در روزهاي اخير نگراني‌هايي از سوي يكي از نمايندگان مجلس ايران مبني بر ناترازي قابل توجه گاز بيش از 250 ميليون مترمكعب مطرح شده است. اين ناترازي به عوامل مختلفي از جمله مصرف بيش از حد در بخش خانگي به ويژه در رابطه با گرمايش نسبت داده مي‌شود. قابل ذكر است، زيرمجموعه‌اي از مشتركين خانگي شدت استفاده بسيار بالايي را نشان مي‌دهند و تا پنج برابر بيشتر از مشتركين معمولي مصرف مي‌كنند. اين گروه كه به عنوان مشتركين پرمصرف شناخته مي‌شوند، سهم قابل توجهي در هدر رفت انرژي در بخش خانگي دارند.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، علاوه بر اين، يك همبستگي بين مصرف بالا و رونق شناسايي شده است، به‌طوري كه اكثر مشتركين پرمصرف در مناطق مرفه كلان‌شهرهاي ايران ساكن هستند. منتقدان استدلال مي‌كنند كه اين موضوع بر ارتباط بين مصرف بي‌رويه، قيمت پايين انرژي در بخش خانگي و رفاه افراد تاكيد مي‌كند.
بر اساس گزارش وزارت رفاه ايران، بين پرمصرف بودن و مرفه بودن يك رابطه مستقيم وجود دارد؛ بررسي داده‌هاي مصرفي خانوار در كلان‌شهرهاي ايران نشان داد كه بيش از ۹۹ درصد مشتركان پرمصرف در مناطق مرفه نشين كلان‌شهرها اسكان دارند و عمدتا نيز مصارف غيربهينه گرمايشي نظير گرم كردن كل سطح خانه‌هاي چندصد متري يا استفاده از وسايل تزئيني گرمايشي نظير شومينه يا گرم كردن آب استخرهاي شخصي دارند كه همين موضوع نشان از ارتباط مستقيم مصرف اسراف‌گونه و با هدررفت بالا به دليل قيمت پايين انرژي در بخش خانگي با مرفه بودن افراد دارد.
براي رفع موثر اين مشكل بدون تحميل بار بيش از 85 درصد از مشتركان گاز در بخش خانگي، پيشنهاد مي‌شود تلاش‌ها بر كنترل مصرف مشتركان پرمصرف متمركز شود. اين راه‌حل پيشنهادي كه بر سياست‌هاي قيمتي براي مشتركين پرمصرف تاكيد دارد، از منظرهاي متعدد اهميت زيادي دارد. پياده‌سازي يك نظام تعرفه‌گذاري پلكاني پرمصرف‌ها به عنوان يك رويكرد مهم براي دستيابي به اين هدف است كه امكان كنترل شدت مصرف بالا را در ميان اين مشتريان فراهم مي‌كند و در عين حال از يارانه‌هاي انرژي عادلانه‌تر در بخش خانگي اطمينان مي‌دهد.
اجراي فاز دوم نظام تعرفه‌گذاري پلكاني پرمصرف‌ها مزاياي متعددي را در مهار مصرف بي‌رويه و كاهش ناترازي كلي گاز در بخش خانگي ايران ارايه مي‌دهد.
با واقعي شدن تعرفه‌هاي بالا مصرف به خصوص براي مشتركين پرمصرف كه نزديك به قيمت گاز تجاري است، يك سيگنال قيمتي مهم به مشتركان مرفه و پرمصرف صادر خواهد شد كه مشوق مصرف بهينه و درون الگوي مصرف است. همچنين اجرايي كردن فاز دوم تعرفه‌گذاري پلكاني پرمصرف‌ها از ابتداي سال جاري موجب خواهد شد كه مشتركان پرمصرف نسبت به اين سيگنال قيمتي در ماه‌هاي مياني سال و قبل از شروع زمستان حس پيدا كنند و در قبوض گازي اين مشتركان يك هشدار مهم قيمتي ايجاد خواهد شد كه در مورد پيامدهاي مصرف بيش از حد انرژي آنها است و در نهايت به دليل تحميل هزينه مالي به پرمصرف‌ها، منجر به الگوهاي مصرف كارآمدتر مي‌شود.
همچنين سيستم فعلي كه با انرژي ارزان در همه پله‌ها روبرو هستيم؛ باعث مي‌شود كساني كه مصرف بيشتري دارند، به‌طور نامتناسبي از يارانه انرژي بيشتري نيز بهره‌مند شوند كه به نفع مشتركان پرمصرف است و با فلسفه كامل اعطاي سوبسيد و يارانه از طرف دولت تناقض دارد. اجراي فاز دوم نظام تعرفه‌گذاري پلكاني پرمصرف‌ها تضمين مي‌كند كه يارانه‌ها به‌طور عادلانه‌تر توزيع مي‌شوند، با يارانه‌هاي بالاتر در اختيار كساني كه مصرف كمتري دارند، در حالي كه مصرف‌كنندگان بالا سهم بيشتري از هزينه را متحمل مي‌شوند.
در رابطه با اثرگذاري اين سياست قيمتي مهم نيز نتايج اجراي فاز اول سيستم تعرفه پلكاني در زمستان 1400 اثربخشي آن را در كاهش مصرف كاربران سنگين نشان داد. شايان ذكر است كه مصرف‌كنندگان سنگين در فصول سرد سال و پيك مصرف روزانه 25 ميليون مترمكعب كاهش داشته‌اند. اين نتيجه پتانسيل فاز دوم اجرايي نظام تعرفه‌گذاري پلكاني پرمصرف‌ها را در مديريت مصرف در ميان مشتركان پرمصرف نشان مي‌دهد.
وزارت نفت با تكيه بر موفقيت فاز اوليه، فاز دوم نظام تعرفه پلكاني را از ابتداي سال جاري آغاز كرده است. هدف از اين مرحله افزايش آگاهي مشتريان پرمصرف از طريق افزايش تعرفه است. با ارايه اين سيگنال مهم قيمت به پرمصرفان مرفه در فصول سرد سال، مصرف مشتريان پرمصرف به‌طور موثر مديريت مي‌شود. عدم تعديل رفتار مصرف ممكن است منجر به افزايش قابل توجه قبوض شود كه به‌طور بالقوه بالغ بر چندين ميليون تومان مي‌شود.
رسيدگي به ناترازي گاز در بخش خانگي ايران نيازمند رويكردي چند جانبه است. در حالي كه قيمت پايين انرژي در بخش خانگي به مصرف غيربهينه و اسراف گونه انرژي انجاميده است، تمركز بر مشتركان پرمصرف از طريق پياده‌سازي فاز دوم اجرايي نظام تعرفه‌گذاري پلكاني پرمصرف‌ها راه‌حل مناسبي را ارايه مي‌دهد.
اين رويكرد با به كارگيري سياست‌هاي قيمت و افزايش آگاهي در ميان مصرف‌كنندگان مرفه، مصرف بهينه و درون الگوي مصرف را ترويج مي‌كند، توزيع عادلانه‌تر يارانه‌ها را تضمين مي‌كند و به‌طور موثر اتلاف انرژي را كاهش مي‌دهد. با گسترش فاز دوم سيستم تعرفه پلكاني، پيش‌بيني مي‌شود كه الگوهاي مصرف مشتريان پرمصرف با موفقيت مديريت شود و در نتيجه بخش گاز متعادل‌تر و پايدارتر در ايران ايجاد شود.
«تعادل» گزارش مي‌دهد
هدررفت انرژي در بخش خانگي ناترازي گاز را رقم مي‌زند
در روزهاي اخير نگراني‌هايي از سوي يكي از نمايندگان مجلس ايران مبني بر ناترازي قابل توجه گاز بيش از 250 ميليون مترمكعب مطرح شده است. اين ناترازي به عوامل مختلفي از جمله مصرف بيش از حد در بخش خانگي به ويژه در رابطه با گرمايش نسبت داده مي‌شود. قابل ذكر است، زيرمجموعه‌اي از مشتركين خانگي شدت استفاده بسيار بالايي را نشان مي‌دهند و تا پنج برابر بيشتر از مشتركين معمولي مصرف مي‌كنند. اين گروه كه به عنوان مشتركين پرمصرف شناخته مي‌شوند، سهم قابل توجهي در هدر رفت انرژي در بخش خانگي دارند.
ارسال نظر
