هشدار درباره روابط اقتصادي با چين

فرشاد مومني، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي براي مناظره با وزير امور خارجه درباره ارتباط با چين و روسيه اعلام آمادگي كرد. او دراين باره گفت: شما مي‌گوييد قرارداد خريد از چين، ابعاد امنيتي دارد؛ اما اگر بخواهند صادقانه كشور نجات پيدا كند، بايد يك گزارش شرافتمندانه ملي به ما بدهند كه چيني‌‌ها نفت را چگونه از ما مي‌خرند؟ به چه قيمتي مي‌خرند و چگونه پول آن را مي‌دهند؟ مومني همچنين اعلام كرد، حاضرم با وزير صنعت در اين باره مناظره كنم كه الگوي روابطي كه در صنعت خودروسازي ميان ما و چين تعريف كرديد، نسبتي با يك حكومت مستقل ندارد. به گفته او، هر كس كه بگويد بنا به ملاحظات امنيتي طرف‌‌هاي خارجي امين هستند و مي‌شود با آنها رد و بدل اطلاعات كرد، اما مردم ايران كه ولي‌نعمت و صاحب حق هستند ناامن و نامحرم هستند، اظهارات درست و خوشايندي نيست! 

مواضع دوگانه دولت احمدي‌نژاد

به گزارش جماران،  فرشاد مومني، رييس موسسه مطالعات دين و اقتصاد كه در يازدهمين همايش سالانه «مرزهاي دانش اقتصاد توسعه» كه به مناسبت بيست و يكمين سالگرد درگذشت دكتر حسين عظيمي با عنوان «اقتصاد سياسي تعامل با دنياي خارج در شرايط تحريم و نابساماني‌‌ها و آثار آن بر سرنوشت توسعه ملي»، سخن مي‌گفت، اظهار كرد: در دوره احمدي‌نژاد وقتي تحريم‌ها شروع شد، شادماني مي‌كردند كه تحريم براي ما نعمت است و عزم ما را به بهبود اوضاع جزم مي‌كند، در كمتر از سه ماه، وقتي با اعتراض هم‌باندي‌‌هاي خود نسبت به نابساماني‌‌ها روبرو شدند، در ميان هم‌باندي‌‌هاي منصف‌تر احمدي‌نژاد عده‌اي گفتند بي صلاحيتي‌‌ها و بي‌كفايتي‌‌هاي اداره اقتصاد ملي هم در اين زمينه نقش دارد، اما همين فرد كه چند ماه قبل خوشحالي مي‌كرد، پرخاشگرانه به آنها اعتراض كرد كه چرا مي‌گوييد بخشي از آن به سوء مديريت ما برمي‌گردد، كل ماجراي نابساماني‌‌ها ريشه در تحريم دارد! اين استاد دانشگاه با بيان اينكه اينگونه سخن گفتن و اداره كشور، ۸۰ ميليون نفر را تنبيه مي‌كند اما در مقابل به كساني ديگر خيرهاي بزرگ مي‌رساند، اضافه كرد: از دريچه اقتصاد سياسي قابل درك است، اما از جهت معرفتي اين طرز حرف زدن، منعكس كننده سطح ادراك آنها از مسائل اداره نظام ملي هم در نظر گرفته مي‌شود. بنابراين ما بسيار نياز داريم در اين زمينه كارهاي جدي بكنيم. در دانش توسعه گفته مي‌شود وابستگي كشورها به يكديگر، با يكديگر هم‌تراز نيست. هر قدر ضريب اهميت كالاهاي مورد نياز يك كشور از كالاهايي كه خود به اقتصاد جهاني عرضه مي‌كند، بالاتر باشد، از درون اين مناسبات رابطه يك سويه ميان طرف قوي‌تر و ضعيف‌‌تر حاصل مي‌شود كه اسم آن را وابستگي مي‌گذارند.

همه وابستگي‌ها با سقوط پهلوي رفع نشد

مومني با تاكيد بر اينكه ما نياز داريم مطالعه شرافتمندانه و با حريت راجع به انبوه شكنندگي‌‌هايي كه وابستگي‌‌هاي ذلت‌آور به دنياي خارج به ايران تحميل كرده انجام دهيم، گفت: شايد در درون ساختار قدرت تمايلي براي آن وجود نداشته باشد، اما كشور براي اينكه روي پاي خود بايستد به چنين دانايي‌‌هايي نياز دارد. نمي‌شود گفت هر چه وابستگي‌‌هاي يك سويه بوده با سقوط رژيم پهلوي رفع شده؛ اين صورت‌بندي احساسي است كه اعتبار علمي ندارد. وي تاكيد كرد: يكي از مهم‌ترين و حياتي‌ترين دلايل عقيم ماندن جنبش مشروطه به عنوان جنبش اجتماعي فراگير و تبديل شدنش به ضد خود در طي دوره كمتر از يك ربع قرن، اين بود كه همچنان تابع كاپيتولاسيون بوديم. يك مواجهه نابرابر يك سويه بود كه به آن رابطه وابستگي گفته مي‌شود و حتي علي‌رغم انقلاب فراگير مردمي اراده طرف قوي‌‌تر به اراده طرف ضعيف‌‌تر تحميل شد.

حكايت تلخ ناكامي اقدامات اصلاحي

اين استاد دانشگاه علامه طباطبايي با بيان اينكه مجلس اول و دوم هر اقدام اصلاحي ريشه‌داري كه خواستند براي نجات ايران كنند با مواجهه‌‌هاي بسيار خشن، زورگويانه و گستاخانه طرف خارجي روبرو شدند، توضيح داد: مثلا وقتي اولين تلاش براي

كاهش هزينه‌های دربار انجام شد، واكنش اتحاد استبداد و استعمار، يعني روس و دربار، اين بود كه مجلس را به توپ بستند. وقتي صنيع‌الدوله مي‌خواست نخستين لايحه بودجه را به پارلمان ببرد، مقابل در مجلس دو تن از اتباع روسيه او را ترور كردند، در جريان محاكمه، آنها بازجوهاي ايراني را تهديد مي‌كردند كه اگر از گل نازك‌تر به ما بگوييد پدرتان را درخواهيم آورد! چون بر اساس كاپيتولاسيون حداكثر كاري كه مي‌توانستند بكنند اين بود كه اين دو جنايتكار تروريسم را تقديم سفارت روسيه كنند.

نقش روسيه در شكست اصلاحات اقتصادي ايران

اين اقتصاددان يادآور شد: وقتي مشروطه‌چي‌‌ها به اين جمع‌بندي رسيدند كه روس‌ها در كادر كاپيتولاسيون به راحتي مي‌توانند ايراني‌‌ها را هدف قرار مي‌دهند، بنابراين شوستر امريكايي را وارد ايران كردند، وقتي او اولين اقدام جدي براي ماليات‌ستاني از اصطلاحا دانه‌درشت‌‌ها را انجام داد، وزارت خارجه روسيه در اطلاعيه‌اي اعلام كرد، اگر ظرف ۷۲ ساعت شوستر از ايران اخراج نشود و دارايي‌‌هاي شعاع‌السلطنه كه توسط شوستر مصادره شده بود به او بازگردانده نشود، قواي روس تهران را اشغال خواهند كرد.

مومني با بيان اينكه هرچه به گذشته برمي‌گرديم مسائلي كه اكنون پيچيده و غير شفاف است را مي‌توان به عرياني ديد و با الهام از آن، شرايط امروز را بهتر درك كرد، ادامه داد: تمام شواهد نشان مي‌دهد هم برآمدن رضاشاه و هم بيرون رفتن او، با مداخله عريان خارجي‌‌ها صورت گرفته است. حتما بايد توجه داشته باشيم كه تنظيم روابط با دنياي خارج به صورت آبرومند و عزتمدار يكي از حياتي‌ترين مسائلي است كه بايد راجع به آن فكر كرد.

مناقشه‌‌هاي حيدري - نعمتي

رييس موسسه مطالعات دين و اقتصاد اظهار كرد: بسيار مايه تاسف است كه مسائل سرنوشت ساز كشور ما موضوع مناقشه‌‌هاي حيدري- نعمتي شده است. مسائل سرنوشت‌ساز كشور را تبديل به مسائل جناحي و براي رو كم كني فردي كرده‌اند، حرف‌‌هايي مي‌زنند كه اهل علم وقتي مي‌بينند در اين بازار متاعي براي عرضه ندارند، سكوت مي‌كنند. بساطي برپاست!

«نصف لي، نصف لك، والله خيرالرازقين...» 

مومني به تحولات رخ داده در مقاطعي از دوران سلطنت محمدرضا شاه اشاره كرد و گفت: اولين كوشش جدي براي برون‌رفت از دورهاي باطل توسعه نيافتگي در دوره محمدرضا شاه به دولت ملي دكتر مصدق برمي‌گردد. ديديم كه هم امريكايي‌‌ها و هم روس‌‌ها و هم انگليسي‌‌ها براي اينكه خودشان سلطه مطلق پيدا كنند، ابتدا تلاش كردند به تنهايي مصدق را با كودتا سرنگون كنند. وقتي ناكام شدند با اينكه خارج از ايران راجع به ده‌‌ها موضوع با يكديگر اختلاف اساسي داشتند، آنها را محفوظ نگه داشتند و اعلام كردند در اينكه اين دولت در ايران نبايد ريشه‌دار شود، متفق و مشترك المنافع هستند. بنابراين در پيگيري منافع در ايران با يكديگر مشترك بودند. مطابق آن كاري كه در زمان مشروطه شد كه يك سال بعد از پيروزي توافقي ميان روس و انگليس توافقنامه امضا كردند كه فرمول آن اين بود «نصف لي، نصف لك، والله خيرالرازقين...» حيطه‌‌هاي نفوذشان را با يكديگر هماهنگ كردند.  رييس موسسه مطالعات دين و اقتصاد با بيان اينكه مشابه همين هماهنگي به شكل وقيح‌تر با ابزارهايي كثيف‌تر درباره دكتر مصدق اعمال شد، ضن انتقاد از برخي مواضع كه مداخله كشورهاي خارجي را در كودتاي ۲۸ مرداد علي رغم پذيرش آنها و حتي نگارش ده‌‌ها كتاب در اين باره رد مي‌كنند، اظهار كرد: بالاخره اراده خارجي به ما تحميل شد و نشان مي‌دهد وقتي قدرت مان نابرابر باشد، تاب توان نداريم. در آغاز دهه ۱۳۴۰ ماجراي اصلاحات ارضي در ايران انجام شد، كه صددرصد با مداخله خارجي بود. به همين جهت است كه اصلاحات ارضي در ايران جز نوادر تجربه‌‌هاي اصلاحات ارزي در دنيا است كه پس از اصلاحات ارضي توليد كشاورزي در ايران كاهش پيدا كرد. ببينيد ما چقدر ماجرا داريم!

ممانعت از ايفاي نقش آگاهانه ايرانيان

اين عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي با بيان اينكه بايد از اين زاويه ماجراي رفتن محمدرضا شاه را نيز زير ذره‌بين گذاشت، گفت: ببينيد چگونه اگر ايراني‌‌ها بخواهند مصالح خود را عالمانه بفهمند پارازيت‌‌هايي از بيرون و پايگاه‌‌هاي بيروني‌‌ها در داخل، ما را گيج مي‌كنند و اجازه نمي‌دهند به جمع‌بندي درستي برسيم. تصور كنيد اكنون كه مي‌خواهند جمهوري اسلامي را متهم كنند مي‌گويند كل ماجراي رفتن محمدرضا شاه از ايران در «گوادلوپ» تصميم‌گيري شد. اين تحليل مانند اين است كه يك كاسه آب واقعي را در درياي دروغ بريزي! اينكه در گوادلوپ تصميم‌گيري شد درست است، اما فرايند قابل توجهي طي شد تا به آنجا رسيد. مومني توضيح داد: سال ۱۴۰۱، همان دست‌‌هاي مشكوك دولت، حكومت را تشجيع مي‌كردند كه به معترض‌‌ها با ابزارهاي سركوب پاسخ دهند و براي اينكه آن را موجه كنند اين مضمون را بسط مي‌دادند كه محمدرضا شاه چون درباره مردم خشونت نكرد، سقوط كرد. اگر مي‌كشت سقوط نمي‌كرد! بايد گفت اگر مي‌خواهيد دروغ بگوييد، چند سال ديگر هم صبر كنيد تا نسل ما هم نباشند. بعد تا اين ميزان بي‌پروا دروغ بگوييد! محمدرضا شاه تا آن لحظه كه فكر مي‌كرد خشونت و سركوب كارايي دارد، از هيچ چيزي در اين زمينه فروگذار نكرد. اكنون خيلي‌‌ها در ايران استدلال مي‌كنند كه چون ما از جمهوري اسلامي ناراضي هستيم پس هرچه كه در آن دوره قبلي بوده است خوب بوده! هرچند كه حق دارند هرگونه كه دلشان مي‌خواهد فكر كنند، اما اين طرز تحليل هيچ نسبتي با علم ندارد و اگر مي‌خواهيم نجات پيدا بكنيم بايد تحليل‌‌هايمان با علم رابطه برقرار كند.  به گزارش جماران،  اين اقتصاددان تاكيد كرد: محمدرضا شاه وقتي ماجراي كشتار ميدان ژاله وقت شدت گرفت، نه تنها پشتيباني‌‌هاي بي‌دريغ و عريان امريكا، انگليس و فرانسه را دريافت كرد، حتي چين و شوروي كه ژست ضد امپرياليستي داشتند بالاترين مقاماتشان را در مقام پشتيباني از محمدرضا شاه به ايران فرستادند! محمدرضا شاه زماني گفت پيام انقلاب شما را شنيديم كه حتي تا برقرار كردن يك دولت نظامي هم پيش رفت و يك ژنرال را رييس دولت كرد و بخش بزرگي از كابينه‌اش هم نظامي شدند. اما آن هم كار را حل نكرد. مومني ادامه داد: او در نطق ۷ دقيقه‌اي، ۱۲ بار عبارتي با اين مضمون را تكرار كرد كه من به وجود فساد گسترده در كشور اذعان مي‌كنم. به من مجال دهيد تا اصلاح كنم. اما واكنش مردم اين بود كه گفتند همه سركوب‌‌ها و خروج سرمايه‌‌ها را انجام داديد، حالا ديگر دير شده! اينگونه شد كه مردم نپذيرفتند. ماجراي گوادلوپ هم عينا همين بود. تا لحظه‌اي كه احتمال ابقاء محمدرضا شاه بود، تمام قدرت‌هاي آن زمان از او حمايت مي‌كردند. در گوادلوپ گزارشي كه ارايه شد اين بود كه ديگر هزينه كردن براي اين آدم فايده ندارد و به‌طور كلي اين براي آنها كه خود را به خارجي‌‌ها مي‌فروشند، دلالت‌‌هايي دارد. حتي اگر در حد محمدرضا شاه نيز سرويس بدهيد، اگر منافع آنها تامين نشود، شما را مانند دستمال كثيف بيرون پرت مي‌كنند! ما امروز بسيار نياز داريم كه اين مسائل را مطالعه و مرور كنيم.

مومني با اشاره به پژوهش «مارك گازيوروفسكي» در كتاب «سياست خارجي امريكا و شاه» كه در آن شاخص دست نشاندگي را مورد توجه قرار داده است، ابراز عقيده كرد: در اين كتاب آمده است دست نشاندگي حكومت‌‌هاي ايران به خارج، اگر از حدودي فراتر برود، مردم آن را تحمل نمي‌كنند. در نگرش سطح توسعه، كليد بحث اين است. تنها حكومتي مي‌تواند در برابر تحميل‌هاي قدرت‌هاي بيروني ايستادگي كند كه متكي به مردمش باشد. بنابراين از اين دريچه آنها كه سال ۱۴۰۱ ساختار قدرت را تشجيع به سركوب مردم مي‌كردند، را مرتبط با منافع بيروني‌‌ها مي‌دانم. امكان ندارد حكومت رابطه خود را با مردمش، بر مبناي زورگويي ظلم و فساد و سركوب قرار بدهد و باقي بماند. اين جزو محالات است. اين استاد دانشگاه با تاكيد بر اينكه ما به گفت‌وگوهاي اعتلاء بخش نياز داريم و بايد بسيار هوشيار باشيم، اضافه كرد: از جنبه ديني بر اساس نص صريح قرآن حتي پيامبران گرامي خداوند نيز در غياب مشاركت مردم نمي‌توانند سراپرده عدل برقرار كنند. پس آنها كه جانماز آب مي‌كشند و به نام دين مي‌خواهند وابستگي و سركوب را با يكديگر پيش ببرند، بايد اين را بفهمند كه جمهوري اسلامي تنها با فرمولي پيروز شد كه در آن مردم صاحبان حق و ولي‌نعمتان حكومت بودند. هيچ تعارفي هم در اين زمينه وجود ندارد.

ترجيح مي‌دهند به نام برنامه‌ريزي  ادا دربیاورند!

 وي با توضيح علل اهميت برنامه‌ريزي در كشور، با بيان اينكه هر قدر به سال‌‌هاي اخير نزديك مي‌شويم، برخي در حكومت گرامي ترجيح مي‌دهند به نام برنامه‌ريزي و بودجه‌ريزي ادا درآورند و ظاهرسازي كنند! ادامه داد: تقريبا از آن مسائل اساسي كه بودجه و برنامه‌ريزي را معني‌‌دار مي‌كند، نمي‌توان هيچ ردي پيدا كرد. مي‌خواهيم به اين عزيزان بگوييم ما در شرايط بسيار استثنايي هستيم كه گرفتار يك نقطه عطف هستيم، آن نقطه عطف را به اعتبار اقتصاد سياسي بين المللي مراحل سرنوشت ساز در منازعه هژمونيك بين چين و امريكا مي‌گذاريم.

از نگاه چيني‌‌ها، ما يك ابزار دست چندم هستيم

اين استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبايي با اشاره به كتاب منتشر شده با عنوان «اقتصاد سياسي حكمراني فراملي» كه يك استراتژيست ممتاز سنگاپوري آن را به نگارش درآورده و در آن برنامه تبديل شدن چين به قدرت شماره يك جهان تا سال ۲۰۵۰ را ارايه كرده است، ادامه داد: مطالعه اين كتاب، به خوبي نشان مي‌دهد از نگاه چيني‌‌ها حد ما به عنوان يك ابزار دست چندم است. عده‌اي با حرف‌هاي توخالي گفتند ما مي‌خواهيم اتحاد استراتژيك با چين داشته باشيم! در حالي كه اتحاد استراتژيك چين و روسيه با ما در نحوه مواجهه آنها با برجام و حماس به خوبي خود را نشان داد! وقاحت زيادي مي‌خواهد! بحث ناداني نيست، وقاحت است كه عده‌اي مسائل به اين عرياني را ناديده بگيرند و حرف‌‌هاي نسنجيده بزنند. حدود جايگاهي كه چين براي ما قائل است را با مطالعه اين كتاب مي‌توان فهميد.

طرف خارجي امين مناسبات است اما مردم نامحرمند!؟

مومني گفت: هر كس كه بگويد بنا به ملاحظات امنيتي طرف‌‌هاي خارجي امين هستند و مي‌شود با آنها رد و بدل اطلاعات كرد، اما مردم ايران كه ولي‌نعمت و صاحب حق هستند ناامن و نامحرم هستند، اظهارات درست و خوشايندي نيست! در رسانه‌‌ها نوشتند همين آدم كه گفته به حكم ملاحظات امنيتي نمي‌توان داده‌‌ها را منتشر كرد، در دولت قبل گفته بود هر كس اين بهانه‌‌ها را مي‌آورد، مي‌خواهد پشت پرده فساد كند! يك بام و چند هوا! اگر مسائل‌مان را به قاعده جلو ببريم و گرد و خاك‌‌هايي كه مي‌خواهد ما را گيج و از مساله اصلي دور كند را كنار بگذاريم، تشخيص درست و غلط كارها چندان دشوار نيست. اين اقتصاددان اضافه كرد: از دريچه تحليل‌‌هاي سطح توسعه گفته مي‌شود در شرايطي كه يك محيط خارجي به ‌شدت پرآشوب داريد، تجربه تاريخي ۲۰۰ ساله گذشته ايران مي‌گويد هرگاه منازعه هژمونيك وجود داشت، طرفين دعوا بر اينكه بايد سر ايران را زير آب كنند، با يكديگر توافق دارند. كتاب «احمد اشرف» را درباره روايت رقابت روس و انگليس در دوره قاجار را بخوانيد. اين تعبير را دارد كه روسیه و انگليس ايران را در مداري انداختند كه رشد اقتصادي در شرايط نيمه استعماري را تجربه كند. يعني بلاتكليف بماند، نه مستعمره باشد و نه مستقل. كل هزينه‌‌هاي يك كشور مستقل را بپردازيم و نتوانيم از دستاوردهايش استفاده كنيم، كل هزينه‌‌هاي يك كشور مستعمره را بپردازيم و از هزينه‌‌هاي آن محروم باشيم.

تفاهم بر عقيم سازي حكومت ايران؟!

رييس موسسه مطالعات دين و اقتصاد به كتاب منتشر شده توسط «مورگان شوستر» پس از اخراج از ايران با عنوان اختناق ايران اشاره كرد و گفت: چون آن زمان پيچيدگي‌‌ها بسيار كمتر از امروز بود به خوبي كانون‌‌هاي اصلي ماجرا نشان داده مي‌شود. تحليل او اين است كه آنچه من مشاهده مي‌كنم اين است كه طرفين دعوا بر عقيم‌سازي حكومت در ايران تفاهم دارند. كتاب «هنر تحريم‌‌ها» نوشته «ريچارد نفيو» نيز پروژه عقيم‌سازي حكومت در ايران و سازوكار‌هاي آن را به خوبي توصيف كرده است.  مومني با تاكيد بر اينكه نبايد منتقدان را به عنوان پروژه نفوذ در نظر بگيرند و به انتقادات بي‌اعتنايي كنند، گفت: آنها در اين كتاب مي‌گويند اگر حكومت ايران بخواهد ساقط شود، بايد رابطه مردم با حكومت قطع شود و آنها از اصلاح‌پذيري حكومت سرخورده شوند. از دريچه سياست اقتصادي نيز بايد ما آنها را در كانالي بیندازيم كه به سمت سياست‌‌هاي تورم‌زا و اشتغال‌زدا حركت كنند. بايد در نظر داشت «باطل‌السحر» مداخله‌‌هاي از نوع سلطه‌‌گري در ايران، ارتقای بنيه توليد فناورانه است.

كمترين اعتنا به فرودستان

وي ادامه داد: اما شما متاسفانه نه تنها به لوازم شناخته شده توليد تن نمي‌دهيد، بلكه در همه زمينه‌‌هاي شناخته شده دقيقا جهت عكس را طي مي‌كنيد. بودجه ۱۴۰۳ را ببينيد! چگونه رابطه مردم با حكومت در آن تنظيم شده است؟! كمترين اعتنا به فرودست‌ترين و محروم‌ترين گروه‌‌هاي اجتماعي صورت گرفته و غيرعادي‌ترين امتيازها به گردن كلفت‌ترين گروه‌‌هاي اقتصادي داده شده است.

اين اقتصاددان اظهار كرد: اين كار، وضعيت شما را به سامان نمي‌كند؛ چگونه مي‌شود كه اگر عزيزان بخواهند يك درصد به دستمزدها اضافه كنند واويلا راه مي‌افتد كه تورم ايجاد مي‌شود، در حالي كسي كه با تورم مشكل دارد تا اين ميزان بي‌پروا نرخ ارز و بهره را بالا نمي‌برد و دسترسي بنگاه‌‌هاي توليدي به اعتبارات توليدي را با چالش‌هاي متعدد مواجه نمي‌كند؟! مومني با تاكيد بر اينكه كاركرد شوك‌‌هاي قيمتي، گسترش و تعميق فساد و نابرابري و وابستگي‌‌هاي ذلت‌آور به دنياي خارج است، گفت: اين مساله بيش از ۳۰ بار در ۳۵ سال گذشته تجربه شده و تمام مستندات آن وجود دارد. اگر مشكل حكومت گرامي اين است كه توليدات ايران ارزان‌تر به دست خارجي‌‌ها مي‌رسد، بايد گفت تمام مطالعه‌‌ها نشان مي‌دهد علت اين ارزاني اين است كه ساختار نهادي ايران به طرز بي‌رحمانه‌اي نيروي كار را استثمار مي‌كند. گزارش‌هاي رسمي نشان مي‌دهد حداقل دستمزد تعيين شده بين يك، دوم تا يك، سوم خط فقر را پوشش مي‌دهد. بنابراين دستمزد نيروي كار را بالا ببريد تا قيمت آن محصولات آنچنان ارزان نباشد كه انگيزه قاچاق ايجاد كند. وي با يادآوري اينكه در تمام مطالعه‌‌ها گفته مي‌شود وجه قالب صادرات به اصطلاح غيرنفتي ما كه محصول رانتي معدني است همراه با هزينه‌‌هاي نابودسازي محيط زيست در ايران و بحران آب است، ابراز عقيده كرد: اين هزينه‌‌ها را به قيمت تمام شده اين محصولات اضافه كنيد، چرا فقط ظلم به نيروي كار با شرافت بي‌دفاع را بلد هستيد! عزيزان نابود كردن محيط زيست و نيروي كار را بلدند اما اصل ماجرا را نمي‌بينند.

مومني با بيان اينكه باستاني پاريزي در كتاب «تلاش آزادي» تاكيد مي‌كند اينكه فكر كنيد در شرايط منازعه هژمونيك اگر زير پرچم يكي از قدرت‌ها برويد تا از تعرض ديگري مصون بمانيد احمقانه‌ترين كار است كه در تاريخ ايران ده‌‌ها بار تكرار شده، عنوان كرد: هر وقت منازعه هژمونيك اتفاق افتاد، ايران در قالب دو كادر برايش تعيين تكليف مي‌شود؛ كادر قرارداد ۱۹۰۷ و كادر قرارداد ۱۹۱۹. در واقع يعني يا يكي از اين قدرت‌هاي بزرگ، كل ماجرا را به چنگ خود مي‌گيرد، يا آنچه را كه موجود است، ميان خود تقسيم مي‌كنند.

بهبود اقتصادي بدون مشاركت مردم  ممكن نيست

اين عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي با تاكيد بر اينكه به جاي اين كارها بايد راه نجات را در پيش بگيريم، راه نجات ارتقای بنيه توليد فناورانه است، ادامه داد: در اين چارچوب كه يك ساختار سياسي به طرز وحشتناك مشاركت‌زدا داشته باشيم، نمي‌توان انتظار بهبود عملكرد اقتصادي داشته باشيم. اگر بهبود اقتصادي مي‌خواهيد، با تقدم امر سياسي روبه‌رو هستيد. ابتدا بايد اصلاح سياسي انجام داد. اما همچنان براي اين تعبير مشكوك و خانمان‌برانداز، ابراز خوشحالي مي‌كنند. با محيط زيست نابود شده و جامعه سراسر آلوده به فساد چگونه مي‌خواهند بنيه توليد بالا ببرند؟!

 وي با بيان اينكه توليد كننده‌‌ها با بحران دسترسي به سرمايه در گردش مواجه هستند، گفت: اما وقتي كه مقداري قيمت ارز و تورم بالا رفت، راه‌حلي كه عزيزان پيدا كردند اين بود كه به صورت رندانه و غيررسمي يك‌باره نرخ بهره را ۷ درصد افزايش دادند! كميسيون اقتصادي مجلس در گزارشي عنوان كرد از زمان فعال شدن بانك‌هاي خصوصي در ايران تا يك دوره ۲۰ ساله در آميزه فعال شدن رانتخواري، رباخواري، دلالي خوري و خام‌فروشي فشارهاي وحشتناك به توليد كننده‌‌ها صرف نظر از كيفيت آنچه توليد خوانده مي‌شود رشد توليد ۳۶ درصد بوده و رشد نقدينگي ۱۰۲۵۰ درصد! نسبت‌‌ها را ببينيد بعد وقتي مي‌خواهند پاداش بدهند به صاحبان نقدينگي با افزايش ۷ درصدي نرخ بهره پاداش مي‌دهند. مومني اضافه كرد: بعد همين مقامات بانك مركزي مي‌گويند حواستان باشد بخش اعظم اين نقدينگي‌ها سپرده‌‌هاي مدت‌دار است و ۷۴ درصد سپرده‌‌هاي مدت‌دار متعلق به يك درصد صاحبان سپرده است. يعني در هيچ عرصه‌اي از حيات جمعي ايرانيان، نابرابري ناموجه فاجعه ساز در اين ابعاد وجود ندارد! بنابراين بنيه انديشه‌اي كه اين اقتصاد و جامعه را اداره مي‌كند به طرز فاجعه‌آميزي ناكافي است.  وي با تاكيد بر اينكه راه نجات كشور، توليد فناورانه است و بايد توليد را به مثابه حيات جمعي در نظر گرفته و بايسته‌‌هاي اصلاحي در حيطه‌‌هاي فرهنگ، سياست و اجتماع را همتراز با اقتصاد رعايت كنيد، تصريح كرد: در هيچ جاي جهان نمي‌توانند داغ و درفش به روي مردم بلند كنند و بعد از آنان بخواهند جلوي قدرت‌هاي بزرگ بايستند.

تحت اراده چين و روسيه در 10 سال گذشته

مومني گفت: آمادگي دارم با وزير امور خارجه درباره اين موضوع گفت‌وگو كنم كه تحت اراده چيني‌‌ها و روس‌‌ها بودن در مهم‌ترين جهت‌گيري‌‌هاي ۱۰ ساله گذشته، چه ابعادي پيدا كرده است. شما مي‌گوييد اين قرارداد ابعاد امنيتي دارد اما من راجع به چيزهايي صحبت مي‌كنم كه خودتان درباره آن صحبت كرديد. اگر بخواهند صادقانه كشور نجات پيدا بكند يك گزارش شرافتمندانه ملي به ما بدهند كه چيني‌‌ها نفت را چگونه از ما مي‌خرند؟ به چه قيمتي مي‌خرند؟ و چگونه پول را ارائه مي‌دهند. اينها چيزهايي است كه منتشر شده؟!

روابطي كه تعريف كرديد، نسبتي  با يك حكومت مستقل ندارد

مومني با بيان اينكه علائمي وجود دارد كه نسبت به ميزان وابستگي ذلت آور صنايع ما به‌طور مشخص صنعت خودروسازي، به چين هشدار مي‌دهد، تاكيد كرد: حاضرم با وزير صنعت در اين باره مناظره كنم كه الگوي روابطي كه در صنعت خودروسازي ميان ما و چين تعريف كرديد، نسبتي با يك حكومت مستقل ندارد. حمل بر صحت مي‌كنيم و مي‌گوييم با دقت كارشناسي نشده است. ما آمادگي داريم اين‌‌ها را آشكار كنيم. با نيت اينكه همين عزيزان بيشتر سر كار بمانند. اما يقين بدانيد با اين الگوي روابط كه تعريف شده ايران نمي‌تواند به سمت بهبود وضعيت برود.  رييس موسسه مطالعات دين و اقتصاد يادآور شد: در سند برنامه ششم عزيزان ۱۹۶ هدف كلي و حدود ۵۵۶ استراتژي تعريف كرده بودند. مي‌خواستند ۵ ساله به آن برسند. گفتم شرافتمندانه تنها يك هدف را اختصاص بدهيد و آن ارتقای بنيه توليد ملي باشد. اگر شرافتمندانه به تمام لوازمش تن بدهيد، ايران نجات پيدا مي‌كند. اگر ما دلسوزانه تلاش مي‌كنيم، به اين دليل است كه هنوز مي‌شود ايران جايگاه بايسته خود را پيدا كند. اگر وابستگي‌‌هاي ذلت‌آور به جهان خارج به حداقل برسد و رابطه با مردم مبتني بر اعتماد باشد، مي‌توانيم با اين ظرفيت‌‌هاي انساني و مادي به مدد انديشه‌‌هایي از جنس انديشه‌‌هاي مرحوم حسين عظيمي، ايران را نجات بدهيم. عزيزان قبل از مرگ سهراب به سراغ حل مشكلات بروند.