كابينهاي براي رشد اقتصادي و مهار تورم
در روزهايي كه بسياري از اقشار مختلف ايراني در انتظار رونمايي از كابينه چهاردهم هستند، آخرين گمانهزنيها در حال انجام است. از سوي ديگر اسامي برخي وزراي كابينه هم به صورت گزينههاي احتمالي، در رسانهها منتشر شدند.
در روزهايي كه بسياري از اقشار مختلف ايراني در انتظار رونمايي از كابينه چهاردهم هستند، آخرين گمانهزنيها در حال انجام است. از سوي ديگر اسامي برخي وزراي كابينه هم به صورت گزينههاي احتمالي، در رسانهها منتشر شدند. اما فارغ از اينكه كدام فرد و گروه در دولت به عنوان وزير و معاون رييسجمهور و استاندار و مديركل معرفي شود، آنچه واجد اهميت است، رويكردها و مسيرهايي است كه قرار است در پيش گرفته شود. معتقدم بيشتر اعضايي كه به عنوان كابينه آينده در مناصب اقتصادي از آنها نام برده ميشود، افراد شايستهاي هستند و ميتوانند وعدههاي دولت براي حل مشكلات اقتصادي و كاستن از بار مشكلات معيشتي مردم را اجرايي كنند. در اين يادداشت اما تلاش ميكنم مهمترين شاخصهاي دولت چهاردهم و كابينه آينده را شرح دهم:
1) يكي از وعدههاي روشن رييس دولت چهاردهم در ايام انتخابات بهرهمندي از ديدگاههاي كارشناسي در تصميمسازيها، گزينشها و سياستگذاريهاست. اين ويژگي در عاليترين سطح در جريان معرفي كابينه بايد در پيش گرفته شود. وزرايي كه قرار است سكان هدايت ساختار اجرايي را به دست بگيرند، لازم است، داراي تخصص لازم، شايستگي و طي سلسله مراتب مديريت باشند. يكي از شاخصهاي اصلي رشد در كشورهاي توسعه يافته، طي مراحل مختلف مديريتي طي يك سلسله و زنجيره مشخص است. فردي است كه قرار است به عنوان وزير پيشنهادي معرفي شود، قبلا بايد در شمايل معاون وزير، مديركل، رييس اداره و...فعاليت كرده باشد و بعد به عنوان وزير وارد كابينه شود. ويژگي اين رويكرد آن است كه اولا اميدواري را به زيرمجموعه تزريق ميكند و در وهله بعد، جلوي ارتباطات خارج از متن را براي حضور در مناصب عالي مديريتي ميگيرد. متاسفانه در برخي دولتها بدون توجه به اين زنجيره تخصصي در دستگاهها، ادارات، ارگانها و نهادهاي مختلف، برخي مديران را تنها بر اساس رابطهها به كار ميگماشتند.
2) دومين موضوع مهم در معرفي كابينه، دميدن يك روح واحد بر كالبد كابينه است. كابينه بايد از هماهنگي و كارآمدي بهرهمند باشد. اهميت اين هارموني به اندازهاي است كه ميتواند سرنوشت كابينه را تعيين كند. حتي اگر دولت، مجموعهاي از افراد متخصص و كارآمد را به كار بگيرد، اما اين تيم فاقد هماهنگي و هارموني يكسان باشند، عملكرد نهايي اين كابينه مثبت و رو به رشد نخواهد بود، چراكه افراد يكديگر را خنثي كرده و در سر راه هم مانعتراشي ميكنند. هر وزيري نه تنها در پست خود بايد متخصص و كارآمد باشد، بلكه در هماهنگي با ساير اعضاي كابينه هم عمل كند. نمونه ملموس اين هماهنگي را در تيمهاي فوتبال ميتوان ديد؛ حتي اگر مجموعهاي از بهترين بازيكنان در اختيار يك مربي قرار داده شوند، اما اين بازيكنان فاقد هماهنگي و هارموني باشند، تيم نتيجه نميگيرد، اما در بساري از موارد تيمهاي هماهنگ و يكدستتر توانستهاند از پس بازيكنان بزرگ و نامدار برآمده و پيروز شوند. رييسجمهور به عنوان سرمربي و مدير تيم كابينه بايد تيمي هماهنگ و يكصدا را انتخاب كرده و به عنوان وزير بچيند.
3) موضوع مهم بعدي حمايت نهادهاي بالادستي از كابينه چهاردهم است. تجربه دهههاي اخير ثابت كرده كه هيچ دولتي بدونه حمايت نهادهاي حاكميتي نتوانسته، گامهايي به سمت رشد بردارد. بنابراين نهادهاي اثرگذار حاكميتي مثل صدا و سيما، ستاد اجرايي، شوراي عالي امنيت ملي، شوراي عالي انقلاب فرهنگي، شوراي عالي فضاي مجازي، مجمع تشخيص مصلحت نظام، مجلس شوراي اسلامي و...بايد در راستاي حل مشكلات به دولت ياري رسانند. در صورتي كه همراهي و مساعدت اين نهادها و ارگانها اخذ شود، ميتوان به اهداف در نظر گرفته شده دست پيدا كرد.
4) نهايتا موضوع اولويتهايي كه كابينه قرار است به سمت آنها حركت كنند داراي اهميت است، بايد تصوير و دورنماي شفافي از اهداف داشت. حل مشكل تورم نخستين اقدامي است كه دولت بايد در دستور كار قرار دهد، رشد اقتصادي 8درصدي دومين ضرورتي است كه در اين دوران تازه بايد به آن توجه شود. اشتغالزايي، ايجاد ثبات در بازارهاي مختلف، مقابله با فقر و فقر مطلق، بهبود محيطهاي كسب و كار، رشد توليد، حل مشكلات با جهان و حل معضل تحريمها و ساير موارد از جمله اولويتهايي است كه كابينه چهاردهم بايد در راستاي تحقق آنها حركت كند.