سنا| نیما کرامت، مدیر معاملات مشتقه کارگزاری بانک سامان در رابطه با «بازار مشتقه»، نوشت: فلسفه ایجاد بازار مشتقه، موضوع پوشش ریسک است و تنها بازاری است که دوطرفه (یعنی پتانسیل کسب بازدهی در روند نزولی) و اهرم (کسب بازدهی چندین برابر سرمایه) دارد.بازار مشتقه اوراق بهادار، شامل اختیار معامله و قراردادآتی سهام است. چهار ابزار اصلی شامل قرارداد آتی، اختیار معامله، سوآپ و پیمان آتی است. اختیارمعامله و قرارداد آتی، استاندارد و در بورس رسمی هر کشوری معامله می‌شود درحالی که سوآپ و پیمان آتی غیراستاندارد و قابلیت شخصی سازی (customize) دارد و در بورس‌های محلی (local) معامله می‌شوند.
در بازار مشتقه اوراق بهادار و کالا، اختیارمعامله (option) و قراردادآتی (future) وجود دارد و بیشترین ارزش معاملات مشتقه بر روی اختیار معامله سهام انجام و روزانه تقریبا ۱۵۰ میلیارد تومان پرمیوم در این بازار تخصصی جابه‌جا می‌شود. اختیار معامله قراردادی است که در آن خریدار با پرداخت مبلغی تحت عنوان پرمیوم این حق را کسب می‌کند که سهم یا کالا را در زمان مشخص و به قیمت معین خریداری و یا بفروشد. اختیار معامله سهام پرحجم است، اما برعکس این موضوع، از اختیار معامله کالایی استقبالی نشده است. اختیار معامله کالایی شامل اختیارمعامله شمش، سکه، صندوق طلا و زعفران است. تعداد ۵۰ سهم اختیار معامله دارد که پرگردش‌ترین آنها شامل اختیارمعامله اهرم، خودرو و سایپا است. قراردادآتی قراردادی است که خریدار متعهد به خرید کالا در زمان مشخص با قیمتی که معامله کرده و فروشنده متعهد به فروش (تحویل دادن کالا) در همان زمان مشخص و با قیمت تعیین شده است. قرارداد آتی فعال در بازار سرمایه شامل قرارداد آتی کالایی «شمش، صندوق طلا، زعفران» است.
