تورم ‌ام‌الفساد نابرابري است

۱۴۰۳/۰۱/۲۰ - ۰۲:۱۵:۲۷
کد خبر: ۳۰۹۸۹۹

به اعتقاد سيرس، توسعه به معني حذف فقر، بيكاري، و نابرابري است.

محمدرضا منجذب

به اعتقاد سيرس، توسعه به معني حذف فقر، بيكاري، و نابرابري است. اين امر به مرور مسائل ساختاري مانند آموزش، بهداشت، رشد جمعيت، شهرنشيني، اصلاحات كشاورزي و... را در بر مي‌گيرد. برابري در مقابل نابرابري يكي از مفاهيم مهم در فرآيند توسعه محسوب مي‌شود. انواع نابرابري در اقتصاد به شرح زير است: 
نابرابري در درآمد: همان‌گونه كه توسعه اقتصادي بيشتر پيش مي‌رود، نابرابري درآمدها از نمودار U معكوس پيروي مي‌كند به گونه‌اي كه ابتدا نابرابري بيشتر شده (از كشورهاي با درآمد كم به درآمد متوسط) و سپس كاهش مي‌يابد (از كشورهاي با درآمد متوسط به درآمد بالا). همچنين نسبت جمعيت فقير با افزايش درآمد سرانه كشورها كاهش مي‌يابد. نابرابري بين كشوري: ميلانويك مشخص مي‌كند كه 88 درصد نابرابري جهاني مربوط به نابرابري بين كشورها و 2 درصد مربوط به نابرابري درون كشورها است و 10 درصد نيز به همپوشاني بين نابرابري درون كشوري و بين كشوري اختصاص دارد. نابرابري در شاخص توسعه انساني: به ‌طور كلي در نيمه اول قرن بيستم، نابرابري در شاخص توسعه انساني (HDI) در سطح جهان كاهش يافت و حتي بعد از آن در نيمه دوم كاهش بيشتري در نابرابري HDI مشاهده شد. از سه عامل مربوط به شاخص توسعه انساني (HDI)، دو مورد يعني اميد به زندگي و آموزش با كاهش نابرابري جهاني همراه بود. شاخص سوم كه استاندارد زندگي يا درآمد است تا دهه 1970 كاهش يافت ولي بعد از آن نابرابري درآمد در جهان دوباره افزايش يافت. نابرابري در مصرف، نابرابري جنسيتي: زنان در كشورهاي در حال توسعه درآمدي معادل نصف درآمد مردان دارند. (اين نسبت در امريكاي لاتين سه چهارم است). همچنين زنان در اغلب كشورها ستون فقرات اقتصاد روستايي هستند و در اقتصاد مدرن، آنها از مزاياي آن بهره كمتري مي‌برند. همچنين درصد مشاركت زنان نسبت به مردان در كشورهاي در حال توسعه كمتر است و نابرابر است. نابرابري در توزيع غذا: نابرابري در توزيع غذا ممكن است سبب شود برخي مردم در كشورهاي كمتر توسعه يافته همچنان دچار سوءتغذيه بمانند. رانتجويي عامل نابرابري: رانت‌جويي، يك فعاليت غيربهره‌ور و غيرمولد است كه براي به دست آوردن منافع شخصي از فعاليت‌ها و منابع عمومي صورت مي‌گيرد. اين فعاليت شامل گستره‌اي از فعاليتها از نوع قانوني مانند لابي كردن و تبليغات گرفته تا فعاليت‌هاي غيرقانوني مثل رشوه‌گيري و فساد اداري است (همان). اتلاف و هرز رفتن منابع در جامعه، تنها تخصيص نادرست منابع نيست بلكه هزينه‌هاي ناشي از اخذ امتيازهاي انحصاري و ويژه را نيز شامل مي‌شود. رانت سياسي حداقل هزينه لازم براي جذب منابع به سمت بازار است.  

رانت‌ها تنها شامل سودهاي انحصاري نيستند بلكه يارانه‌ها، مقرري‌هاي سازمان يافته با مافياهاي خصوصي، سودهاي بالايي كه رقبا به نوآوران قبل از تقليد از نوآوري آنها مي‌پردازند و... است
و ساير موارد قابل ذكر همچون: 
نابرابري‌ها در توزيع ثروت، نابرابري در تجمع سرمايه انساني، قوانين مقررات غيرشفاف و رانت‌زا و... . تورم تشديد كننده نابرابري است، زيرا ثروتمندان ثروت‌شان بيشتر مي‌شود و فقرا فقرشان.  سيستم مالياتي معيوب عامل نابرابري: سيستم مالياتي از طريق اخذ ماليات صحيح از دهك‌هاي بالاي درآمدي و ايجاد تسهيلات و فضاي كارآفريني براي طبقات متوسط و ضعيف در اصلاح نابرابري نقش مفيد ايفا مي‌كند. حال اگر اين سيستم معيوب باشد مي‌تواند تشديد كننده نابرابري و تضعيف كننده طبقات متوسط به پايين باشد. در حالي كه نابرابري، باعث افزايش پس‌انداز و سرمايه‌گذاري مي‌شود، ممكن است كارآيي منابع مورد استفاده را از بين ببرد. نابرابري، باعث كاهش كيفيت سازماني و در نتيجه كاهش رشد اقتصادي مي‌شود. تنوع در توليد و برابري درآمد خانوار، كليد رشد اقتصادي است زيرا كيفيت سازماني را بالا مي‌برد. قبل از بررسي اثر تنوع بيشتر در توليد و برابري بيشتر بر كيفيت سازماني، ابتدا كيفيت سازماني را بررسي مي‌كنيم. به عنوان مثال در امريكاي لاتين، نابرابري شديد در توزيع ثروت خصوصا زمين، به عنوان يك مانع لغزنده بر سر راه توسعه اقتصادي عمل كرده است . به نظر مي‌رسد تورم ‌ام‌الفساد نابرابري است. تورم تشديد كننده نابرابري است، زيرا ثروتمندان ثروت‌شان بيشتر مي‌شود و فقرا فقرشان. تورم فرهنگ غلط را ترويج مي‌كند. تورم نابرابري اجتماعي را تشديد مي‌كند. تورم با رانت رابطه‌اي دوسويه دارد. تورم سيستم مالياتي را تحت تاثير قرار مي‌دهد. تورم نابرابري در توزيع غذا و نابرابري در مصرف را تشديد مي‌كند. تورم بر نابرابري درآمد و نابرابري هزينه موثر است.