نسل Z و ريسك پولشويي

دانش‌آموخته دكتراي تخصصي تكنولوژي آموزشي نسل Z، كه به عنوان اولين نسل كاملا ديجيتال شناخته مي‌شود، با دنياي اينترنت و فناوري‌هاي جديد از دوران كودكي آشنا بوده است. متولدين اين نسل كه در حدود سال‌هاي 1997 تا 2012 به دنيا آمده‌اند، داراي ويژگي‌هايي منحصر به فرد هستند كه آنها را از نسل‌هاي قبلي متمايز مي‌كند. يكي از اين ويژگي‌ها، دسترسي سريع و آسان به اطلاعات و تمايل به استفاده از فناوري در زندگي روزمره است. با اين حال، همين ويژگي‌ها مي‌تواند آنها را در معرض خطراتي قرار دهد كه ممكن است آگاهي كامل از آنها نداشته باشند. يكي از اين خطرات، جرم پولشويي است. پولشويي به عنوان فرآيندي براي پنهان‌سازي عوايد و منابع غيرقانوني و تبديل آنها به دارايي‌هاي قانوني شناخته مي‌شود. با پيشرفت فناوري و گسترش اينترنت، اين جرم نيز دستخوش تغييرات زيادي شده است. نسل Z كه به عنوان نسل ديجيتال شناخته مي‌شود، با تكنولوژي‌هاي نوين و پلتفرم‌هاي آنلاين، بزرگ شده است. اين نوشته به بررسي اجمالي رابطه بين پولشويي و نسل Z مي‌‌پردازد و چالش‌ها و فرصت‌هاي موجود را تحليل مي‌كند.

قبل از ورود به بحث اصلي اما لازم است مفهوم پولشويي مورد بررسي و مداقه قرار گيرد. پولشويي به فرآيندي اطلاق مي‌شود كه در آن پول حاصل از فعاليت‌هاي غيرقانوني مانند قاچاق مواد مخدر، اختلاس، ارتشاء قاچاق ارز و كالا، اعضاي بدن انسان، فرار مالياتي و غيره، به گونه‌اي تبديل مي‌شود كه به نظر برسد از منابع قانوني به دست آمده است. اين فرآيند معمولا شامل چند مرحله مي‌شود كه به ترتيب شامل؛ جاي‌گذاري، لايه‌گذاري و يكپارچه‌سازي است.

1- جاي‌گذاري: در اين مرحله، پول‌هاي غيرقانوني وارد سيستم مالي مي‌شود. اين پول‌ها مي‌توانند به صورت نقدي، به حساب‌هاي بانكي واريز شوند يا از طريق خريد دارايي‌هاي مختلف مانند املاك، خودروها يا جواهرات، وارد بازار قانوني شوند.

2- لايه‌گذاري: در اين مرحله، پو‌ل‌هاي غيرقانوني از طريق تراكنش‌‌هاي پيچيده و متعدد به گونه‌اي منتقل مي‌شوند كه رديابي آنها دشوار شود. اين تراكنش‌ها مي‌تواند شامل انتقال‌هاي بين‌المللي، خريد و فروش ارزهاي ديجيتال و استفاده از شركت‌هاي پوششي باشد.

3- يكپارچه‌سازي: در اين مرحله، پول‌هاي شسته شده به اقتصاد قانوني بازمي‌گردند و به نظر مي‌رسد كه از منابع قانوني به دست آمده‌اند. اين پول‌ها مي‌توانند براي سرمايه‌گذاري در كسب ‌و كارها، خريد املاك، يا ديگر فعاليت‌هاي اقتصادي استفاده شوند.

اما لازم است به اين پرسش مهم نيز پاسخ داده شود كه خطرات جرم پولشويي براي نسل Z شامل چه مواردي مي‌شود؟ در پاسخ به اين ابهام مي‌توان به موارد ذيل اشاره كرد:

1- ناآگاهي و ناآشنايي با جرم پولشويي: بسياري از افراد نسل Z به دليل جواني و كم‌تجربگي، آگاهي كافي از جرايم مالي ندارند. اين ناآگاهي مي‌تواند آنها را به راحتي هدف سوءاستفاده قرار دهد. به عنوان مثال، ممكن است افرادي از نسل Z به عنوان كارگزاران يا نمايندگان مالي براي پولشويي انتخاب شوند، بدون آنكه خودشان از ماهيت واقعي فعاليت‌هايي كه در آن دخيل هستند، مطلع باشند.

2- استفاده گسترده از فناوري‌هاي مالي ديجيتال: نسل Z به‌طور گسترده‌اي از فناوري‌هاي مالي ديجيتال مانند كيف‌پول‌هاي الكترونيكي، اپليكيشن‌هاي پرداخت موبايلي و ارزهاي ديجيتال استفاده مي‌كند. اين فناوري‌ها، اگرچه امكانات بسياري را فراهم مي‌كنند، اما در عين حال مي‌توانند ابزارهايي براي پولشويي باشند. استفاده ناآگاهانه از اين فناوري‌ها مي‌تواند منجر به مشاركت غيرعمدي در فعاليت‌هاي پولشويي شود.

3- شبكه‌هاي اجتماعي و فيشينگ: نسل Z به‌شدت وابسته به شبكه‌هاي اجتماعي است و اين شبكه‌ها به يكي از اصلي‌ترين ابزارهاي ارتباطي اين نسل تبديل شده‌اند، اما همين شبكه‌ها مي‌توانند بستر مناسبي براي فعاليت‌هاي مجرمانه مانند فيشينگ باشند. مهاجمان مي‌توانند از طريق ارسال پيام‌ها و لينك‌هاي مخرب، اطلاعات مالي كاربران را به دست آورده و از آنها در فرآيند پولشويي استفاده كنند.

4- كارآفريني و كسب‌ و كارهاي نوپا: بسياري از افراد نسل Z به دنبال راه‌اندازي كسب ‌و كارهاي خود هستند و به عنوان كارآفرينان جوان شناخته مي‌شوند. اين امر، اگرچه فرصتي براي رشد اقتصادي فراهم مي‌كند، اما مي‌تواند خطراتي نيز به همراه داشته باشد. شركت‌هاي نوپا و استارتاپ‌ها ممكن است به دليل نياز به سرمايه‌گذاري و تامين مالي، هدف مجرمان پولشويي قرار گيرند كه از اين شركت‌ها به عنوان پوشش براي پولشويي استفاده مي‌كنند.

اما فرآيند سوءاستفاده از نسل Z در پولشويي روش‌هايي دارد كه لازم است به آنها اشاره شود:

1- ايجاد شركت‌هاي پوششي: مجرمان ممكن است با استفاده از هويت‌هاي جعلي يا اطلاعات افراد ناآگاه از نسل Z، شركت‌هاي پوششي ايجاد كنند كه در واقع به عنوان ابزاري براي پولشويي استفاده مي‌شوند. اين شركت‌ها ممكن است به ظاهر در فعاليت‌هاي قانوني مشغول باشند، اما در واقع فقط پوششي براي انتقال و شست‌وشوي پول‌هاي غيرقانوني هستند.

2- استخدام افراد جوان به عنوان نمايندگان مالي: برخي مجرمان پولشويي از افراد جوان و بي‌تجربه براي انتقال وجوه غيرقانوني استفاده مي‌كنند. اين افراد ممكن است بدون آگاهي از جرم، به عنوان نمايندگان مالي يا كارگزاران پولي استخدام شوند و از حساب‌هاي بانكي خود براي انتقال پول‌هاي غيرقانوني استفاده كنند.

3- سوءاستفاده از اطلاعات شخصي در فضاي مجازي: مجرمان مي‌توانند با دسترسي به اطلاعات شخصي افراد نسل Z، مانند مدارك هويتي، شماره‌هاي حساب بانكي، اطلاعات كارت‌هاي بانكي و غيره، از اين اطلاعات براي انجام فعاليت‌هاي پولشويي استفاده كنند. اين امر به ويژه در فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي بسيار رايج است.
4- استفاده از ارزهاي ديجيتال: برخي از ارزهاي ديجيتال مانند مونرو، دش و ذي‌كش به دليل ناشناخته بودن هويت كاربران، به يك ابزار محبوب براي پولشويي تبديل شده‌اند. افراد نسل Z كه به‌ طور گسترده از اين ارزها استفاده مي‌كنند، ممكن است بدون آگاهي از قوانين و مقررات مربوطه، در فعاليت‌هاي پولشويي مشاركت كنند.