اصلاحات داخلیِ فرصت ساز جهانی

در این تردیدی وجود ندارد که تحریم‌ها برای ما مشکلات و محدودیت‌هایی به وجود آورده و قطعا باید تلاش شود در کوتاه‌ترین زمان ممکن، راهی برای کنار زدن تحریم‌ها پیدا شود و اقتصاد ما بتواند در این چارچوب اقدامات لازم را برای حضور در عرصه جهانی انجام دهد اما در عین حال سوال اینجاست که آیا ما توانسته‌ایم در داخل مشکلات را حل کنیم؟ در واقع باید این مساله را مطرح کرد که آیا ما توان داخلی را به حداکثر رسانده‌ایم یا در کنار تحریم، مشکلات داخلی نیز بر جای خود باقی هستند؟
مشکلات اقتصادی از زمان دولت آقای هاشمی شروع و روز به روز حادتر شد. زمان دولت آقای احمدی نژاد هیچ کس متوجه نشد ۶۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی چه شد؟ در زمان دولت روحانی شاهد تحولات دیگری بودیم. در واقع هیچ دولتی به حل اساسی مشکلات اقتصادی نپرداخت و صرفا گذران دوره کرد بنابراین هیچ کدام از زیرساخت های اقتصادی درست نشد. بزرگترین سرمایه یک کشور نیروی متخصص آن کشور است. ایران نه تنها برنامه ویژه ای برای آموزش و تربیت نیرو متخصص ماهر در حوزه های مختلف ندارد بلکه همین نیروهای متخصص موجود هم در حال مهاجرت به سایر کشورها هستند. با توجه به اینکه با ورود دولت برخی کالاها در کشور ما ارزان‌تر از قیمت نهایی عرضه می‌شوند، مقدمات قاچاق معکوس آنها نیز فراهم می‌شود و در این بین هر چه قیمت ارز افزایش پیدا کند، انگیزه برای قاچاق معکوس نیز افزایش پیدا می‌کند. همانطور که ما در ارز ۴۲۰۰ تومانی با این معضل مواجه بودیم، امروز نیز باید در نظر داشت که افزایش قیمت دلار، می‌تواند انگیزه افراد و گروه‌ها برای قاچاق معکوس سوخت و برخی دیگر از کالاها به خارج از کشور افزایش دهد و اگر می‌خواهیم از این شرایط عبور کنیم، باید با قاچاق در هر دو جبهه مقابله کرد. وقتی ما می‌گوییم که در طول سال چند میلیارد دلار قاچاق کالا در کشور وجود دارد، یعنی نمی‌توان انتظار داشت که  این ارقام از سوی کوله‌بران یا ته‌لنجی‌ها به ثبت رسیده باشد. اگر قصد داریم با قاچاق فعلی مبارزه کنیم باید ببینیم چه افرادی تامین‌کننده این منابع مالی برای قاچاق هستند و با توجه به اینکه تعداد افرادی که بتوانند این حجم از پول را وارد قاچاق کنند زیاد نیست، مقامات می‌توانند برای آن راهکارهایی پیدا کنند.
به این ترتیب ما از سویی در اقتصاد ایران با ظرفیتی مناسب مواجه هستیم و از سوی دیگر فرصت سوزی‌ها مانع از دست یابی به بسیاری از اهداف شده است. به این ترتیب یک برنامه ریزی صحیح می‌تواند ما را چه در داخل و چه در فضای بین المللی به اهدافمان نزدیک کند.