محرومیت لیگ برتر فوتبال ایران از درآمد ۴۵۰ میلیون یورویی
موضوع حق پخش تلویزیونی در فوتبال حرفه‌ای دنیا سال‌هاست حل شده. اما در ایران عملا به کلاف سر در گمی شبیه است که قرار نیست به راحتی گره‌های آن از هم باز شود. در تازه‌ترین ماجرا در این زمینه مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال مدعی شده که صدا و سیما قرار بود حق پخش بازی دوستانه ایران و بلغارستان را پرداخت کند اما این اتفاق رخ نداده و بازی بدون اینکه فوتبال حق خود را دریافت کند، از شبکه 3 پخش شده است.
به گزارش تجارت نیوز، آنگونه که تسنیم گزارش داده او در این مورد گفته است: «برای پخش و حق پخش باید صحبت جامعی انجام شود. درباره بازی با بلغارستان ما تا آخرین لحظه دنبال این بودیم تفاهمنامه‌ای امضا شود و خود صداوسیما هم دنبال آن بود که البته این تفاهم‌نامه انجام نشد و بعد هم بازی پخش شد. 11 کشور امتیاز این بازی را خریده بودند، یک شبکه سوئدی، 2 شبکه آلمانی و 3 شبکه بلغاری خریده بودند و نمی‌دانم به چه شیوه‌ای این بازی پخش شد.»
به گفته تاج، فدراسیون هیچ پولی برای پخش این بازی نگرفته است: «تا آخرین لحظه گفتند 30 هزار دلار می‌دهند ولی قراردادی با فدراسیون بابت 30 هزار دلار منعقد نشده است.»
تاج از چگونگی پخش مسابقه خبر نداشته است؟
پس از انتشار سخنان رئیس فدراسیون فوتبال، کانال تلگرامی بامداد نو سندی را منتشر کرد که مدعی بود با بخشی از گفته‌های او تضاد دارد. این کانال در پست خود در این مورد: «یکی از سیاست‌های تاج بعد از به دست آوردن ریاست فدراسیون فوتبال، داغ نگهداشتن بحث حق پخش است. احتمالا او می‌داند مطرح کردن حق پخش موجب می‌شود که هواداران سمت او بایستد و ناکارآمدی‌ها و حواشی زیاد فدراسیون را از خاطر ببرند. مثلا او ادعا کرده که نمی‌داند بازی ایران_بلغارستان چگونه پخش شده و باز بحث حق پخش را پیش کشیده است. تاج یا از زیر مجموعه خود خبر ندارد یا دروغ می‌گوید، چون طبق نامه رسمی فدراسیون فوتبال در این باره با شورای ورزش سازمان توافق شده است.»
بامداد نو، به ضمیمه این پست، نامه هدایت ممبینی دبیر کل فدراسیون فوتبال را خطاب به ریاست شورای تخصصی ورزش صدا و سیما، منتشر کرده که در متن آن به موضوع پخش مسابقه فوتبال ایران و بلغارستان اشاره شده است. ممبینی در این نامه مبلغ پیشنهادی برای در اختیار گرفتن سیگنال بازی را با توجه به هزینه‌های بالای خدمات ماهواره‌ای در کشور مبدا (بلغارستان به عنوان میزبان بازی)، 40 هزار دلار اعلام کرده و از مقام مسئول در صدا و سیما خواسته است که با توجه به علاقه‌مندی مردم به تماشای مسابقه دستورات لازم را در این زمینه صادر کند.
فدراسیون فوتبال تاکنون در مورد این موضوع واکنشی از خود نشان نداده است.
کلاف سر در گم حق پخش تلویزیونی در ایران
موضوع حق پخش تلویزیونی در حالی در ایران سال‌هاست بدون نتیجه باقی مانده که در دنیا باشگاه‌ها و فدراسیون‌های فوتبال، سالیانه درآمد قابل توجهی از این منبع به دست می‌آورند. در واقع حق پخش تلویزیونی را می‌توان یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی باشگاه‌های بزرگ فوتبال در کشورهای مختلف دانست که نقش مهمی در حرفه‌ای شدن این ورزش در بسیاری از کشورها داشته است. برای مثال ایرنا اخیرا در گزارشی نوشته است که «لیگ برتر انگلیس به عنوان معتبرترین لیگ فوتبال در جهان درآمدی ۶۰۰هزار میلیاردی از این بخش دارد.»
این در حالی است که فدراسیون فوتبال ایران و باشگاه‌ها حتی در سطح لیگ بر تر کشور از این منبع درآمد مهم محروم هستند. در مقابل صدا و سیما، از طریق تبلیغات تلویزیونی در بازه‌های زمانی، قبل، وسط دو نیمه و بعد از هر مسابقه فوتبال درآمد هنگفتی را به دست می‌آورد.
این در حالی است که چندی پیش ایسنا در گزارشی به نقل از صادق درودگر، مدیرعامل باشگاه نساجی و عضو هیات رئیسه سازمان لیگ فوتبال نوشت که بر اساس ارزیابی AFC و فیفا، ارزش لیگ برتر ایران برای دریافت حق پخش تلویزیونی حدود ۴۵۰ میلیون یورو است. اما فوتبال ایران هنوز نتوانسته است در این مورد با صدا و سیما به توافق برسد.
لایحه هفتم توسعه به کمک فوتبال می‌آید؟
این مباحث در حالی همچنان ادامه دارد که رئیس سازمان صدا و سیما اخیرا از موافقت کمیسیون تلفیق برنامه هفتم با بندی در خصوص حق پخش تلویزیونی برنامه‌های ورزشی خبر داده. او در یک پیام‌رسان ایرانی نوشته است که در صورت تصویب نهایی این بند، «رسانه ملی و ورزش کشور پس از سال‌ها بلاتکلیفی در موضوع حق پخش تلویزیونی رها خواهند شد.»
احمد راستینه، رئیس کمیته ورزش و جوانان مجلس نیز در این مورد به ایرنا توضیح داده است: «در لایحه برنامه هفتم حکم اجرایی شدن تقسیم درآمدهای تبلیغاتی ناشی از حق پخش مسابقات ورزشی کشور گنجانده شده است.در این حکم پیشنهاد شده است وزارت ورزش به عنوان نماینده فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها، همه درآمدهای کسب شده از محل تبلیغات محیطی و روی لباس تیم‌ها که تصاویر آن در قالب برنامه‌های مختلف از صداوسیما پخش می‌شود را به ردیف درآمدی مشخص در خزانه‌داری کل کشور واریز کند.»
او افزوده: «صداوسیما نیز باید همه درآمدهای کسب شده از پخش مسابقات ورزشی را به این حساب واریز کند تا با سهم‌های ۳۰درصدی وزارت ورزش و جوانان و ۷۰درصدی صداوسیما تقسیم شود. برای اجرایی شدن این حکم، در تبصره‌ای وزارت ورزش و جوانان مکلف شده است کلیه قراردادهای درآمدی فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی ذیصلاح دارای مجوز را جهت شفاف‌سازی به صورت عمومی منتشر کند.با شفاف‌سازی قراردادها و انتشار عمومی آن، راه فرار از گزارش منابع درآمدی حاصل از تبلیغات باید بسته شود.»
به گفته این نماینده مجلس، در حکمی که در برنامه هفتم توسعه آمده است، سازمان برنامه و بودجه با همکاری نهادهای ذی‌ربط مکلف به تنظیم آیین‌نامه اجرایی برای چگونگی جذب این منابع و بازتوزیع آن بین باشگاه‌ها شده است.
البته راستینه در پایان سخنان خود تاکید کرده است: «در بودجه امسال هم حکم حق پخش دیده شده است، البته اجرایی شدن این حکم منوط به نظارت وزارت ورزش بر درآمدهای تبلیغاتی است که با توجه به عدم اجرای این وظیفه، این حکم تحقق پیدا نکرد.»
برنامه هفتم توسعه برای نهایی شدن باید در صحن علنی مجلس تصویب شد و به تایید شورای نگهبان نیز برسد. باید منتظر ماند و دید در آن زمان، فوتبال می‌تواند حق خود را از صدا و سیما بگیرد یا نه.
