رکود ادامه‌دار بورس

سومین فصل سال به راحتی برای بورس آغاز شد و طی دو روز کاری اخیر شاهد سرخ‌پوشی تالار شیشه‌ای بودیم، این در حالی است که برخی از کارشناسان فصل پاییز را آغاز روند جدید بورس می‌دانستند.

به هر ترتیب بورس در اولین هفته مهر ماه با منفی و تعطیلات کار خود را آغاز کرد و با توجه به شرایط به نظر نمی‌رسد که بازار تا پایان هفته سبز پررنگ را به خود ببیند.

آمارها نشان می‌دهد که بازار سرمایه از نیمه اردیبهشت ماه تا شهریور ماه شرایط بدی داشته و از آن زمان تا به امروز تنها یک ماه توانسته بازدهی مثبت داشته باشد. نیمه اردیبهشت ماه به علت تصمیمات پنهانی و ناگهانی مسوولان امر در خصوص نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نقدینگی زیادی از بازار سهام خارج شد و پس از آن ماه‌ها اصلاح این نرخ زمان برد.

اکنون نرخ خوراک مشخص شده؛ اما همچنان ابهام و سایه تردید این موضوع روی بازار سهام سایه انداخته است و به نظر نمی‌رسد به همین زودی‌ها این موضوع فراموش شود. همین دخالت‌ها و ابهامات باعث شد بازار سرمایه روزهای تلخی را همانند تابستان 99 تجربه کند و تنها چند هفته به واسطه بمباران سیگنال‌های مثبت بتواند سبزباشد و پس از آن به منفی‌های خود بازگردد.

روز گذشته دومین روز کاری مهر ماه به اتمام رسید در پایان معاملات روز دوشنبه سه مهر ماه، شاخص کل بورس 17 هزار و 331 واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و به سطح 2 میلیون و 101 هزار و 15 واحد رسید.شاخص کل هم وزن بورس نیز با ریزش 5 هزار و 192 واحد در رقم 716 هزار و 595 واحدی ایستاد.

شاخص کل فرابورس با افت 181 واحدی به رقم 26 هزار و 6 واحد رسید. همچنین شاخص  هم وزن فرابورس با کاهش تراز هزار و 6 واحدی به سطح 128 هزار و 164 واحد رسید. روز شنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار سهام برای چهارمین روز معاملاتی متوالی منفی شد اما در این چهار روز معاملاتی از شدت خروج سرمایه حقیقی کاسته شده بود. با این روند احتمال ورود پول حقیقی در معاملات امروز بالا رفته بود؛ اما روند جریان پول حقیقی روز جاری از ابتدای معاملات منفی بود و در انتهای روز با برآیند منفی 650 میلیارد تومان که بیش از 5 برابر جریان خروجی 124 میلیارد تومانی روز شنبه بود متوقف شد. ارزش معاملات کل بازار سهام به 7 هزار و 938 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 452 میلیارد تومان بود که 6 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود. ارزش معاملات خرد نیز با افزایش 27 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 4 هزار و 250 میلیارد تومان رسید.

   بورس در تابستان اخیر

روند معاملات بازارسهام در فصل دوم سال 1402 با نوسانات قابل توجهی همراه بود. تابستان سال جاری با روند نزولی ارزش معاملات خرد آغاز شد. با خروج جریان پول حقیقی دو ماه ابتدایی تابستان امسال برآیند منفی شاخص‌های سهامی را به ثبت رساند و شاخص کل بورس تهران تا نزدیکی سطح 1 میلیون و 900 هزار واحدی ریزش داشت.

در معاملات تیر ماه، شاخص کل بورس تهران 8.8 درصد و شاخص کل هم‌وزن 6.2 درصد افت تراز داشتند. ارزش معاملات خرد که به‌طور متوسط در خرداد ماه 8 هزار و 995 میلیارد تومان بود؛ در تیر ماه امسال با افت 30 درصدی به متوسط 6 هزار و 280 میلیارد تومانی رسید. برآیند جریان پول حقیقی در تیرماه نیز منفی 8 هزار و 556 میلیارد تومان بوده که از فرار سهامداران حقیقی در تیر ماه حکایت دارد. 

در معاملات مرداد ماه، شاخص کل بورس تهران 2.3 درصد و شاخص کل هم‌وزن 5.2 درصد افت تراز داشتند. ارزش معاملات خرد که به‌طور متوسط در تیرماه 6 هزار و 280 میلیارد تومان بود؛ در مرداد ماه امسال با افت 32 درصدی به متوسط 4 هزار و 368 میلیارد تومانی رسید. برآیند جریان پول حقیقی در مردادماه نیز منفی 7 هزار و 203 میلیارد تومان بود.

 در معاملات شهریور ماه بازار سهام تغییرات داشت و شاخص کل بورس تهران 9.4 درصد و شاخص کل هم‌وزن 8.8 درصد افزایش تراز داشتند. ارزش معاملات خرد که به‌طور متوسط در مرداد ماه 4 هزار و 368 میلیارد تومان بود؛ در شهریور ماه امسال با رشد 19 درصدی به متوسط 5 هزار و 222 میلیارد تومانی رسید. برآیند جریان پول حقیقی در شهریورماه نیز منفی 2 هزار و 848 میلیارد تومان بود.

تیرماه امسال تنها دو صنعت خرده فروشی و محصولات دارویی در بین 30 صنعت بزرگ بورس تهران رشد تراز داشتند. در بین 28 صنعت دیگری که بازدهی منفی به ثبت رساندند؛ 10 صنعت ریزش کمتری به نسبت شاخص کل هم‌وزن به ثبت رساندند؛ 5 صنعت از نظر بازدهی در بین شاخص ‌هم‌وزن و شاخص‌کل قرار گرفتند و 13 صنعت دیگر بازدهی ضعیف‌تری نسبت به شاخص کل داشتند. در بین 30 صنعت بزرگ بورس تهران، شاخص صنایع سایر مالی، رادیویی، خودرو و انبوه‌سازی در تیر ماه به ترتیب با ریزش 19.8 درصد، 17 درصد، 16 درصد و 14.2 درصد بیشترین افت تراز تیر ماه را تجربه کردند.

در مردادماه تنها 3 صنعت از 30 صنعت بازدهی مثبتی داشتند. صنعت محصولات شیمیایی در این میان با 1.8 درصد رشد تراز شاخص بیشترین بازدهی مرداد ماه را به ثبت رساند و پس از آن صنایع کاشی و سرامیک و زراعت، به ترتیب با 1.2 درصد و 7 دهم درصد رشد، از صنایع رشدی مرداد ماه بودند. در میان 27 صنعت ریزش بازار در مرداد ماه، 8 صنعت عملکرد بهتری به نسبت شاخص کل داشتند. صنعت حمل و نقل با 20.5 درصد افت تراز شاخص بیشترین افت را در میان این 30 صنعت داشت. صنعت اداره بازار‌های مالی با 11.1 درصد افت تراز شاخص دومین صنعت ریزش مرداد ماه بود. سومین جایگاه ریزش بازار در مرداد ماه نیز به صنعت خودرو و ساخت قطعات تعلق می‌گیرد که به عنوان یکی از صنایع راهبردی بازار در انتهای مرداد ماه حمایت شد تا شرایط و حال روز بازار از این وخیم‌تر نشود. بر اساس آمار اکو ایران، شهریور ماه امسال در بین 30 صنعت بزرگ بورس تهران، شاخص 13 صنعت بازدهی بیشتری به نسبت شاخص کل داشتند و شاخص 14 صنعت نیز عملکرد ضعیف‌تری به نسبت بازدهی شاخص هم‌وزن به ثبت رساندند. در بین صنایعی که عملکرد بهتری در شهریور ماه

 داشتند؛ شاخص صنعت فرآورده‌های نفتی با رشد تراز 21 درصدی بیشترین بازدهی را به ثبت رساند و پس از آن صنعت خودرو و ساخت قطعات با افزایش 18.2 درصدی تراز خود در رتبه دوم قرار گرفت و شاخص صنعت قند و شکر و صنعت انبوه‌سازی نیز به ترتیب با رشد تراز 17.9 درصدی و 17.7 درصدی در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند. در بین 14 صنعتی که بازدهی ضعیف‌تری به نسبت شاخص هم‌وزن بورس تهران داشتند؛ شاخص صنعت سرمایه‌گذاری‌ها با 2.8 درصد رشد به نسبت تراز انتهای مرداد، ضعیف‌ترین عملکرد را به ثبت رساند. پس از صنعت سرمایه‌گذاری‌ها، صنعت مواد و محصولات دارویی با 3.1 درصد رشد تراز و صنعت استخراج کانه‌های فلزی با 3.2 درصد بازدهی، کمترین رشد را در این ماه تجربه کردند.

با به پایان رسیدن تابستان امسال مشخص شد که در بین این 30 صنعت، شاخص 11 صنعت بازدهی بهتری را به نسبت ریزش 2.4 درصدی شاخص کل داشتند که در صدر آنها دو صنعت خرده‌فروشی و قند و شکر به ترتیب با 15.6 درصد و 10.5 درصد رشد تراز شاخص قرار گرفتند. از سوی دیگر نیز 17 صنعت عملکرد ضعیف‌تری به نسبت ریزش 3.3 درصدی شاخص هم‌وزن داشتند که صنایع حمل و نقل، سایر مالی و اطلاعات و ارتباطات به ترتیب با ریزش 19.5 درصدی، 14.9 درصدی و 14.7 درصدی بیشترین افت تراز شاخص را به ثبت رساندند.

تغییرات شاخص‌های صنایع بورسی و بازدهی این شاخص‌ها در سه‌ماهه دوم امسال حاکی از شرایط این فصل از بازار سهام بوده است. در بررسی بازدهی شاخص‌های سهامی، نکته قابل تأمل، امکان رشد شاخص صنایعی است که بازدهی متناسب با تغییرات ارزش بنیادی صنعت را نداشته‌اند. برخی دیگر از صنایعی که بیش از تغییرات چشم‌انداز‌ها و ارزش بنیادی شرکت‌های‌شان رشد تراز شاخص تجربه کرده‌اند ممکن است با ریزش یا بازدهی اندک شاخص صنعت‌شان مواجه شوند.