نوسانات بازارها فروکش می‌کند؟
باید بدانیم اتفاقاتی که طی روزهای اخیر با حمله حماس به اسراییل رخ داد، مختص ایران یا منطقه خاورمیانه نیست و کل اتمسفر بین‌المللی را در بخش‌های اقتصادی، تجاری، انرژیک و... درگیر خود ساخته است. بنابراین باید مراقب بود در تحلیل‌ها، واکنش‌ها، اظهارنظرها و... به گونه‌ای رفتار نشود که منافع و امنیت ملی به خطر بیفتد.
باید بدانیم اتفاقاتی که طی روزهای اخیر با حمله حماس به اسراییل رخ داد، مختص ایران یا منطقه خاورمیانه نیست و کل اتمسفر بین‌المللی را در بخش‌های اقتصادی، تجاری، انرژیک و... درگیر خود ساخته است. بنابراین باید مراقب بود در تحلیل‌ها، واکنش‌ها، اظهارنظرها و... به گونه‌ای رفتار نشود که منافع و امنیت ملی به خطر بیفتد.
به‌طور کلی هر زمان که در سطح جهانی، تنش، نزاع یا بحرانی رخ می‌دهد، بلافاصله بازارهای انرژی و طلا و... به این رخدادها واکنش نشان می‌دهند و دوره‌ای از نوسان را تجربه می‌کنند. چرا که پس از تحولات نظامی و رخدادهای امنیتی، تنش و نا‌اطمینانی در جهان افزایش یافته، قیمت فلزات گرانبها مانند طلا و سایر فلزات، همچنین قیمت انرژی افزایش پیدا می‌کند.این نوسانات می‌تواند به نفع یا ضرر برخی افراد، شرکت‌ها یا کشورها باشد. اما کدام کشورها و کدامین شرکت‌ها از این تحولات سیاسی سود کرده و کدام‌کشورها زیان می‌کنند؟
به طور کلی این تحولات به نفع کشورهایی است که فروشنده انرژی بوده و به زیان شرکت‌ها یا کشورهایی است که مصرف‌کننده انرژی بوده و نفت خریداری می‌کنند. اما چون کشورهای توسعه‌یافته و اوپک تفاهمی در خصوص نرخ انرژی دارند تلاش می‌کنند به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که توسن سرکش نوسان در بازارها مهار شود.این کشورها معتقدند اگر قیمت انرژی بیش از ارزش ذاتی‌اش دچار افزایش شود به ضد خود بدل شده و منجر به کاهش تقاضا در بازارها می‌شود.
خسارات برآمده از کاهش تقاضای بازارها در بلندمدت به مراتب بیشتر از افزایش قیمت نفت و سایر اقلام انرژی در کوتاه‌مدت است! اما پیش‌بینی‌ها حاکی است که نوسانات اقتصادی برآمده از تنش‌های اخیر در منطقه، بلندمدت نخواهد بود و به‌زودی فروکش می‌کند. بنابراین محتمل است که نوسانات بازارها در ایران هم کوتاه‌مدت بوده و پس از مدتی پایان یابد. باید توجه داشت، تنازعات و اتفاقاتی که بین فلسطینی‌ها و رژیم اشغالگر قدس می‌افتد، اغلب تنها چند روز ادامه دارد و کمتر شاهدیم که تنازعات بلندمدت میان دو طرف ایجاد شود.
بررسی تطبیقی تاریخ تحولات سرزمین‌های اشغالی طی دهه‌های متمادی گویای این واقعیت است که صهیونیست‌ها در بلندمدت توانایی مقابله نظامی را ندارند. هرچند صهیونیست‌ها چند دهه است که با فلسطینی‌ها درگیری دارند اما تنش‌هایی از این نوع، آثار کوتاه‌مدت بر بازارهای جهانی داشته و در بلندمدت اثرگذار نیستند. حتی جنگ روسیه و اوکراین با دامنه‌های فراگیر خود که همچنان هم ادامه دارد، هرچند در آغاز شوکی به بازارهای اقتصادی وارد کرد، اما پس از افزایش تولید نفت اوپک، قیمت انرژی و... کاهش یافته و بازارهای جهانی به تعادل رسیدند. به این دلیل است که با آغاز تنش میان روسیه و اوکراین پس از مدتی قیمت نفت، گاز، مواد غذایی و.... کاهش یافته و ثبات در بازارها ایجاد شد. این روند در بازار انرژی هم به این صورت است. به‌طور کلی اوپک توان تولید و صادرات بیشتر انرژی را در شرایط مختلف دارد. کشورهای اوپک عرضه را توازن می‌بخشند تا خللی در تقاضای نفت ایجاد نشود.
نهایتا می‌توان گفت، دلیلی که اخیرا منجر به افزایش قیمت طلا و نفت در سطح بین‌المللی شده، تنش اخیر در منطقه خاورمیانه است. اما در عین حال گذشت زمان این بازار را به تعادل می‌کشاند. هرچند این رابطه در بازار بورس معکوس است و تنش‌ها باعث فروریزی شاخص بورس می‌شوند. جدا از موضوع پاندومی کرونا، نبرد بین روسیه و اوکراین همچنین تنش‌های تایوان وچین، مقوله‌ای که اقتصاد جهانی را همراه با نوسانات مستمر کرده به حساسیت بازارها بازمی‌گردد است. بازارهای بین‌المللی بسیار حساس شده و به هر رخدادی بلافاصله واکنش (نزولی یا صعودی) نشان می‌دهند. البته این نوع واکنش‌ها اغلب کوتاه‌مدت بوده و به همان سرعتی که زبانه می‌کشند دچار فروپاشی هم می‌شوند.
اما اگر قرار باشد اقتصاد ایران را هم مورد بررسی قرار دهیم، باید بگوییم که ایران در حال فروش نفت خود است و هر اندازه قیمت نفت بالا برود، درآمدهای ایران هم افزایش می‌یابد. اما چون ایران از روابط تجاری نرمالی به دلیل تحریم‌ها برخوردار نیست از افزایش قیمت نفت و سایر اقلام انرژی نمی‌تواند بهره‌برداری حداکثری داشته باشد. هرچند نمی‌توان منکر شد که افزایش قیمت نفت درآمدهای ایران را بالا می‌برد. بنابراین در خصوص نوسانات اخیر در بازارها اولا باید گفت که این نوسانات مختص بازار ایران نبوده و در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی هم نمایان می‌شود.در وهله بعد هم مدت زمان آن کوتاه بوده و با پایان تنش‌ها به وضعیت قبل از تنش بازمی‌گردد.
