گروه راه و شهرسازی|
تازه‌ترین آمارهای منتشر از سوی مرکز آمار ایران حاکی از رشد 4.7 درصدی بخش ساختمان طی بهار سال جاری است. بر اساس آخرین نتایج حساب‌های ملی فصلی مرکز آمار ایران، محصول ناخالص داخلی (GDP) به قیمت ثابت سال ١٣٩٠ در سه ماهه اول سال ١٤٠٢، به رقم ٢١٤٤ هزار میلیارد ریال با نفت و ١٨١٨ هزار میلیارد ریال بدون احتساب نفت رسیده است که نشان از رشد ٧,٩ درصدی محصول ناخالص داخلی با نفت و ٦.١ درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت در فصل بهار سال ١٤٠٢ دارد. به گزارش «تعادل»، در این میان، بخش ساختمان به عنوان یکی از زیرگروه‌های بخش صنایع و معادن در بهار سال جاری 4.7 درصد رشد یافته است.
این در حالی است که در 4 فصل قبل از آن، رشد این بخش منفی بوده است و به ترتیب از بهار تا زمستان گذشته، منفی 1.9 درصد، 0.6 درصد؛ 1.8 درصد و 2.3 درصد ثبت شده بوده است. بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ رشد تشکیل سرمایه در بخش ساختمان نیز عینا در همین اعداد ثبت شده است. در این حال، بررسی آمارهای منتشره نشان می‌دهد، سهم ساختمان از رشد تولید ناخالص داخلی در بهار سال جاری 2.5 درصد بوده است، این در حالی است که در بهار سال گذشته رکورد 2.6 درصد برای ساختمان ثبت شده است. البته مشارکت بخش ساختمان در رشد تولید ناخالص داخلی طی بهار 1401 و 1402 به ترتیب منفی 0.1 و مبت 0.1 درصد بوده است.
فعالیت‌های ساختمانی در نیمه اول سال؟
بررسی‌های «تعادل» از شامخ کل ساختمان، نشان می‌دهد، در نیمه اول سال، به غیر از فروردین ماه، فعالیت‌های ساختمانی با فاصله اندک، بالاتر از مرز رونق و رکود (50 از 100) قرار داشته است. بر اساس این گزارش، شامخ کل ساختمان در اسفند 1401 پس از رشد 6 واحدی به رقم 55.43 رسید که بالاتر از مرز رونق و رکود (عدد 50) قرار داشت.
از این رو، این صنعت در اسفندماه 1401، از رکود خارج شد و این در حالی بود که دربهمن 1401، برای هفتمین ماه پیاپی، زیر مرز عدد 50 قرار گرفته و فاز رکودی تولید ساختمان را تداوم بخشیده بود. با این حال، عدد شامخ کل ساختمان در بهمن ماه با حدود 7 واحد افزایش نسبت به دی‌ماه، به عدد 48.98 رسیده بود که نشانه‌ای ضعیف از رونق فصلی صنعت ساختمان در دو ماهه پایانی سال ارزیابی شده بود. فعالان ساختمانی در بهمن ماه پیش بینی کرده بودند، صنعت ساختمان در اسفند ماه 1401 از مرز (عدد 50) رکود و رونق عبور کرده و با لمس عدد 58.67 به رونق برسد و در واقع رونق فصلی را تکمیل کند.
اگر چه این عدد تحقق نیافت اما پیش فعالان ساختمانی درست از آب درآمد. شاخص کل ساختمان اما در اردیبهشت ماه سال 1402 با 18 واحد افزایش نسبت به فروردین ماه به رقم 52.22 رسیده که نشان‌دهنده شروع فعالیت‌های ساختمانی پس از تعطیلات ابتدای سال به شمار رفت. این شاخص در خردادماه سال 1402 اما به رقم 51.12 کاهش یافت.
این کاهش نسبت به عدد این شاخص در اردیبهشت ماه (52.22) ناچیز ارزیابی شد اما از آنجا که عدد یادشده بالای 50 قرار دارد، نمایانگر تداوم وضعیت رونق فعالیت‌های ساختمان و ساخت و ساز در خردادماه بود. بازار ساخت و ساز طی تیرماه سال جاری، برای سومین ماه متوالی، از دیدگاه فعالان ساختمان در محدوده رونق نسبی قرار گرفت به گونه‌ای که شاخص کل ساختمان در تیرماه سال جاری به رقم 53.26 رسید. شاخص کل در مردادماه نیز رقم 55.49 لمس کرد.
علت رشد بخش ساختمان؟
اگر چه فعالیت‌های ساختمانی در نیمه نخست سال بالاتر از مرز رونق و رکود قرار داشت، اما همچنان این سووال مطرح است که چرا افزاش اندک فعالیت‌های ساختمان نسبت به زمستان سال گذشته، منجر به ثبت این میزان از رشد شده است. راز این مساله را باید در رشد کاملا منفی ساختمان در سال 1401 و ثبات نسبی نرخ ارز در بهار سال جاری جست‌وجو کرد. به گونه‌ای که با برقراری اندکی آرامش در اقتصاد کلان، بازار ساخت و ساز از حالت منفی خارج شد و چند گام نیز در فضای بالاتر از صفر گام نهاد. البته این توضیح نیز ضروری است که بخش ساختمان منحصر به ساخت مسکن نیست و ساخت انواع ساختمان را دربرمی‌گیرد.
