذایی اصلی مانند گندم را دچار مشکلات عدیده کرد، سریلانکا، مصر، ترکیه و لبنان از جمله کشورهایی هستند که در هنگام جنگ و جهش قیمت گندم دچار بحران شدند. به همین خاطر تقویت تولید داخلی در زمینه کالای استراتژیکی مانند گندم می‌تواند از ضربه‌پذیری سفره مردم در برابر نوسانات و تنش‌های خارجی جلوگیری کند.
قاچاق گندم به پایان می‌رسد؟
با در نظر گرفتن موارد گفته شده ولی اختلالاتی همچنان وجود دارد، دولت با نرخ بالاتر از بازار جهانی اقدام به خرید گندم از کشاورز می‌کند که مخارج بودجه‌ای را افزایش می‌دهد ولی با تبدیل آن به آرد، آرد را به قیمتی پایین‌تر از بازار جهانی و کشورهای همسایه در بازار در خدمت مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد که هم بخش قابل توجهی از هزینه انجام شده را پوشش نمی‌دهد و هم خودش محرک قاچاق و تحریک طمع تاجران مرزی است و در شرایطی که از قاچاق گندم جلوگیری می‌شود قاچاق آرد جذاب باقی می‌ماند. چنین رویکردی باعث ایجاد فشار بودجه‌ای بر دولت و سازمان برنامه و بودجه می‌شود و مغایر با سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی برای کنترل تورم و نرخ ارز است و اگر چنین فشارهایی بر بودجه و مخارج دولت ادامه یابد مخارج و کسری بودجه دولت را افزایش می‌دهد که با فشار بر نقدینگی روی تورم و نرخ دلار اثر نامطلوب دارد.
کم‌واکنشی معامله‌گران ارز به اخبار
قیمت دلار و طلا در معاملات روز قبل نوسان کمی را ثبت کرد ولی واکنش معامله گران نسبت به اخبار مثبت کمتر شده بود. قیمت سکه امامی چند وقتی است که در یک کانال خنثی حرکت می‌کند شکست حمایت ۲۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان زمینه ساز کاهش بیشتر سکه خواهد بود و شکست مقاومت ۲۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم از نظر تکنیکالی رشد بیشتر سکه را آسان‌تر خواهد کرد. برای طلای آب شده اختلاف سقف و کف مثلث تشکیل شده به ۶۰۰ هزار تومان رسیده است که شکست مثلث از هر طرف زمینه را برای حرکت در آن جهت فراهم می‌کند.
شاخص کل به مقاومت تاریخی رسید
بازار سرمایه روز قبل با افزایش عرضه مواجه شد، ولی شاخص کل بورس حفظ ظاهر کرد و سومین کندل فول‌بادی خود را ثبت کرد، هرچند بازار در انتظار اخبار مثبت وزیر اقتصاد است ولی به نظر می‌رسد بازار سرمایه به استقبال اخبار مثبت رفته و خبرهای خوش را برای بازار سرمایه باور کرده است. چرا که ثبت سه کندل فول بادی قدرتمند متوالی در کنار افزایش ارزش معاملات خرد نشان می‌دهد که این بازار اگر غافلگیر نشود توان حرکت رو به بالا را دارد. افزایش عرضه‌های سهام در روز قبل در حالی رخ داد که شاخص کل به مقاومت سال۹۹ نزدیک شد شکست این مقاومت می‌تواند زمینه ساز حرکت شاخص کل به سمت مقاومت دو میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی باشد ولی اگر شاخص کل عقب‌نشینی کند می‌تواند تا حمایت دو میلیون و ۵۰ هزار واحدی عقب بنشیند.
