فرشاد مومني، اقتصاددان با هشدار نسبت به روند اداره كشور تاكيد كرد: موضوع توسعه و توسعه‌خواهي در اين سرزمين موضوع تعارفي و ميلي و سليقه‌اي نيست بلكه هزينه فرصت نبودن آن خفت و ذلت و دريوزگي و دست نشاندگان به خارجي‌ها است. استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي در نشست «نحوه مواجهه برنامه هفتم با مقوله توسعه فراگير» كه به همت «موسسه مطالعات دين و اقتصاد» برگزارشد، با تاكيد بر گريزناپذيري ايران از توسعه گفت: مساله توسعه در ايران يك موضوع دلبخواهي نيست. يك الزام و اجبار است. اگر نظام تصميم‌گيري كشور به هر بهانه و دليلي از توسعه طفره مي‌رود، هزينه جبران‌ناپذيري براي كشور برجا مي‌گذارد. روند پيش‌رو، بسيار خطرناك و با يك شيب تند رو به انحطاط است. كشور با يك شيب تند به سمت انحطاط مي‌رود و چاره كار وقوف روش شناختي عالمانه و فراگير نسبت به مساله توسعه است. چيزي كه در سطح نظام تصميم‌گيري كشور مشاهده مي‌شود اين است كه نمي‌خواهند به واقعيت توسعه تن بدهند و به همين دليل با كمال تاسف مي‌توان پيش‌بيني كرد كه اين روند انحطاط سرعت بيشتري بگيرد. به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني جماران، وي در ادامه افزود: دوست عزيزمان جناب آقاي مهندس بحرينيان در گزارشي كه منتشر كردند، روي چند نكته حساس دست گذاشتند. محاسبات ايشان نشان مي‌دهد كه بيش از 80 درصد كل عايدات ارزي ايران از ۱۳۳۸ تا به امروز، در دوره ۱۳۶۹ به بعد به دست آمده است. يعني مشكلي به نام كمبود ارز و ريال وجود ندارد. حال سوال مهم اين است كه چرا چنين انحطاطي را تجربه كرديم؟
نشانه مشكوك اداره اقتصاد كشور
مومني به روند اداره كشور اشاره كرد و گفت: مي‌توان برخي روندها و نشانه‌هاي مشكوك را در اداره اقتصاد كشور مشاهده كرد وقتي شما گزارش‌هاي دست اندركاران كليدي تحريم ايران را كه هدفشان براندازي حكومت ايران ذكر كرده‌اند را بررسي كنيد، متوجه خواهيد شد كه هر اقدامي كه نابرابري‌هاي ناموجه را در ايران افزايش دهد يا هر سياستي كه تورم‌زا باشد و اعتبار و ارزش پول ملي ايران را ساقط كند يا هر سياستي كه تخصيص منابع ارزي كشور را به واردات لوكس و تجملي معطوف كند يا هر سياستي كه به بيكاري دامن بزند يا هر سياستي كه براي بخش صنعت و كارخانه‌هاي ايران مانع‌تراشي بيشتر كرده و محدوديت‌ها و تنگناهاي بيشتري را به اين بخش تحميل كند يا هر سياستي كه هزينه تامين سرمايه در گردش را براي توليدكنندگان ايران افزايش دهد را توصيه مي‌كنند در راستاي اهداف براندازان حركت مي‌كنند. شما به روش سياست ورزي كه در سه دهه گذشته در دستور كار قرار گرفته است، توجه كنيد و بعد بررسي كنيد كه از اين فهرست كداميك را انجام نداده‌اند. براي دنبال كردن نفوذ لازم نيست كه سرتان را از پنجره بيرون ببريد و ديگران را نگاه كنيد. بايد به مجموعه خودتان نگاه كنيد كه به اين عرياني از طريق سياست‌هايي كه مكرر كارشناسان مظلوم و متدين و ميهن دوست كشور نسبت به عواقب وخيم آن هشدار دادند و با بي‌اعتنايي مواجه شدند، كشور به سمت انحطاط مي‌رود!
از ادعاي حساسيت به نفوذ
تا وابستگي ذلت‌بار به واردات
مومني تصريح كرد: كارشناسان مظلومانه و متضرعانه همواره اين نكته را گوشزد كردند كه اين سياست‌ها از هر زاويه‌اي كه مورد بررسي قرار دهيد، به كشور صدمه زده است! كارشناسان مي‌توانند به گزارش رييس سازمان برنامه در دولت پيشين استناد كنند كه ادعا كرده بود، در سازمان برنامه مطالعه‌اي صورت گرفته و نشان مي‌دهد كه ارزبري هر واحد توليد ناخالص داخلي در ايران در فاصله ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۶ براي دستيابي به هر واحد توليد ناخالص داخلي با هدف‌گذاري رشد 8 درصدي از حدود 16.5 ميليارد دلار در سال به حول و حوش 200 ميليارد دلار رسيده است. آخر چه كسي مي‌تواند ادعا كند كه نسبت به نفوذ حساسيت دارد اما عمق افزايش وابستگي ذلت آور به واردات به صورت تكان‌دهنده را درك نكند و در دستور كار برنامه‌ريزي توسعه قرار ندهد. وي افزود: شما اگر گزارش مركز پژوهش‌هاي مجلس در مورد عملكرد حداكثرسازي قانون ساخت داخل را بررسي كنيد متوجه مي‌شويد كه 80 درصد و بيشتر عدم تحقق رخ داده است. آخر اين چه نوع نهاد نظارتي است كه نسبت به اين رويكرد كه كل كشور را تحت تاثير قرار مي‌دهد، سكوت كرده است تا فقر و بدبختي و وابستگي ذلت‌بار و بحران محيط زيست و بحران پس افتادگي در مورد استانداردها را به ما تحميل كند؟! چون نظام تصميم‌گيري كشور چشم به چيزهاي ديگري دوخته و برمسائل بسياري چشم خود را فرو بسته است.
تداوم روندهاي نگران‌كننده
مومني تاكيد كرد: اگر ارزش‌ها آنچنان كه ادعا مي‌كنيد برايتان اهميت دارد، چطور امكان دارد كه در آغاز سال ۲۰۲۳ سازمان بهداشت جهاني اين گزارش را ارايه كرده است كه ايرانيان از نظر سرانه مصرف الكل در ميان مصرف‌كنندگان مداوم نوشيدني‌هاي الكلي رتبه نهم را در بين ۱۸۹ كشور جهان كسب كردند. بعد از مدتي يك مقام مسوول سخنگوي وقت وزارت بهداشت در ارديبهشت ۱۳۹۹ اعلام مي‌كند كه طي دو ماهه اول سال ۱۳۹۹ بيش از 5 هزار نفر در اثر استفاده از الكل تقلبي مسموم شدند.نشانه‌هاي اين روندهاي نگران‌كننده به چند مورد خلاصه نمي‌شود. ابعاد آن هم كوچك و ناچيز نيست كه بتوان از آن صرفنظر كرد و بهانه آورد كه موارد مهم‌تري وجود دارد. وقتي از اين زاويه مسائل را نگاه مي‌كنيد، متوجه مي‌شويد كه سهل‌انگاري و پشت كردن به اقتضائات توسعه فراگير ما را به پرتگاه‌هاي خطرناكي رسانده است. استاد اقتصاد دانشگاه علامه گفت: نكته كليدي هم اين است كه تمام مسائل نگران‌كننده در اسناد رسمي هم انعكاس يافته است. به عبارتي بدنه كارشناسي دستگاه‌هاي حكومتي شرافت حرفه‌اي را رعايت كردند و شما مشاهده مي‌كنيد كه اين كاستي‌ها را متذكر شده و حتي به صورت عمومي منتشر كردند چون به اين نتيجه رسيدند كه دستگاه‌هاي تصميم‌گيرنده حساسيت لازم را نداشته و لازم است تا حساسيت بيشتري ايجاد كرد.
دست از بازي با الفاظ توسعه برداريد
استاد اقتصاد دانشگاه علامه گفت: آن چيزي كه مشاهده مي‌شود اين است كه عزيزان با مشاهده اين روندها و با علم بر اينكه خودشان مرتب گوشزد مي‌كنند كه به اعتبار ملاحظات همسايگي، منطقه‌اي و امنيتي تهديدات زيادي متوجه ايران به دليل ضعف دانش و بصيرت است كه صلاحيت‌هاي تخصصي در تنظيم روابط بين‌المللي با دنياي خارج موجب شده تا نگراني‌ها وهزينه‌هاي جديدي متوجه كشور شود. هم تراز و همسو با بحران‌ها و آشفتگي‌هاي خارج، بحران‌هايي در داخل خودنمايي مي‌كند.
گويي اراده‌اي وجود دارد كه همه دنيا را عليه ايران بسيج كنند. در چنين شرايطي چيزي كه به اين عزيزان مي‌توان تقديم كرد اين است كه شما لازم است تا به دامن توسعه بازگرديد.
وي افزود: توسعه ماجراي بازي با الفاظ نيست. اينكه شما بخواهيد اسمش را تغيير دهيد. مهم نيست بلكه بايد به قواعد آن تن بدهيد. قواعد و منطق توسعه كاملا روشن است و در قالب مفهوم توسعه فراگير در سطح جهان به يك بلوغ انديشه‌ورزانه رسيده است. شرح و بسط مسير طي شده جهان براي اينكه به چنين بلوغي دست پيدا كند، مشخص است. همين دستاورد موضوع بسيار جذابي است .همان اندازه كه به مساله و دغدغه كشورهاي در حال توسعه تبديل شده است بايد گفت كه به دغدغه و مساله كشورهاي پيشرفته صنعتي هم تبديل شده است. مومني تصريح كرد: از وقتي عزيزان ترجيح دادند كه به جاي كلمه توسعه از پيشرفت استفاده كنند. ما مرتب از آنها درخواست استدلال كرديم. چون انديشه پيشرفت و انديشه توسعه در ذخيره دانايي بشر جايگاهي دارد. اما مساله اين است كه انديشه پيشرفت به مراتب ارتجاعي‌تر است. اينكه بخشنامه‌اي نيست و در ذخيره دانايي بشر قرار دارد. شما لازم است تا منطق خود را مطرح كنيد كه چرا به انديشه پيشرفت دل مي‌بنديد و به توسعه آلرژي پيدا مي‌كنيد. تا به زبان علم براي شما توضيح داده شود. همين اقدام تعارضات زيادي در اسناد كشوري ايجاد مي‌كند. افرادي كه فكر مي‌كنند هنري به خرج دادند و اسم توسعه را پيشرفت گذاشتند بايد بدانند كه قوانين مصوب روي توسعه تاكيد دارند بايد حرمت امامزاده را متولي‌اش نگه دارد و اينگونه آشفتگي در اسناد كشور ايجاد نكند. استاد اقتصاد دانشگاه علامه در ادامه افزود: موضوع بسيار مهم اين است كه مساله توسعه فراگير بر روي چه كانون‌هاي حساسيتي در ساحت انديشه و عمل متمركز مي‌شود تا عزيزان به ما بگويند كه كداميك از اين حساسيت‌ها را نبايد داشت؟ فرض بفرماييد در انديشه توسعه فراگير مساله عدالت اجتماعي از حساسيت زيادي برخوردار است، شما نمي‌توانيد مرتب ادعاهاي شگفت‌انگيز كرده و مدعي عدالت‌گستري شويد همچنان‌كه در دوره احمدي‌نژاد اينگونه بود. در آن دوره مرتب از عدالت دم مي‌زدند اما در نهايت به مرحله‌اي رسيديم كه شاخص فلاكت جايگزين شاخص عدالت شد . وي در ادامه افزود: الان يك آقايي آمده است و يك مقدارعدد مجهول بي‌پايه را مبنا قرار داده و ادعا كرده است كه حكومت از كانال نان ۱۶۴ همت رانت توزيع مي‌كند. جاي تاسف دارد كه رساندن نان به دست مردم اسمش رانت مي‌شود. آخر اين بازي قصد داريد كه با بهانه‌اي دوباره نان را گران كنيد. خب اين را شفاف و در كمال شجاعت اعلام كنيد. من همان زمان به شما خواهم گفت كه ايكاش مي‌توانستيد از گذشته عبرت بگيريد. احمدي‌نژاد در هشت سال مسووليتش نان را بيش از 30 برابر افزايش داد. حالا شما به من پاسخ بدهيد كه كدام رانت‌جويي با اين شيرين كاري حل و فصل شد. مثل همه‌چيزهايي كه مرتب در اين كشور رواج پيدا مي‌كند طرف هدفش اين بود كه پول نفت را سر سفره مردم بياورد. بماند كه با گوشت و لبنيات و.... چه كرد اما در نهايت قيمت نان را در هشت سال ۳۲ برابر كرد.حال شما قصد داريد با بازي تبليغاتي كه راه انداخته‌اند چه كار كنيد؟
جاي خالي مشاركت سياسي و اقتصادي
مومني تصريح كرد: مساله بسيار مهمي كه در پرتو انديشه توسعه فراگير اهميت زيادي پيدا مي‌كند، مساله مشاركت فراگير مردم در سرنوشت اقتصادي، اجتماعي و سياسي شان است.حالا شما هر اسمي را بخواهيد مي‌توانيد براي آن انتخاب كنيد. آيا فردي پيدا مي‌شود كه بگويد من مي‌خواهم اين كشور را بدون مشاركت مردم جلو ببرم؟حتي پيامبران هم بدون مشاركت مردم نمي‌توانستند كاري را به سرانجام برسانند. حال اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا شما چيز جديدي پيدا كرديد؟ مساله توسعه فراگير يعني جدي گرفتن مشاركت موثر مردم در سرنوشت خودشان. وي در ادامه افزود: وقتي شما از اين دريچه كه وارد مي‌شويد متوجه مي‌شويد كه ما وضعيت فاجعه‌آميزي داريم. فارغ از دستكاري در مقوله اشتغال و همه شيرين كاري كه عزيزان براي حساسيت‌زدايي انجام مي‌دهند اما گزارش‌هاي رسمي نشان مي‌دهد كه چيزي نزديك به دو سوم جمعيت در سنين فعاليت در ايران هيچ نقشي در توليد ملي ندارند. حالا ما از عالمان علم سياست استدعا داريم تا به اين سوال پاسخ دهند كه وقتي مشاركت اقتصادي در چنين وضعيت فاجعه‌اي قرار دارد مشاركت سياسي و مشاركت اجتماعي به چه صورت است. در نهايت مي‌توان از دريچه انديشه توسعه اين موضوع را تحليل كرد كه براي مشاركت چه منطقي ارايه مي‌شود اين كاهش مشاركت چه هزينه‌اي را تحميل يا با افزايش مشاركت چه فرصت‌ها و ظرفيت‌هايي را ايجاد مي‌كند. استاد اقتصاد دانشگاه علامه گفت: من استمداد مي‌كنم كه انديشه ورزان روي اين نكته يك تمركز ويژه داشته باشند تا مشخص شود كه موضوع توسعه و توسعه‌خواهي در اين سرزمين موضوع تعارفي و ميلي و سليقه‌اي نيست بلكه هزينه فرصت نبودن آن خفت و ذلت و دريوزگي و دست نشاندگان به خارجي‌ها است. باز تاكيد دارم كه ما مناقشه‌اي روي اسم نداريم البته اگر شاقول علم در ميان باشد در اين صورت، مي‌توان منطق افرادي كه به جاي توسعه دنبال پيشرفت هستند را بپرسيم تا متوجه شويم كه تعريف عملياتي از پيشرفت چيست. وي در ادامه افزود: افرادي كه حساسيت نصفه و نيمه به تنها عامل باقي مانده سر سفره مردم يعني نان غيرت به خرج مي‌دهند و رسيدن نان به دهان بعضي را رانت تلقي مي‌كنند تا با اين ترتيب بترسيم و آن را از سفره مردم حذف كنيم، من دغدغه‌ام اين است كه چرا شرافتمندانه در مورد وضعيت نظام ماليات ستاني‌مان صحبت نمي‌كنيد. چرا اعتراض نمي‌كنيد كه در برابر افزايش حقوق بيشتر به بازنشستگان ماليات برارزش افزوده را افزايش دادند. مطالعاتي وجود دارد كه نشان مي‌دهد در كل نظام ماليات ستاني در ايران مجموع سهم ماليات بر مالكان مستغلات، ماليات بر مشاغل و ماليات بر ثروت از كل درآمد مالياتي دولت هفت درصد است. ولي وقتي نوبت توليد‌كننده مي‌شود سهم ماليات بر واردات و ارزش افزوده و ماليات بر مزد و حقوق بالاي ۵۰ درصد است همزمان همه توليدكنندگان و همه مصرف‌كنندگان را زير فشار خرد‌كننده مي‌گذارند. مومني تصريح كرد: در انديشه توسعه فراگير گويي عزيزان يك فهم واژگونه از مساله فراگير دارند. يك اقليت برخوردار مرتب معافيت مالياتي برايشان جور مي‌شود و براي اكثريت مردم يعني توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان مشكلات متعدد جور مي‌كنند.وي در ادامه افزود: در سخنراني فرهنگستان علوم كل صحبت من بر اين نكته متمركز بود كه تنها از كانال بودجه ۱۴۰۳ چه فشار جديدي بر توليد‌كننده وارد شده و چه تعهدات قانوني در برنامه بي‌كيفيت هفتم براي توليد‌كننده قرار بوده ايجاد شود، اما حذف شده است. وقتي قرار است به مشاركت مردم تن ندهيد مشكلات مضاعف مي‌شود. فلسفه جدي گرفته شدن انديشه توسعه فراگير اين است كه حتي در كشورهاي صنعتي به اين موضوع اهميت مي‌دهند زيرا مشاركت امري تزئيني نيست. مشاركت با حيات و ممات گره خورده است. در اين انديشه گفته مي‌شود كه اگر شما يك آدم را از دست بدهيد موقعيت تان در دنيا متزلزل مي‌شود. در چنين شرايطي كه به توسعه پشت مي‌كنيد يك مقام كليدي رسمي كشور مي‌گويد كه من نگران خروج سيل آساي سرمايه انساني از ايران نيستم، اگر شما نگران نمي‌شويد بايد خودتان را بررسي كنيد زيرا صلاحيت فهم حداقلي را نداري! استاد اقتصاد علامه افزود: كشورهايي كه توليد ناخالص‌شان حدود ۴۰ برابر شما است، در برابر خروج سرمايه انساني نگران مي‌شوند اما اگر شما نگران نمي‌شويد بايد صلاحيت خودتان را بررسي كنيد. موضوع تلخ و گزنده اين است كه چنين فردي به عنوان مقام مسوول چنين حرف تلخي را مي‌زند اما هيچگاه اين موضوع از سوي مقامات مافوق و نهادهاي نظارتي به محل سوال تبديل نمي‌شود و حتي به چنين فردي آموزش بدهند تا ديگر چنين خطايي نكند.اينكه جامعه‌اي اين همه نيروي انساني با كيفيت تربيت كند اما به دليل شرايط موجود، آنها ترجيح بدهد كه از اين مملكت برود بايد مورد بررسي قرار بگيرد. مومني افزود: يكي ديگر از مسائل مهم كه در اين انديشه«توسعه فراگير» مورد تاكيد قرار مي‌گيرد، نااطميناني نسبت به آينده است. براي كشوري كه بحران آمايش سرزمين و محيط زيست و آب دارد. انديشه توسعه فراگير كمك مي‌كند كه روي مسائل حاد متمركز شويم. شر اين موضوعات گريبان ما را رها نخواهد كرد زيرا گزارش‌هاي رسمي اعلام كرده كه ايران به دليل سدسازي گسترده بعد از ۱۳۶۸ و سدسازي در زمان كنوني كه مرتب هشدار آب داده مي‌شود، درشرايط بحراني قرار دارد.گزارش جهاد كشاورزي اعلام كرده كه احتمال وقوع سيل بيش از پنج برابر شده است، حال چرا شما حساسيتي نداريد؟ من استدعا دارم كه ليستي از موضوعاتي كه روي آن حساسيت داريد را به من بدهيد. اگر راجع به مشاركت و عدالت اجتماعي حساسيت نداريد، پس نسبت به چه چيزي، حساس هستيد تا از آن طريق بتوان شما را ارزيابي كرد؟ مركز زلزله نگاري كشور اعلام كرده كه فقط در سال ۱۴۰۰ چيزي نزديك به هشت هزار بار ايران لرزيده است. افراد اهل نظر به ما بگويند كه اين تعداد وقوع زمين لرزه چه نسبتي با وقوع سيل دارد و چه نسبتي با بحران فرونشست زمين دارد؟ نويسنده كتاب « اقتصاد ايران در دوران تعديل ساختاري » در ادامه افزود: وقتي استفاده از سفره‌هاي آب زيرزميني را در دستور كار گذاشتيد، باعث شديد كه زمين فرونشست كند. طبق گزارش‌هاي رسمي ۱۸ استان كشور در شرايط بحراني قرار دارند. هشت ميليون واحد مسكوني در معرض تخريب هست و بقاي ۲۴ ميليون انسان در سراسر كشور مورد تهديد واقع شده است. در گزارش زلزله نگاري آمده است كه در يك سال ۶۷۴ مورد لرزش زمين در استان كرمان اتفاق افتاده كه ۱۶۷ عدد آن بالاي ۴ ريشتر بوده است. توسعه فراگير بايد انسان را در مورد نااطميناني با منشأ طبيعت حساس كند، اگر فردي در اين مورد حساسيت ندارد لطفا ما را ارشاد كند! آمار مربوط به استان اصفهان هم نگران‌كننده است كه از ۵۸۴ مورد از اين لرزش‌ها در استان اصفهان رخ داده و در ماه حداقل يك موردش بالاي پنج ريشتر بوده است.
وي در ادامه افزود: با وجود چنين وضعيتي مسابقه رانت جويي براي افتتاح كارخانه كاشي و سراميك راه مي‌اندازند! تمام افرادي كه در ايجاد شرايط موجود مقصر بودند، براي گرفتن مجوزهاي پتروشيمي و...... تلاش مي‌كنند. افرادي كه به نزديكان خود چنين رانتي مي‌دهند دارند كشور را در شرايط مخاطره‌آميزي قرار مي‌دهند. نويسنده كتاب « مرزهاي دانش توسعه» تصريح كرد: در فصلنامه اقتصاد و جامعه بخشي را به بحران آمايش سرزمين اختصاص داديم كه به ملاحظات دنيا در اين زمينه پرداخته و پيش‌بيني شده كه بين كشورها بر سر دسترسي به منابع آب شيرين جنگ اتفاق مي‌افتد. كشورهاي صنعتي براي تجارت خارجي خود يك شاقول جديد به نام «آب‌بري اقلام صادراتي» وضع كردند. گزارش رسمي فائو را كه مي‌خوانيد، متوجه مي‌شويد كه ايران در زمينه «آب‌برترين اقلام صادراتي» محصولات كشاورزي جزو ده كشور اول دنيا است. مسوولان ما احتياج به آموزش زيادي دارند كه درك كنند كه كشور در چه شرايطي قرار گرفته است. من واقعا تقدير مي‌كنم از كارشناسان شرافتمندي همچون آقاي بحرينيان كه گزارشي منتشر كردند و اعلام كردند كه خام فروشي از عوامل حاد كردن بحران آب است. اگر از دريچه فساد نسبت به اين موضوع حساسيت پيدا نمي‌كنيد تنها لازم است تا گزارش آزانس را مطالعه كنيد تا متوجه شويد كه سهم سالانه توليد انرژي از آب حدود ۱۵ درصد است آن وقت آقاي بحرينيان با زحمات بسيار محاسبه كردند كه توليد هركيلو محصول پتروشيمي 9 ليتر آب يا هر كيلو فولاد هشت ليتر آب نياز دارد. واقعا نمي‌دانيم چطور بايد با اين دوستان صحبت كرد تا دلبستگي آنها به علم بيشتر شود؟ هم از طريق علم مي‌توان فهميد كه چرا به اين روز افتاديم هم مي‌توان فهميد كه چه كاري را بايد انجام داد تا كشور نجات يابد.
افزايش هشدارآميز جمعيت حاشيه‌نشين
وي در ادامه افزود: ما استدعا داريم كه روندهاي نگران‌كننده در نظام تدبير كشور متوقف شود. از همه مهم‌تر بايد به فقر و نابرابري ناموجه توجه كرد.گزارش رسمي اعلام مي‌كند كه جمعيت حاشيه نشين شهري در اين كشور از حدود متعارف خارج شده و به ۲۵ ميليون نفر رسيده است.در گزارش مركز پژوهش‌ها در مورد فقر آمده است كه روند افزايش اندازه جمعيت زير خط فقر به حدود 30 درصد رسيده است كه يك‌سوم كل جمعيت است. واقعا وعده‌هاي شما اين بود كه اين تعداد فقير در كشور باشد؟كاهش فاصله افراد جامعه از خط فقر روند نگران‌كننده‌اي پيدا كرده است و ۴۰ درصد مردم در آستانه فرو غلتيدن به زير خط فقر هستند و نكته چهارم اين است كه اقلام سفره‌هاي فقرا به‌طور همزمان و مرتب در حال كوچك‌تر شدن و بي‌كيفيت شدن و گرانتر شدن است آن‌وقت آقايي پيدا مي‌شود و اينگونه مطرح مي‌كند كه دولت در حال توزيع رانت در بخش نان است. مومني تصريح كرد: نكته پنجم اين است كه حياتي‌ترين اقلام كه روي سلامت خانواده تاثيرگذار است، حادترين شرايط را دارد. بايد اين هشدارها را درك كرد و اقدام فوري انجام داد. كارشناسان متعهد زيادي در جامعه وجود دارند كه مرتب هشدار مي‌دهند و اين كفران نعمت است كه توجهي نشود. اگر از نظر علمي شبهه داريد، بهتر است پاسخگو باشيد به هر حال شما خودتان آمار مي‌دهيد و كارشناسان توان ارايه آمار ندارند .البته شايد افرادي را دور خودتان جمع كرديد كه مرتب آماري ارايه مي‌كنند كه اين تصور در شما شكل گرفته كه در حال نزديك شدن به قله هستيد. اين رويه بايد اصلاح شود و باب گفت‌وگوهاي مشفقانه و ملي باز شود تا مقامات از دريچه كارشناسي موضوعات را تحليل كنند الان دوستان دلسوز نظرات كارشناسي را مطرح مي‌كنند اما نمي‌دانيم چه فرآيندي طي مي‌شود كه اين آمار ناديده گرفته مي‌شود.
