وُیِیجر ۱؛ شاهکار مهندسی ناسا

فاصله بسیار زیاد وُیِیجر ۱ از زمین به این معناست که ارسال هر پیام یا دستوری به این فضاپیما یا دریافت پاسخ از آن، بیش از ۲۲.۵ ساعت زمان می‌برد. در تاریخ ۱۶ اکتبر، تیم فنی در زمین دستوری برای روشن کردن یکی از گرم‌کننده‌های فضاپیما ارسال کرد. این گرم‌کننده‌ها برای حفظ عملکرد صحیح سیستم‌های داخلی ضروری هستند، زیرا وُیِیجر ۱ در فضای سرد میان‌ستاره‌ای قرار دارد و برای انجام مأموریت‌های خود نیاز به دمای مناسبی دارد.

به گزارش خبرآنلاین، این فضاپیما توسط انرژی رادیواکتیویته تأمین می‌شود که همچنان قادر است برای روشن نگه‌داشتن گرم‌کننده‌ها انرژی تولید کند. با این حال، دو روز بعد یعنی در ۱۸ اکتبر، وُیِیجر ۱ به این دستور پاسخی نداد. فضاپیما از فرستنده‌ای در باند X برای برقراری ارتباط با شبکه دیپ اسپیس (Deep Space Network) استفاده می‌کند. بررسی‌های اولیه تیم فنی نشان داد که دستور ارسالی ممکن است باعث فعال شدن سیستم حفاظتی خطا (Fault Protection System) شده باشد. این سیستم به‌گونه‌ای طراحی شده که در صورت بروز مشکل، می‌تواند به‌طور خودکار عملکرد برخی از اجزا را تغییر دهد یا کاهش دهد. در این مورد، به نظر می‌رسید که سرعت انتقال داده‌ها کاهش یافته و سیگنال فرستنده در باند X تغییر کرده است.

تیم فنی با استفاده از تجهیزات پیشرفته، توانست سیگنال جدید را شناسایی کند. در ابتدا این مشکل به نظر نمی‌رسید که تهدیدی جدی برای مأموریت باشد و تیم فنی به دنبال راه‌حلی موقت بود. اما در تاریخ ۱۹ اکتبر، شرایط پیچیده‌تر شد. سیگنال به طور کامل قطع شد و فضاپیما دیگر پاسخی نمی‌داد. در این لحظه، نگرانی‌ها افزایش یافت و تیم فنی با چالشی بزرگ روبه‌رو شد.

اما در نهایت این فضاپیما به طریقی شگفت‌انگیز و به کمک رایانه‌های داخلی خود، راه‌حلی غیرمنتظره پیدا کرد. سیستم‌های وُیِیجر ۱ به‌طور خودکار راه‌حلی ایجاد کردند که حتی تیم زمینی نیز انتظار آن را نداشت.

استفاده از فرستنده قدیمی باند S پس از ۴۳ سال

به‌گفته‌ی تیم فنی، سیستم حفاظتی وُیِیجر ۱ احتمالاً دو بار دیگر فعال شده و فرستنده باند X را خاموش کرده و به فرستنده دیگری به نام باند S تغییر داده است. این فرستنده باند S از سال ۱۹۸۱ دیگر استفاده نشده بود و به همین دلیل سیگنال آن ضعیف‌تر از باند X است. این فرستنده به دلیل مصرف کمتر انرژی، انتخاب مناسبی برای شرایط بحرانی به شمار می‌رود، اما نگرانی اصلی تیم فنی این بود که آیا این سیگنال در زمین قابل دریافت خواهد بود یا خیر. به‌هرحال، مهندسان با استفاده از شبکه دیپ اسپیس موفق به شناسایی و دریافت سیگنال باند S شدند، و این نشان‌دهنده توانایی استثنایی این فضاپیما در مواجهه با مشکلات پیچیده است.

اکنون که ارتباط با وُیِیجر ۱ دوباره برقرار شده، تیم فنی ناسا در تلاش است تا این فضاپیما را به وضعیت عادی بازگرداند. کارکرد صحیح فرستنده باند S، حتی پس از گذشت چهار دهه، نشان‌دهنده کیفیت بالای طراحی و مهندسی این فضاپیما و تیم سازنده آن است. هر روزی که وُیِیجر ۱ به ارسال داده‌ها به زمین ادامه می‌دهد، نه تنها موفقیتی برای دانش فضایی است، بلکه نشان از توانایی بی‌نظیر تیم‌های مهندسی است که همچنان برای حفظ عملکرد آن تلاش می‌کنند.

کاوشگرهای وُیِیجر، از جمله وُیِیجر ۱، پروژه‌ای عظیم و استثنایی در تاریخ فضانوردی محسوب می‌شوند. اینکه پس از گذشت نزدیک به ۵۰ سال از زمان پرتاب، این فضاپیماها همچنان قادر به ارسال داده‌ها و حتی حل مشکلات فنی هستند، به‌راستی شگفت‌انگیز است. موفقیت‌های وُیِیجر نتیجه تلاش و دقت تیم‌های مهندسی در دهه‌های گذشته و حمایت و پشتکار تیم‌های کنونی ناسا است که همچنان این مأموریت را پیگیری می‌کنند.

این دستاورد نه تنها گامی مهم در کشف اسرار فضاهای دوردست است، بلکه نشان‌دهنده این است که با به‌کارگیری دانش و تجربه، حتی پیچیده‌ترین مشکلات نیز قابل حل هستند. مأموریت وُیِیجر یادآور اهمیت و ارزش مداومت در علم و فناوری است و نمادی از تلاش انسان برای کشف ناشناخته‌های کیهان به‌شمار می‌آید.