اقتصاد ايران، انتظارات تورمي و انتخابات امريكا
در روزهايي كه نرخ ارز در دالان صعودي مستمر قرار گرفته است و بازارهاي مختلف كشور نوساني هستند، مشخص نيست كه اولا دليل اين نوسانات چيست و مهم‌تر از آن در دورنماي آينده وضعيت بازارها به چه سمت و سويي مي‌رود؟ هرچند انتخابات مجلس و حضور برخي تفكرات خاص در مجلس بدون ترديد زمينه‌ساز برخي تحولات در فضاي كشور خواهد بود و اقتصاد هم از اين تحولات تاثير مي‌گيرد اما معتقدم، ريشه‌هاي نوسان در اقتصاد ايران به گزاره‌هاي ديگري مربوط است.
در روزهايي كه نرخ ارز در دالان صعودي مستمر قرار گرفته است و بازارهاي مختلف كشور نوساني هستند، مشخص نيست كه اولا دليل اين نوسانات چيست و مهم‌تر از آن در دورنماي آينده وضعيت بازارها به چه سمت و سويي مي‌رود؟ هرچند انتخابات مجلس و حضور برخي تفكرات خاص در مجلس بدون ترديد زمينه‌ساز برخي تحولات در فضاي كشور خواهد بود و اقتصاد هم از اين تحولات تاثير مي‌گيرد اما معتقدم، ريشه‌هاي نوسان در اقتصاد ايران به گزاره‌هاي ديگري مربوط است. به هر حال اقتصاد ايران به پايان تحريم‌ها، توسعه مناسبات با جهان و پيوستن به كنوانسيون‌ها و تصميمات عاقلانه نياز دارد؛ واضح است كه مجلس فعلي هم به گونه‌اي نيست كه يك چنين شرايطي در اقتصاد ايجاد شود، اما ريشه‌هاي بروز مشكلات در اقتصاد ايران بيشتر و فراتر از
اين گزاره‌هاست. بخش عمده مشكلات اقتصادي ايران ناشي از بنياد حركت شاخص‌هاي اقتصادي در ايران است. در واقع ادامه روندهاي قبلي و سوءمديريت‌هاي قبلي، نزديك شدن به روزهاي پاياني سال، فشار آمدن بر بازار ارز و تاثير ساير بازارها از اين رخدادهاست.
بخشي از نوسانات مرتبط با طلا هم مرتبط با افزايش نرخ جهاني طلاست كه به افزايش قيمت ارز در ايران افزوده شد.
اما اگر قرار باشد به اين پرسش پاسخ دهيم كه اين روند در ادامه چگونه خواهد بود؟ بايد بگوييم كه گزاره مهم‌تر براي اقتصاد ايران و بسياري از كشورها به آذرماه 1403 بازمي‌گردد. دوره‌اي كه در آن قرار است نتايج انتخابات رياست‌جمهوري امريكا مشخص شود.
امكان حضور ترامپ در راس هرم اجرايي ايالات متحده با توجه به تجربه قبلي از حضور ترامپ، خروج از برجام و دشمني‌هاي فزاينده با ايران، نگراني‌هاي بسياري را ايجاد كرده است. بخشي از نوسانات بازارهاي ايران هم برآمده از اين تحولات است. اگر ترامپ روي كار بيايد با توجه به تركيب مجلس ايران و دولت ايران، نگراني‌هاي بسياري را مي‌آفريند. اين رخدادها ريسك را در اقتصاد ايران بالا مي‌برد و اين وضعيت انتظارات تورمي را در اقتصاد ايران بالا مي‌برد.
امروز مردم حق دارند چرا ايران در سال 99 كه فرصت احياي برجام را داشت و دستاوردهاي بسياري را هم كسب مي‌كرد از اين فرصت عبور كرد. پس از سال 99 قيمت دلار در ايران رشدهاي بالاي 50درصدي و 60درصدي را تجربه كرد و امروز به نسبت سال 99 حتي نرخ ارز 2برابر هم شده است.
يعني رشد 100درصدي را تجربه كرده است. معتقدم حوادث اصلي اقتصاد ايران نه در اسفند 1402 بلكه در آذرماه 1403 به وقوع مي‌پيوندد؛ دوره‌اي كه تكليف ترامپ در انتخابات امريكا مشخص مي‌شود و دورنماي آينده تعيين مي‌شود.
ايران از همين امروز بايد رويكردهاي لازم براي مواجهه با هر سناريويي را تدارك ببيند. به هر حال ترامپ نشان داده كه رفتارهاي متعارف از خود نشان نمي‌دهد و با توجه به اظهاراتي كه درباره ايران داشته احتمالا دايره تحريم‌ها را عليه ايران تنگ‌تر خواهد كرد.
دولت سيزدهم و مجلس دوازدهم هم چاره‌اي ندارند جز اينكه يا با ترامپ يا از در گفت‌وگو و مصالحه درآيند كه بسيار بعيد است يا اينكه مخاصمه با دولت ترامپ را ادامه دهند كه فشارهاي بيشتري نصيب كشور مي‌شود. بهترين سناريو براي ايران آن است كه دولت بايدن تداوم داشته باشد، چرا كه در غير اين صورت بايد منتظر تحولات دهشتناك‌تري در اقتصاد باشيم. از امروز تا آذرماه 1403 هر اندازه كه به موعد انتخابات امريكا نزديك‌تر شويم بايد منتظر انتظارات تورمي بيشتر و نوسانات افزون‌تر در اقتصاد ايران باشيم.
