دخالت عامل سقوط بورس

فردین آقابزرگی

شاخص کل بورس روز گذشته اندکی مثبت شد که قطعا در شرایط مدیریت شده قرار دارد و با مدیریت کنترل می‌شود و از افت مجدد شاخص جلوگیری می‌شود.

طبیعی است که تنش‌ها در بازار نقشه داشته باشند؛ جنگ در خاورمیانه یعنی حماس و اسراییل تمامی بازارهای مالی در دنیا خصوصا بورس ایران را تحت تاثیر قرار داده است.  باتوجه به نزدیکی به مرزهای مورد جنگ میان دو گروه این تاثیر شدت بیشتری روی بازارهای مالی ایران داشته است. مضاف بر این موضوع موضع‌گیری و اظهارنظرهای منتشر شده از سوی مسوولان سیاسی کشور می‌تواند این اثر را بیش از پیش کند.

نکته و عامل اصلی شکل‌گیری افت مستمر اردیبهشت ماه سال جاری تا این لحظه، دغدغه سرمایه‌گذاران و سهامداران خرد نسبت به نحوه حمکرانی و اتخاذ تصمیمات از سوی دولت است و در اصل «زمین بازی کلا در اختیار دولت است و حکمرانی مطلق جاری است.» ترکیب ضریب نفوذ سهامداری و مشارکت آحاد سهامداران (حتی سهامداران خرد) افزایش پیدا کرده و انتظار سهامداران این است که در شرایطی سرمایه‌گذاری خود را ادامه دهند که قابلیت پیش‌بینی‌پذیری به صورت واقعی وجود داشته باشد. نه به این شکل که هرازگاهی با توجه به شرایط دولت هرطور بخواهد و با خارج کردن محصولاتی مانند فولاد و سیمان از بورس کالا، عدم عرضه محصولات در بورس کالا، افزایش نرخ خوراک گاز صنایع و سایر مواردی که دولت منشأ اتخاذ تصمیات است سود بیشتری کسب کند. 

 همچنین تناقض آشکاری که بین مسوولان اقتصادی کشور دارد، مثلا وزیر رفاه و تامین اجتماعی یک صحبتی می‌کند درخصوص خروج محصولات از بورس کالا و وزیر اقتصاد حرف دیگری را می‌زند، معاون اول ممکن است یک تئوری دیگری داشته باشد و فردی با صحبت در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز زمینه کار را بر هم می‌زند.  لذا ما به عنوان کارشناس و فعال بازار سرمایه از متولی که سازمان بورس است انتظار داریم در راستای تحقق اهداف خود ماده 7 بند 9 و11 از وقوع چنین تخلفاتی که منجر به ضرر و زیان برای سهامداران خرد یا کلیه سهامداران است جلوگیری کند؛ اما در حال حاضر شاهد این هستیم که نفوذ دولت در موسسات غیر دولتی همانند سازمان بورس یا حتی بانک مرکزی به عنوان نهاد مستقل که عملا به عنوان معاونت در بدنه دولت هستند و هماهنگی کامل با دولت دارند، در برخی از موارد نیز از شرح وظایف اصلی خود تخطی می‌کنند.

این حکمرانی مطلق و نحوه حضور مقتدرانه دولت در بازار سرمایه ریشه اصلی عدم شکل‌گیری یا حرکت بورس به سطح و جایگاه اصلی خود است. ارزندگی بورس نسبت به سایرها بازارها بسیار مناسب است و واکنش منفی و مثبت به میزانی که لازم است و حتی در راستای اتفاقات شکل نمیگرد و شاهد افت مستمر و فرسایشی بورس هستیم. 

منشا این موضوع دخالت‌های دولت در وضعیت کلان اقتصادی و بازار سرمایه است و مادامی که ما «انقلابی» در عرصه حکمرانی دولت در چهارچوب اصل 44 قانون اساسی و همچنین مصوبات ماده 33 قانون اوراق بهادار نداشته باشیم وضعیت بازار همینگونه خواهد ماند. بر اساس این دو ماده قانونی دولت باید کوچک شود و دخالت‌ها کمتر شود؛ همانطور که در انتخابات دو سال پیش اکثر کاندیداها خصوصا آقای رییسی اعلام کردند که دولت باید اثر کمتری در اقتصاد داشته باشد و بخش خصوصی فعالیت بیشتری و مشارکت در اخذ تصمیمات داشته باشد.این شعارهایی بوده که داده اما در عمل اجرا نشده است.