چرا صندوق‌های سرمایه‌گذاری مهم هستند؟

نوید سالک، مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در خصوص چشم‌انداز بازارها به مدار اقتصادی گفت: به نظر می‌رسد، اقتصاد، به دلایل گوناگون از جمله تغییر و تحولات بین‌المللی، تنش‌های منطقه‌ای و نوسان بازارهای جهانی، با ابهامات گسترده‌ای همراه باشد، از این رو برای انتخاب مسیر درست سرمایه‌گذاری بیش از گذشته باید احتیاط کرد. همان‌گونه که می‌دانیم در سال 1402 رشد اغلب دارایی‌ها کمتر از میزان تورم بود و احتمالا سال جاری نیز برای برخی از دارایی‌ها از جمله خودرو، روال به همین صورت باشد.
این تحلیلگر اقتصادی ادامه داد: در نهایت به نظر می‌رسد از میان بازارهای مرسوم برای سرمایه‌گذاری، املاک تجاری به دلیل کاهش قدرت خرید جامعه و گسترش خریدهای اینترنتی، خرید آپارتمان‌های لوکس با متراژ بالا به دلیل عدم نقدشوندگی و خودرو به دلیل بازار آشفته توجیه اقتصادی نداشته باشند. همچنین در بازار رمزارزها نیز به دلیل نوسانات بالای این نوع از دارایی و نااطمینانی نسبت به فضای بین‌المللی باید با دقت بیشتری عمل کرد. در خصوص سپرده‌گذاری بدون ریسک هم می‌توان گفت با توجه به انتظار تورم در کانال 30 درصدی برای سال 1403، قاعدتا منطقی است که افراد متمایل به سپرده‌گذاری بدون ریسک، پس‌اندازهای مازاد خود را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، سرمایه‌گذاری کنند. نوید سالک در مقابل سوالی مبنی براینکه کدام سرمایه‌گذاری‌ خطرناک و ناامن است؟ پاسخ داد: بنابر مقتضیات اقتصاد کشور، بعضی از سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند بسیار ناامن و خطرناک باشد. به عنوان مثال هر نوع سرمایه‌گذاری که به خروج سرمایه از کشور منجر شود و یا به استفاده از واسطه‌های مبادله بین‌المللی نیاز داشته باشد، جزو سرمایه‌گذاری‌های خطرناک و ناامن محسوب می‌شود. مانند خرید انواع ارزهای مجازی.
او افزود: یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار مسیر سرمایه‌گذاری‌، تنش‌های منطقه‌ای و جهانی است؛ با نگاهی بلندمدت به این عوامل به این نکته پی می‌بریم که سطح تنش‌های جهانی در یک روند بلندمدت 5 ساله اخیر گسترش پیدا کرده است. همچنین انتخابات ریاست جمهوری امریکا هم در اواسط امسال برگزار می‌شود و فارغ از اینکه کدام حزب پیروز شود، احتمالا سیاست‌های اقتصادی ایالات‌متحده امریکا تا حدودی متفاوت از 4 سال گذشته باشد. بنابراین بازارهایی که با فضای اقتصاد جهانی ارتباط گسترده دارند با ریسک زیادی مواجه هستند. مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در پاسخ به اینکه کدام بازار برای سال جاری مناسب ارزیابی می‌شود؟ گفت: بازارسرمایه به دلیل تنوع ابزارهای سرمایه‌گذاری همیشه می‌تواند محل مناسبی برای هر نوع سرمایه‌گذاری باشد؛ البته باید به این نکته توجه کرد که ممکن است صرف خرید و نگهداری سهام نتواند بازدهی قابل توجهی را نصیب سهامداران کند؛ اما استفاده از ابزارهای متنوع این بازار از جمله اوراق کم‌ریسک، درآمد ثابت، گواهی سپرده‌های کالایی متنوع و ابزارهای مشتقه به شرط کسب دانش لازم و دقیق آن ابزار، می‌تواند بازدهی مناسبی را برای سرمایه‌گذار به همراه داشته باشد. خرید اوراق مبتنی بر دارایی از جنس طلا هم می‌تواند در برهه‌هایی که نااطمینانی فضای اقتصاد جهانی گسترده است مانند امسال، بازدهی مناسبی را برای دارندگان این اوراق ایجاد کند. او همچنین در پاسخ به این سوال که سرمایه‌گذاری در بورس باید براساس چه معیارهایی باشد؟ گفت: هر فرصت سرمایه‌گذاری باید با دو معیار مبنایی ریسک و بازده سنجیده شود. اما اگر بخواهیم به تفصیل بیشتری بحث کنیم باید گفت که فرصت و دانش کافی برای سرمایه‌گذاری در بازارسرمایه یکی از عوامل و معیارهای مهم محسوب می‌شود. به عنوان مثال نحوه سرمایه‌گذاری اشخاصی که دانش و فرصت کافی برای سرمایه‌گذاری در بورس را دارند کاملا با نحوه سرمایه‌گذاری اشخاصی که یکی از این دو معیار را ندارند متفاوت است. نوید سالک ادامه داد: برای دسته اول می‌توان سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سرمایه را پیشنهاد کرد؛ اما دسته دوم حتما باید از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا خدمات سبدگردانی به سرمایه‌گذاری اقدام کنند. از آنجایی که بازار سرمایه دارای ترکیبی از انواع سرمایه‌گذاری‌ها با درجه ریسک و بازده متفاوت است، به راحتی می‌توان برای هر فرد با درجه ریسک‌پذیری متفاوت نوع مناسبی از سرمایه‌گذاری در این بازار توصیه کرد. این تحلیلگر بازارهای مالی افزود: به عنوان مثال اشخاصی که تمایل به قبول ریسک بالا در قبال دریافت بازده بالا دارند، اگر جزو دسته حرفه‌ای محسوب شوند، سرمایه‌گذاری مستقیم در ابزارهای مشتقه مانند اختیار معامله به آنها توصیه می‌شود. اما اگر جزو دسته غیرحرفه‌ای باشند، سرمایه‌گذاری در واحدهای ممتاز صندوق‌های اهرمی می‌تواند جذاب باشد. او با بیان اینکه چه افراد حرفه‌ای و چه غیرحرفه‌ای اگر دارای درجه ریسک‌پذیری پایین و به دنبال بازده منطقی هستند باید در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند، ادامه داد: همچنین با توجه به انتظار افراد از کسب بازده از صنعتی خاص، گروه حرفه‌ای می‌توانند مستقیما اقدام به خرید سهام شرکت‌های آن صنعت کرده و دسته دوم هم به خرید واحدهای صندوق‌های بخشی آن صنعت اقدام کنند. اشخاصی که تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار مسکن دارند نیز می‌توانند با خرید واحدهای صندوق املاک و مستغلات از تملک و اجاره دادن دارایی‌های این نوع صندوق‌ها منتفع شوند. از سوی دیگر اشخاصی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در طلا هستند می‌توانند با خرید واحدهای صندوق‌های طلا بدون نگرانی از بابت امنیت نگهداری طلای فیزیکی از منافع سرمایه‌گذاری از این صندوق‌ها منتفع شوند.
مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در پاسخ به این سوال که صندوق‌های سرمایه‌گذاری چه اهمیتی برای اقتصاد دارند؟ تا چه میزان رشد داشته‌اند و چشم‌انداز آنها برای سال جاری چیست؟! گفت: نقش تامین مالی از طریق بازارسرمایه در کشورهای توسعه یافته بسیار پررنگ است و ما هم لاجرم باید موانع موجود تامین مالی از طریق بازارسرمایه را از سر راه برداریم. یکی از این موانع فقدان سواد مالی است؛ زمانی امکان تامین مالی گسترده از طریق بازارسرمایه فراهم می‌شود که سرمایه‌گذاری حرفه‌ای، مستمر و بادوام در این بازار شکل بگیرد و بی‌شک بدون نقش‌آفرینی بیشتر صندوق‌های سرمایه‌گذاری که توسط افراد حرفه‌ای اداره می‌شوند، سرمایه‌گذاری باثبات و مداوم در بازارسرمایه شکل نخواهد گرفت. در صورت تضعیف صندوق‌های سرمایه‌گذاری نباید انتظار افزایش سهم تامین مالی از بازارسرمایه را داشت. پس با این توصیف نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای اصلاح رفتار سرمایه‌گذاری در بورس و توسعه آن انکارناپذیر است. 
نوید سالک افزود: خوشبختانه با تنوع ایجاد شده و همچنین مساعدت‌های صورت گرفته از سوی نهاد ناظر برای تاسیس و پذیره‌نویسی، صندوق‌ها از نظر تعداد و مجموع ارزش خالص دارایی رشد قابل توجهی داشته‌اند و به نظر می‌رسد در صورت حفظ ساز و کار ایجاد شده از جمله اختصاص عرضه اولیه‌ها و به ویژه مشوق‌های مالیاتی، بتوان چشم‌انداز مناسبی هم از جهت بازدهی این صندوق‌ها و هم از نظر افزایش میزان خالص ارزش دارایی‌های آنها متصور بود و انتظار می‌رود با توسعه و تنوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری، چه بسا تشکیل پرتفویی از انواع صندوق‌ها، نزد فعالان بورسی حرفه‌ای‌تر هم متداول‌ شود.