فراهم كردن فرصت‌هاي برابر آموزشي براي تمامي كودكان ضروري است
معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش با بيان اينكه تحولي مطلوب در ادراك از معناي عدالت اتفاق افتاده است، گفت: عدالت زماني محقق مي‌شود كه هر دانش‌آموز و هر كودك بدون تبعيض در جنسيت، قوميت، زبان، فرهنگ و محل زندگي، بتواند در محيط آموزشي با كيفيت مطلوب حضور داشته باشد.
معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش با بيان اينكه تحولي مطلوب در ادراك از معناي عدالت اتفاق افتاده است، گفت: عدالت زماني محقق مي‌شود كه هر دانش‌آموز و هر كودك بدون تبعيض در جنسيت، قوميت، زبان، فرهنگ و محل زندگي، بتواند در محيط آموزشي با كيفيت مطلوب حضور داشته باشد. رضوان حكيم‌زاده در گفت‌وگويي اظهار كرد: عدالت زماني محقق مي‌شود كه هر دانش‌آموز و هر كودك بدون تبعيض در جنسيت، قوميت، زبان، فرهنگ و محل زندگي، بتواند در محيط آموزشي با كيفيت مطلوب حضور داشته باشد كه البته تحقق اين امر به حمايت دولت نيازمند است. او ادامه داد: بعد از دسترس‌پذيري، دسترسي شاخص ديگري از عدالت آموزشي است. به اين معنا كه همه دانش‌آموزان در محيط يادگيري مطلوب حضور داشته و در اين محيط قابل پذيرش و مورد احترام باشند و محيط بتواند شرايط مناسب و مطلوبي براي ايجاد فرصت‌هاي يادگيري عادلانه فراهم كند.
مقوله عدالت آموزشي را مورد توجه قرار دهيم
معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش با بيان اينكه صرف حضور در مدرسه برابر با فرصت يادگيري عادلانه نيست، اظهار داشت: دو مقوله درون‌دادها و فرآيندها در كيفيت يادگيري و نتايج اثرگذار است. به عنوان نمونه شاخص‌هايي مانند شرايط خاص دانش‌آموزان مناطق كم‌برخوردار عشايري و روستايي يا تراكم كلاس‌هاي درس از نظر نسبت تعداد دانش‌آموز معلم (كه با نسبت زمان معلم براي هر دانش‌آموز ارتباط مستقيم دارد) بايد در مقوله عدالت آموزشي مورد توجه قرار بگيرد. حكيم‌زاده بيان داشت: تنها زماني عدالت آموزشي به معناي واقعي محقق مي‌شود كه هر دانش‌آموز سهم برابري از زمان معلم براي يادگيري داشته باشد. علاوه بر اين موارد، برخورداري از زيرساخت‌هايي مانند فضاي ورزشي، فضاي فعاليت‌هاي اجتماعي، كتابخانه‌ها و امثال آن نيز از درون‌دادهاي اثرگذار در عدالت آموزشي است. حكيم‌زاده بيان داشت: زمان يادگيري، فضاي يادگيري و فرصت يادگيري، به عنوان فرآيندها نقش بسزايي در تحقق عدالت آموزشي دارد. او تاكيد كرد: براي تحقق عدالت آموزشي بهتر است به جاي توجه به نتايج و خروجي نظام آموزشي، بر عناصر موثر در عدالت آموزشي تمركز شود تا بتوان بر مبناي بهبود متغيرهاي مشخص و اثرگذار عدالت را محقق كرد.
نيازمند گفتمان مشترك بين سياست‌گذاران و تصميم‌گيرانيم
معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش با اشاره به لزوم تعريف جامع از عدالت آموزشي و توجه به همه ابعاد آن، يادآور شد: تحقق اين امر به شكل‌گيري گفتمان مشترك بين همه سياست‌گذاران، تصميم‌گيران و مجريان در سطوح مختلف نياز دارد. از طرف ديگر، عدالت اجتماعي بايد به صورت عملياتي با سنجه‌هاي مشخص تعريف شود تا بتوان ضمن درك صحيح از شرايط فعلي با شاخص‌هاي قابل اندازه‌گيري به سمت وضعيت مطلوب حركت كرد؛ در غير اين‌صورت با كلي‌گويي نمي‌توان گامي در مسير تحقق عدالت آموزشي برداشت. حكيم‌زاده با بيان اينكه تعريف عدالت آموزشي در جهان بسيار گسترده‌تر از تعريف غالب در ايران است، يادآور شد: در ايران تنها موضوع بازماندگان از تحصيل به عنوان شاخص عدالت آموزشي مطرح است و اين در حالي است كه عدالت آموزشي موضوعي فراتر از بازماندگان از تحصيل است كه البته گفتمان‌سازي آن به آگاهي‌بخشي توسط رسانه‌ها نياز دارد تا همه جامعه از سياست‌گذاران و تصميم‌گيران كلان تا مجريان حتي در سطح مدارس به ادبيات و زبان مشترك در اين مفهوم برسند.
ضرورت فرصت‌هاي برابر آموزشي
حكيم‌زاده با اشاره به ضرورت ارايه فرصت‌هاي برابر آموزشي و تربيتي به كودكان پيش از ورود به نظام رسمي آموزشي كشور، بيان داشت: اين مهم در مناطق كمتربرخوردار، مناطق دو زبانه و عشايري و همچنين در خانواده‌هايي كه سطح سواد پاييني دارند، اهميت دوچندان دارد. موضوعي كه نتايج مثبت اجتماعي و فرهنگي بسياري در پي خواهد داشت.
او خاطرنشان كرد: در سال‌هاي اخير موضوع پيش‌دبستاني به‌طور خاص در مناطق كم‌برخوردار دو زبانه و عشايري مورد غفلت قرار گرفته است و سرمايه‌گذاري دولت در اين حوزه به‌طور خاص ۴ تا ۶ سال بسيار كاهش يافته بود كه اين موضوع ناشي از نگاه انتفاعي به دوره پيش‌دبستاني است؛ در حالي كه اين دوره به خصوص در مناطق كم‌برخوردار نيازمند حمايت جدي دولت‌هاست.
حكيم‌زاده دوره پيش‌دبستاني را زمان بنيان گذاشتن عدالت آموزشي دانست و بيان داشت: اگر عدالت آموزشي به صورت پايه‌اي و بنيادين از دوره پيش‌دبستاني محقق شود، نتايج خروجي نظام آموزشي به‌طور چشمگيري عادلانه شده و بهبود خواهد يافت. با اين حال در چند سال اخير سياست‌گذاري به شكلي بود كه حمايت دولت از كودكستان‌ها و دوره پيش‌دبستاني به‌شدت كاهش يافت تا جايي‌كه نرخ پوشش كودكان در اين دوره به زير ۴۰ درصد رسيد. او اظهار كرد: در زمان حاضر برخي استان‌ها امروز با نرخ پوشش كمتر از ۲۰درصد مواجه هستند كه در دوره قبل از كرونا پوشش دوره پيش‌دبستاني در آنها بالاي ۸۰ درصد بود كه اين افت نرخ پوشش بسيار نگران‌كننده است.معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش يادآور شد: براي رسيدن به نتايج مطلوب در خروجي نظام آموزشي كشور بايد عدالت آموزشي از دوره پيش از دبستان به صورت فراگير محقق شود. به همين دليل سرمايه‌گذاري در اين دوره براي ايجاد فرصت‌هاي برابر آموزشي و تربيتي و در نتيجه قرارگيري كودكان در معرض محرك‌هاي يادگيري و دسترسي به فرصت‌هاي يادگيري و مفيد امري ضروري و الزامي است. اين امر در خانواده‌هايي كه سطح سواد پايين‌تري دارند يا از امكانات اقتصادي كمتري بهره‌مندند، نقش بسزايي در غني شدن خزانه واژگاني كودكان دارد.