شاخص کل بورس تهران این هفته توانست شرایط بهتری را پشت سر بگذارد و برخلاف هفته‌های قبل بازدهی مثبت کسب کند. البته این بازدهی مثبت درحالی است که این هفته شاهد کاهش تحریم‌ها و تزریق نقدینگی بود و در نهایت توانست رشد کمتر از یک درصدی را کسب کند.
به گفته کارشناسان به‌نظر می‌رسد در مقطع فعلی هنوز تقاضای قوی و مورد نیاز و نقدینگی خاصی هم وارد بازار نشده است. شرایط به نحوی تصحیح شده تا فقط عرضه کمتری صورت گیرد. بخش تقاضا هنوز تحریک نشده که یکی از معضلات فعلی بازار است. چنانچه تغییراتی در فعالیت شورای رقابت در عرصه خودرو ایجاد شود، خبر بسیار خوشی برای بازار سرمایه خواهد بود.
برخی ریسک‌های سیستماتیک دیگر نیز همچنان وجود دارد. بنابراین اگر روند کنترل عملکرد بازارگردان‌ها که مورد نقد جدی است، تداوم پیدا کند بخش عرضه تا حدودی کنترل می‌شود و بازار می‌تواند در شرایط نسبتا پایایی بماند اما برای رسیدن به شرایط پویایی کامل باید مشوق‌های کافی و خبرهای خوش بنیادی به بازار مخابره شود و بخش تقاضا و تسهیل ورود نقدینگی نیز تحریک شود.
به‌طور کلی نرخ بهره بین‌بانکی و نرخ سودی که بانک‌ها برای اوراق‌بدهی پرداخت می‌کنند بالا است و این موارد می‌تواند اثرگذار باشد. چون یک فرد بدون هیچ ریسکی می‌تواند بیش از 23 درصد سود کند و طبیعتا در چنین شرایطی هیچ‌وقت ریسک نکرده و وارد بازار سرمایه نمی‌شود. بورس از نظر عملکرد اشخاص و سهامداران کاملا شفاف است. این شرایط در بازارهای خودرو و مسکن دیده نمی‌شود و عملا تخمین میزان دارایی افراد در بازارهای رقیب به شفافیت بورس ممکن نیست.
بنابراین پول‌هایی که به‌دنبال ریسک‌هایی متناسب با نرخ بازدهی هستند از بازاری که شفافیت زیادی دارد به بازاری که نوسان‌های خاصی داشته و می‌توان به سوداگری پرداخت، رجوع کند. برای اصلاح این چرخه باید بحث مشوق‌ها ایجاد شود و سیاست‌گذار وضع قوانین جذاب برای بورس را بررسی کند. اینجا مشکلی نیز درخصوص حاشیه سود شرکت‌ها وجود دارد. این همان بحث تجدید ارزیابی اجباری است. چون سرمایه ثبتی شرکت‌ها اغلب به‌روز نمی‌شود و برخی شرکت‌های بزرگ با سرمایه ثبتی قدیمی به فعالیت ادامه می‌دهند، سود سالانه آنها رشد کرده اما هزینه‌ها نیز رشد کرده و تورم در رشد دارایی در صورت‌های مالی و جزو حقوق سهامداران در صورت‌های مالی درج نمی‌شود.
پایان بخشی از تحریم‌ها برای ایران
دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل با ارسال یادداشتی به کشورهای عضو سازمان ملل متحد، پایان رسمی مقررات بندهای ۳، ۴ و ۶ ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱، شامل آزمایش‌های موشکی، محدودیت صادرات و واردات اقلام موشکی به ایران و همچنین تحریم‌های مربوط به توقیف اموال و ارایه خدمات مالی به افراد و نهادهای ایرانی تحت تحریم شورای امنیت را به اطلاع کشورها رسانده است.بر اساس مفاد ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱، این محدودیت‌ها تا ۸ سال پس از اجرای برجام (۱۸ اکتبر ۲۰۲۳) ادامه داشت که نهایتاً نیمه شب گذشته به وقت نیویورک و به صورت خودکار خاتمه یافت. رزماری دیکارلو، معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل همچنین در نامه‌ای جداگانه خطاب به نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران خاتمه مقررات مذکور و خروج افراد و نهادهای ایرانی از فهرست شورای امنیت را تایید کرده است.
سایر تحریم‌های بین‌المللی شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران پیشتر در روز اجرای برجام و متعاقباً محدودیت مربوط به تسلیحات متعارف و سبک وفق قطعنامه‌های شورای امنیت در اکتبر سال ۲۰۲۰ خاتمه یافته بود. با لغو محدودیت‌های باقی مانده در روز ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳، تمام تحریم‌های مرتبط با افراد و نهادهای ایرانی در سازمان ملل خاتمه یافته است.
عقب‌نشینی قیمت نفت در معاملات
بهای معاملات نفت برنت برای تحویل در دسامبر، ۴۳ سنت معادل ۰.۵ درصد کاهش یافت و به ۹۱ دلار و هفت سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت امریکا برای تحویل در نوامبر که روز جمعه منقضی می‌شود، با ۱۷ سنت معادل ۰.۲ درصد کاهش، به ۸۸ دلار و ۱۵ سنت در هر بشکه رسید. قرارداد تحویل دسامبر وست تگزاس اینترمدیت، با ۲۲ سنت معادل ۰.۳ درصد کاهش، به ۸۷ دلار و پنج سنت در هر بشکه رسید.
هر دو شاخص روز گذشته در پی افزایش نگرانی‌ها نسبت به مختل شدن عرضه به بازار جهانی و کاهش بیش از حد انتظار ذخایر امریکا، حدود دو درصد صعود کرده بودند.عامل اصلی تاثیرگذار در کاهش قیمت نفت، مجوز شش ماهه دولت امریکا برای انجام مبادلات مالی در بخش انرژی ونزوئلا بود. این مجوز پس از توافق میان دولت ونزوئلا و اپوزیسیون سیاسی این کشور برای تضمین انتخابات منصفانه در سال ۲۰۲۴، صادر شد.
صادرات نفت ونزوئلا می‌تواند قیمت جهانی نفت که پس از درگیری میان مبارزان فلسطینی و رژیم صهیونیستی و همچنین کاهش عرضه اوپک پلاس سیر صعودی پیدا کرد را ملایم کند. همچنین گزارش روز چهارشنبه اداره اطلاعات انرژی امریکا نشان داد ذخایر نفت و سوخت این کشور هفته گذشته به دلیل افزایش تقاضا برای دیزل و نفت کوره، کاهش پیدا کرده است. ذخایر سوخت‌های تقطیری، در هفته منتهی به ۱۳ اکتبر، به میزان ۳.۲ میلیون بشکه کاهش یافت و به ۱۱۳.۸ میلیون بشکه رسید. ذخایر نفت به میزان ۴.۵ میلیون بشکه کاهش یافت و به ۴۱۹.۷ میلیون بشکه رسید. ذخایر بنزین هم با ۲.۴ میلیون بشکه کاهش، به ۲۲۳.۳ میلیون بشکه رسید.
بازار در هفته‌ای که گذشت
شاخص کل در آخرین روز کاری هفته به رقم 2 میلیون و 23 هزار و 546 واحد رسید و نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل 3 هزار و 589 واحد بالا‌تر ایستاد و بازدهی هفته شاخص بورس مثبت 0.18 درصد شد. شاخص هم وزن نیز در پایان هفته نسبت به هفته پیشین 8 هزار و 397 واحد پایین‌تر ایستاد و بازدهی منفی 1.2 درصدی را ثبت کرد.
در هفته اخیر، شاخص کل بورس تهران در روز شنبه ریزش 18 هزار و 290 واحدی داشت و روز یکشنبه شاخص 496 واحد رشد پیدا کرد. روز دوشنبه شاخص 16 هزار و 253 واحد بالا آمد و روز سه‌شنبه 13 هزار و 90 واحد رشد کرد. در آخرین روز معاملاتی هفته نیز شاخص کل 7 هزار و 698 کاهش یافت. در این هفته، میانگین ارزش معاملات بازار سهام 54 هزار و 437 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیشین 9 درصد کاهش یافته است. میانگین ارزش معاملات خرد بورس نیز 3 هزار و 655 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 4 هزار و 185 میلیاردی هفته پیشین، کاهش 13 درصدی داشته است.
میانگین ارزش صف‌های فروش در هفته اخیر 380 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته پیشین 116 میلیارد تومان کمتر بود و افت 23 درصدی داشته است. بالاترین رقم هفته 490 میلیارد تومان بود که در روز شنبه ثبت شد و کمترین رقم 286 میلیارد تومان بود که در روز سه‌شنبه ثبت شد.
میانگین ارزش صف‌های خرید در هفته اخیر 150 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته گذشته 39 میلیارد تومان بیشتر بود. در این هفته، میانگین ارزش صف‌های خرید 35 درصد افزایش یافته است. بالاترین رقم هفته 232 میلیارد تومان بود و در روز دوشنبه ثبت شد. پایین‌ترین رقم به روز شنبه برمی‌گردد که 69 میلیارد تومان بود.در اولین روز معاملاتی هفته، برای هفدهمین روز متوالی، پول حقیقی از بازار خارج شد که ارزش آن 635 میلیارد تومان بود. روز یکشنبه نیز 496 میلیارد تومان خارج شد. روز دوشنبه 82 میلیارد تومان وارد شد و در روز سه‌شنبه 140 میلیون تومان خارج شد.در آخرین روز معاملاتی هفته 711 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. در مجموع کل هفته هزار و 900 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 380 میلیارد تومان بود.
