سازمان‌ها در حال وارد شدن به اقتصاد مبتني بر دانش هستند، اقتصادي كه در آن دانش و داريي‌هاي نامشهود به عنوان مهم‌ترين عامل توليد و همچنين به عنوان مهم‌ترين مزيت رقابتي سازمان‌ها شناخته شده است. معاون علمي، فناوري و اقتصاد دانش‌بنيان رييس‌جمهور معتقد است بازيگران اصلي در حوزه اقتصاد، مردم هستند. براي شكل‌گيري اقتصاد مردم بايد حضور پيدا كنند، درغير اين صورت يك‌سري طبقات خاص اجتماعي شكل مي‌گيرد و مردم صرفاً مصرف‌كننده مي‌شوند. در نتيجه شكاف طبقاتي به وجود مي‌آيد.
بي شك، شركت‌هاي دانش بنيان نقش مهمي در اقتصاد كشورهاي در حال توسعه ايفا مي‌كنند. نوآوري و كارآفريني در اين شركت‌ها مي‌تواند عامل مهمي براي توسعه پايدار آنها باشد. در بيشتر كشورهاي توسعه يافته جهان، اتخاذ سياست‌هاي مربوط به حمايت از بنگاه‌هاي كوچك و متوسط به منظور افزايش رشد، ايجاد درآمد و اشتغال و حتي كاهش فقر از مهم‌ترين اولويت‌هاي اقتصادي- اجتماعي دولت‌ها محسوب مي‌شود. ويژگي‌هاي حياتي بنگاه‌هاي كوچك و متوسط، از جمله انعطاف پذيري در مقابل تغييرات بازار و محيط، به نتيجه رسيدن سريع فعاليت‌ها و ابتكار عمل افراد در اين بنگاه‌ها، برخورداري كاركنان اين شركت‌ها از انگيزه بالا، سرمايه اوليه محدود مورد نياز اين بنگاه‌ها، محرك اصلي تحقق كارآفريني آنها را به مهم‌ترين عامل رشد، نوآوري و تحرك اقتصادي و توسعه كشورها، به ويژه كشورهاي در حال توسعه تبديل كرده است.
كوچك شدن بدنه دولت به واسطه توسعه بخش خصوصي
توسعه بخش خصوصي و كوچك شدن بدنه دولت، اشتغالزايي گسترده، تقويت پيوند بين آموزش عالي و بازار كار، افزايش درآمدهاي دولت، از بين رفتن وابستگي به خارج از كشور و ... همگي از مزاياي اقتصاد دانش بنيان است و از طرفي اقتصاد مبتني بر دانش به دليل متكي بودن به توانمندي‌هاي فكري افراد از سازگاري و انعطاف پذيري بالايي برخوردار بوده و اين نوع اقتصاد، كمتر دچار تهديدات داخلي و خارجي مي‌شود و در صورت تحقق، بسياري از مشكلات كشور مرتفع مي‌شود. همين دلايل كافي‌است تا متوليان امر اقتصاد دانش بنيان را به عنوان يك ضرورت و هدف پيگيري كرده و در اين راستا برنامه‌ريزي كنند. اقتصاد دانش بنيان بيش از يك دهه است كه در كشورمان مطرح شده و در اين راستا قوانيني مصوب و سياست‌هاي حمايتي تدوين شده است. امسال كه شعار «توليد،
دانش بنيان و اشتغالزايي» از سوي رهبر معظم انقلاب بيان شده، توجه عامه جامعه بيش از پيش به اين موضوع جلب شده است. توسعه اقتصادي در صورت تحقق برنامه‌هاي توليدي با بهره‌گيري از نوآوري، دانش نوين، پيشرفت‌هاي علمي و در واقع توليد دانش بنيان و اشتغال آفريني برپايه دانش و تخصص محقق مي‌شود و آثار اين امر در ايجاد اشتغال پايدار، حل مشكلات اقتصادي و معيشتي مردم، كاهش تورم، افزايش رشد اقتصادي، افزايش رفاه اجتماعي، كم رنگ‌تر شدن مهاجرت متخصصين، افزايش صادرات هدفمند و چشم گير و كاهش واردات
بي رويه نمايان خواهد شد.
بسته‌هاي حمايتي صندوق نوآوري و شكوفايي
در اين راستا صندوق نوآوري و شكوفايي از دو بسته حمايتي «رويش» و «شكوفا» در قالب برنامه «جهش توليد دانش‌بنيان» و در راستاي توسعه اقتصاد دانش بنيان در كشور رونمايي كرد. محمدصادق خياطيان، در حاشيه بازديد از نمايشگاه بين‌المللي ايران آگروفود، با اشاره به برنامه اين صندوق در راستاي تحقق شعار «جهش توليد با مشاركت مردم» گفت: در اين راستا، برنامه‌اي تحت عنوان «جهش توليد دانش‌بنيان» در صندوق نوآوري و شكوفايي تدارك ديده شده كه شامل ۸ بسته حمايتي است. او افزود: تاكنون ۵ بسته شامل جهش، توانا، ضامن، هزار فناور و كارآفرين معرفي و رونمايي شده‌اند و شركت‌هاي دانش‌بنيان درخواست‌هاي خود را از طريق وبگاه صندوق ثبت كرده‌اند. امروز نيز دو بسته حمايتي ديگر شامل «رويش» و «شكوفا» رونمايي و معرفي مي‌شوند. رييس صندوق نوآوري و شكوفايي تصريح كرد: هدف از اجراي بسته حمايتي «رويش»، كمك به ايجاد شركت‌هاي دانش‌بنيان جديد است. صندوق نوآوري و شكوفايي قصد دارد در اين بسته، با حمايت از شتابدهنده‌هاي دانش‌بنيان در قالب هم‌سرمايه‌گذاري، تسهيلات و خدمات توانمندسازي، زمينه را براي شكل‌گيري شركت‌هاي دانش‌بنيان جديد فراهم كند. براين اساس، به شتابدهنده‌هايي كه بتوانند در قالب يك برنامه، زمينه را براي شكل‌گيري شركت‌هاي دانش‌بنيان جديد فراهم سازند، تسهيلات قرض‌الحسنه سرمايه بذري تا سقف ۲ ميليارد تومان اعطا شده و اين امكان را دارند تا سقف يك ميليارد تومان نيز از هم‌سرمايه‌گذاري صندوق نوآوري براي طرح‌هاي منتخب شتابدهنده بهره مند شوند. وي افزود: اعطاي كمك‌هزينه بلاعوض تحقيق و توسعه (موسوم به گرنت) تا سقف سالانه ۵ طرح، هركدام به ميزان حداكثر ۵۰۰ ميليون تومان، اعطاي تسهيلات قرض‌الحسنه وديعه رهن تا سقف ۳ ميليارد تومان به هر شتابدهنده، اعطاي تسهيلات بلندمدت با نرخ ۱۶ درصد براي خريد تجهيزات فني و آزمايشگاهي در مقياس محدود تا سقف ۵۰ ميليارد تومان از جمله ديگر خدمات صندوق در بسته حمايتي «رويش» است. خياطيان درخصوص بسته «شكوفا» نيز خاطرنشان كرد: گسترش فرهنگ تامين مالي جمعي به عنوان يكي از سازوكارهاي مهم مردمي‌سازي اقتصاد دانش‌بنيان و تعميق مشاركت مردم در توسعه اقتصاد دانش‌بنيان، از اهميت زيادي برخوردار است و از اين طريق، امكان تزريق سرمايه‌هاي خُرد (سرمايه‌هاي خُرد مردمي) به طرح‌هاي دانش‌بنيان فراهم مي‌شود.
او افزود: در قالب اين برنامه، شركت‌هاي دانش‌بنيان مي‌توانند تا سقف ۲۵ ميليارد تومان سرمايه مورد نياز خود را با استفاده از سرمايه‌هاي خُرد مردمي و از طريق سكوهاي تامين مالي جمعي داراي مجوز از فرابورس ايران تأمين كنند. اصل سرمايه همه سرمايه‌گذاران توسط صندوق نوآوري و شكوفايي تضمين مي‌شود.
رييس صندوق نوآوري و شكوفايي تأكيد كرد: شركت‌هاي دانش‌بنيان مي‌توانند به صورت مستقيم به صندوق نوآوري و شكوفايي مراجعه و اين خدمت را دريافت كنند (صندوق تقاضاي شركت را در اختيار سكوهاي مجاز قرار خواهد داد) . همچنين سكوهاي تأمين مالي جمعي نيز مي‌توانند شركت‌هاي دانش‌بنيان حائز شرايط را به صندوق نوآوري و شكوفايي براي بهره مندي از تضمين اصل سرمايه معرفي كنند.
فعاليت‌هاي دانش‌بنيان همكاري مردم را مي‌طلبد
همچنين روح‌الله دهقاني فيروزآبادي، معاون علمي، فناوري و اقتصاد دانش‌بنيان رييس‌جمهور درباره اركان هويت معاونت علمي رياست‌جمهوري در نشست دومين نمايشگاه آباد ايران گفت كه معاونت علمي سه هويت اصلي دارد شركت‌هاي دانش‌بنيان، شركت‌هاي اخلاق و نهادهاي دانش‌بنيان مردم نهاد كه همكاري مردم را مي‌طلبد. معاون علمي، فناوري و اقتصاد دانش‌بنيان رييس‌جمهور درباره اهميت نقش مردم در اقتصاد گفت: سومين هويت معاونت علمي، نهادهاي دانش‌بنيان مردم‌نهاد است. ايجاد اين هويت به معني اهميت همكاري عموم مردم در اقتصاد كشور است. سال گذشته نمايشگاه آباد ايران با هدف ورود مردم و كسب‌وكارها به اقتصاد خرد بود؛ زيرا اقتصاد بدون حضور مردم شكل نمي‌گيرد و بازيگران اصلي مردم هستند. با همكاري مردم رشد اتفاق مي‌افتد. مردم بايد علاوه‌بر وارد كردن سرمايه، خودشان هم فعاليت كنند و سهامدار شوند. فيروزآبادي درباره هدف معاونت علمي در نسل چهارم توضيح داد: يكي از اهداف نسل چهارم معاونت علمي، حركت جدي به سمت اقتصاد دانش‌بنيان بود. اهميت اين موضوع تا جايي پيش رفت كه اين حوزه به عنوان اصلي معاونت علمي اضافه شد. به گفته معاون علمي فناوري رياست‌جمهوري، ايجاد شكاف طبقاتي از آسيب‌هاي نوآورانه فناورانه در كشور است به همين دليل معاونت علمي حوزه نوآورانه اجتماعي را شكل داد كه همه افراد جامعه را تحت‌الشعاع قرار دهد. فيروزآبادي گفت كه درحال حاضر ١٠ هزار شركت دانش‌بنيان، ٨٠ صندوق فناوري خصوصي، مراكز نوآوري، شبكه آزمايشگاهي شبكه ساخت و توليد داريم كه توانسته به اين حوزه كمك ويژه‌اي كند. در معاونت علمي دو نوع حمايت داريم؛ اول حمايت از شركت‌هاي دانش‌بنيان و حمايت از شركت‌هاي خلاق تحت عنوان هنر و علوم انساني. اين شركت‌ها خصوصي هستند، نيروي انساني متخصص را به كار مي‌گيرند و گردش مالي خوبي دارند. دومين نمايشگاه ملي آباد ايران از ٢٢ تا ٢۵ خرداد در حوزه‌هاي مسكن و زيرساخت توسعه روستا، كشاورزي، دامپروري و شيلات، اشتغال كوچك مقياس، سلامت، بهداشت و توانبخشي و صنايع نرم و آموزشي در مصلي تهران برگزار مي‌شود. تعداد شركت‌هاي دانش‌بنيان، خلاق و فناور شركت‌كننده در نمايشگاه ٢٨١ عدد، ٢٠ گروه جهادي و مردمي، ۴۵ نهاد و دستگاه اجرايي و ٣۴۶ شركت و نهاد حاضر تاكنون در نمايشگاه حضور دارند.
