واكاوي هدررفت انرژي در كشور

ناترازي انرژي در كشور موجب شده است تا علاوه بر اينكه آثار زيان‌باري متوجه اقتصاد ملي شود و در صنايعي كه به واسطه اين ناترازي با تعطيلي مواجه مي‌شوند اشتغال ملي تحت تاثير قرار گيرد، در نهايت مردم متضرر می‌شوند فاصله بين توليد و مصرف انرژي در كشور يك معادله كهنه بدون كاهش است كه با شتاب گرفتن مصرف در فصل گرم سال به اوج مي‌رسد و حل اين مشكل با راهكار‌هايي همچون جذب سرمايه‌گذار داخلي و خارجي و مديريت مصرف نيز با موانع فراواني روبه رو است. به گزارش خبرنگار «تعادل»، هدررفت منابع نفتي در ايران يكي از مشكلات اساسي صنعت نفت اين كشور است كه تاثيرات منفي اقتصادي و محيط‌زيستي به همراه دارد. نفت در كشور از انفال و از سرمايه‌هاي ما به شمار مي‌آيد كه بايد به ثروت تبديل شود، همچنين به اعتقاد كارشناسان بايد به‌گونه‌اي در آن سرمايه‌گذاري كنيم كه روز به روز براي ما ارزش افزوده ايجاد كند كه اين موضوع بسيار مهم و اساسي است چراكه به تازگي اعلام شده است حدود ۱۰۴ ميليارد دلار هدررفت انرژي داريم، ۲.۵ برابر استاندارد كشورهاي نيمه‌پيشرفته و حدود ۴ برابر كشورهايي كه استاندارد دارند، انرژي را هدر مي‌دهيم و اين عدد تقريباً برابر با ۳.۵ ميليون بشكه نفت در روز مي‌شود. همچنين ناترازي برق در تابستان و ناترازي گاز در زمستان موجب شده است تا علاوه بر اينكه آثار زيان‌باري متوجه اقتصاد ملي شود و در صنايعي كه به واسطه اين ناترازي با تعطيلي مواجه مي‌شوند اشتغال ملي تحت تاثير قرار گيرد و برنامه‌هاي صادراتي با اخلال مواجه شوند و درنهايت مردم متضرر اصلي اين اهمال كاري‌ها شوند و در همه اين موضوعات اين پيام را به دنبال دارد كه ضروري است رويكرد‌هاي جديد در دولت چهاردهم پيگيري شود. براساس اين گزارش بايد به‌گونه‌اي در صنعت نفت سرمايه‌گذاري كرد كه روز به روز براي ما ارزش افزوده ايجاد كند كه اين موضوع بسيار مهم و اساسي است. براي اين كار، در احكام بودجه و سياست‌هاي كلان براي قطع وابستگي به نفت هر سال درصدي از بودجه نفت را پيش از دادن به دولت، به صندوق توسعه ملي مي‌دهند كه ۴۲ درصد دارايي‌هاي حاصل از فروش نفت و ميعانات گازي به صندوق مي‌رود. به گفته كارشناسان، اگر بخواهيم به توليد يك مترمكعب گاز اضافه كنيم، بايد ۸ دلار سرمايه‌گذاري كنيم، اما اگر بخواهيم صرفه‌جويي كنيم و بخواهيم صنعت‌مان را بهينه كنيم به حدود ۷۰ سنت يعني كمتر از يك دلار نياز داريم و اگر مردم بخواهند خودشان صرفه‌جويي كنند، بخش عمده‌اي از اين صرفه‌جويي با فرهنگ خودشان و طبيعتاً بخاري مناسب‌تر و رعايت فصل ۱۹ ساخت ساختمان محقق مي‌شود. به گفته تحليلگران اگر دو وزارتخانه مهم نفت و نيرو از جايگاه تصدي‌گري خارج شده و در جايگاه رگولاتوري قرار بگيرند، بخش‌هاي خصوصي خودبه‌خود پرچمدار اين حوزه‌ها خواهند شد و ضمن توليد مناسب و ارزان‌قيمت مي‌توانند پوشش مناسبي در توزيع انرژي ميان دهك‌هاي مختلف جامعه داشته باشند و حتي زمينه‌ساز كاهش قيمت تمام‌شده انرژي شوند. خروج دولت از بخش تصدي‌گري و حركت به سمت رگولاتوري انرژي وضعيت موجود را دوچندان بهبود خواهد داد و فاصله بين توليد و مصرف را كه طي سال‌هاي اخير روزبه‌روز كمتر شده است را به نفع توليد، افزايش خواهد داد. در همين زمينه مجيد مظفري، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با خبرنگار « تعادل» اظهار كرد: در كشور، هر دو بخش برق و گاز با مشكلات هدر رفت انرژي مواجه هستند. نيروگاه‌هاي حرارتي با راندمان پايين كه سوخت فسيلي بيشتري مصرف مي‌كنند و استفاده كمتر از منابع انرژي تجديدپذير با راندمان بالاتر باعث هدر رفت انرژي است. وي تصريح كرد: زيرساخت‌هاي قديمي و فرسوده خطوط انتقال و توزيع كه منجر به تلفات بالاي انرژي مي‌شود و نبود سيستم‌هاي مديريت هوشمند شبكه كه مي‌توانند به كاهش تلفات كمك كنند در اين هدر رفت موثر است. وي عنوان كرد: استفاده از وسايل برقي قديمي و ناكارآمد با مصرف برق بالا و عدم به‌كارگيري سيستم‌هاي هوشمند مديريت مصرف در بخش‌هاي خانگي، تجاري و صنعتي در هدر رفت انرژي بي تاثير نيستند . وي ادامه داد: همچنين فرسودگي خطوط لوله و تجهيزات انتقال و توزيع گاز كه باعث نشت و هدر رفت گاز مي‌شود و نبود سيستم‌هاي مانيتورينگ و كنترل نشت موثر به هدر رفت كمك مي‌كند. وي عنوان كرد: استفاده از تجهيزات گرمايشي و صنعتي با بازده پايين و همچنين عدم به‌كارگيري فناوري‌هاي مدرن براي بهينه‌سازي مصرف گاز در صنايع و منازل باعث هدر رفت انرژي مي‌شود و همچنين ناكارآمدي در فرآيندهاي استخراج و پالايش گاز كه منجر به هدر رفت منابع گازي مي‌شود. مظفري گفت: هدر رفت انرژي مي‌تواند در بخش‌هاي مختلفي از سيستم‌ها و فرآيندها رخ دهد. برخي از مهم‌ترين بخش‌هاي هدر رفت انرژي شامل بخش ساختمان‌ها، بخش صنعتي، بخش حمل و نقل، بخش توليد و توزيع انرژي است كه شناسايي و كاهش اين هدر رفت‌ها مي‌تواند به بهبود بهره‌وري انرژي و كاهش هزينه‌ها كمك كند. وي در پاسخ به اين سوال مبني بر ميزان هدررفت منابع نفتي در كشور گفت: آمار دقيقي از ميزان هدررفت نفت در ايران وجود ندارد، اما اين هدررفت‌ها مي‌تواند شامل نشتي در خطوط لوله، ذخيره‌سازي نادرست، سرقت نفت و گاز، و عدم بهره‌وري مناسب از منابع موجود باشد. برخي از تخمين‌ها نشان مي‌دهند كه ايران سالانه ميلياردها دلار به دليل هدررفت منابع نفتي ضرر مي‌كند.