روايت يك ديدار درباره ناترازي برق
يكي از رخدادهاي مهم روزهاي اخير در حوزه ناترازي برق ديداري بود كه در جريان برگزاري نمايشگاه پيشگامان پيشرفت رخ داد و در آن رهبر انقلاب در خصوص ناترازي برق و گاز به وزير نيرو توصيه‌ها و پيشنهاداتي را مطرح كردند.
يكي از رخدادهاي مهم روزهاي اخير در حوزه ناترازي برق ديداري بود كه در جريان برگزاري نمايشگاه پيشگامان پيشرفت رخ داد و در آن رهبر انقلاب در خصوص ناترازي برق و گاز به وزير نيرو توصيه‌ها و پيشنهاداتي را مطرح كردند. رهبري از يك طرف بر ضرورت استفاده از ظرفيت‌هاي بخش خصوصي تاكيد كردند و از سوي ديگر، خواستار استفاده بهينه از ظرفيت‌هاي كشور و افزايش بهره‌وري شدند. نمي‌توان انكار كرد كه آتش ناترازي انرژي در ايران در حال زبانه كشيدن است و لازم است هر چه سريع‌تر راهكارهاي عملياتي براي آن در پيش گرفته شود. وزارت نيرو و ساختار اجرايي هر چند وعده‌ها و دورنمايي را ارايه مي‌كند، اما در واقع به دليل برخي ايرادات امكان رفع ناترازي‌ها و كمبودها را در كوتاه‌مدت و ميان مدت ندارد. كسري بودجه افزايش يافته و منابع دولت محدود است و نمي‌تواند همه نيازهاي موجود را پوشش دهد. حلقه مفقوده رفع ناترازي انرژي در ايران مشاركت بخش خصوصي در پيشبرد پروژه‌هاست. در شرايط فعلي براي بهبود وضعيت ناترازي انرژي در كشورمان بيش از هر عامل ديگري به سرمايه‌گذاري نياز داريم. دولت اما به دليل تحريم‌ها امكان جذب سرمايه‌هاي خارجي را ندارد. وقتي سرمايه‌گذاري خارجي ممكن نباشد، راهكار باقيمانده استفاده از ظرفيت‌هاي بخش خصوصي داخلي است. اما دولت نه خودش به دليل كسري بودجه امكان سرمايه‌گذاري، نه امكان جذب سرمايه‌هاي خارجي به خاطر تحريم‌ها را دارد و نه تلاشي براي استفاده از ظرفيت بخش خصوصي مي‌كند.
اين روند باعث شد تا هر روز و هر سال بحران افزايش يافته و كمبودهاي انرژي عميق‌تر شود. بر اساس اعلام وزير نيرو ناترازي برق به 20هزار مگاوات رسيده است. در تابستان ما با كمبود برق مواجهيم و در زمستان به دليل مصرف بالا با كمبود گاز. از سوي ديگر، در زمستان چون كمبود گاز وجود دارد، كشور با كمبود برق فزاينده هم روبه‌رو شده است. در واقع چون اولويت دولت تامين گاز بخش خانگي است و گاز مورد نياز نيروگاه‌ها كه براي به كار انداختن ژنراتورهاي توليد برق ضروري است تامين نمي‌شود، در زمستان با كمبود برق هم مواجه مي‌شويم. مشكل اينجاست كه دولت اقدام به قيمت‌گذاري دستوري در زمينه فروش برق مي‌كند. اين در حالي است كه بخش خصوصي به راحتي مي‌تواند از طريق انعقاد قرارداد با صنايع بزرگ و متوسط نياز آنها را برطرف سازد. اما زمينه‌هاي قانوني چنين روابطي فراهم نشده است. اين حلقه مفقوده است كه مقام رهبري را بر آن داشته كه مدام به مقامات دولتي توصيه و تذكار بدهد كه از ظرفيت بخش خصوصي استفاده كنند. دولت از بخش خصوصي توقع دارد كه نيروگاه بسازد و سرمايه‌گذاري كند، بعد تسلطي بر قيمت فروش نداشته باشد و با قيمتي كه دولت تعيين مي‌كند، برق خود را به فروش برساند. دولت برق را از نيروگاه‌هاي بخش خصوصي ۱۵۰ تومان مي‌خرد، بعد ۱۵۰۰ تومان مي‌فروشد. سوال اين است كه وقتي بخش خصوصي برق را ۱۵۰ تومان مي‌فروشد و دولت هم با بهانه اينكه پول گاز را از نيروگاه‌ها نمي‌گيرد، با قيمت پايين برق را خريداري مي‌كند و با ۱۰برابر قيمت به صنايع مي‌فروشد؛ امروز دولت بايد تصميم خود را بگيرد كه آيا مايل است ناترازي‌هاي فعلي ادامه پيدا كند يا اينكه براي مشاركت بخش خصوصي برنامه‌ريزي مي‌كند؟
اينكه وزير نيرو در محضر رهبري اعلام مي‌كند تا تابستان سال آينده كمبودهاي فعلي كاملا برطرف مي‌شود، نيازمند كار و تلاش مشاركت بسياري است. بايد از ظرفيت‌هاي بخش خصوصي براي افزايش توليد استفاده شود. خوب است كميته‌اي در وزارت نيرو تشكيل شود و پيشنهادات بخش خصوصي و سنديكاي برق و ساير تشكل‌هاي بخش خصوصي را بررسي كند. اگر پيشنهادات تشكل‌هاي بخش خصوصي ناشدني بود، كنار گذاشته و مسير قبلي دنبال شود، اما وقتي معقول بود و مسير تازه‌اي را پيش روي رفع ناترازي‌ها قرار مي‌داد از آن استقبال شود. دولتي كه شعار وفاق و تعامل و همراهي را سر داده است بايد با بخش خصوصي كشور خودش هم همراهي كند و زمينه استفاده از ظرفيت‌هاي آنان را فراهم سازد.