عبور از پيك خاموشي‌ها
هم رييس‌جمهور و هم وزير نيرو اين روزها نسبت به تداوم ناترازي انرژي به خصوص برق در كشور اظهار نگراني كرده و اعلام كرده‌اند، برنامه‌هاي عملياتي براي عبور از اين چالش تدارك ديده‌اند.
هم رييس‌جمهور و هم وزير نيرو اين روزها نسبت به تداوم ناترازي انرژي به خصوص برق در كشور اظهار نگراني كرده و اعلام كرده‌اند، برنامه‌هاي عملياتي براي عبور از اين چالش تدارك ديده‌اند. بسياري از ايرانيان نگران پيك مصرف برق و آب در بهار و تابستان هستند. واقع آن است كه سياست‌هاي دولت‌هاي قبلي در حوزه توليد و مصرف برق به هيچ عنوان راهگشا نبو و كمكي به حل معضلات انرژي در كشورمان نكرده است. امسال ناترازي برق به نسبت سال‌هاي قبل بالاتر رفته است و ناترازي از مرز 30هزار مگاوات فراتر رفته است. از يك طرف حجم ناترازي‌هاي برق بالا رفته و از سوي ديگر به دليل خشكسالي، امكان استفاده از ظرفيت‌هاي نيروگاه‌هاي برقابي هم ممكن نيست. در واقع به دليل خشكسالي ايران نمي‌تواند از حدود 9هزار مگاوات ظرفيت نيروگاه‌هاي آبي خود استفاده كند. روشن است كه پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري و توليد برق، زيرساختي بوده و زمان‌بر هستند. اما چه بايد كرد و دولت چگونه مي‌تواند به اين شكل ناترازي پايان دهد.
معتقدم دولت در نخستين گام بايد مشوق‌هايي براي اصلاح الگوي مصرف به كار بگيرد. دامنه وسيعي از ايرانيان از كولرهاي گازي و پر مصرف استفاده مي‌كنند. از سوي ديگر دولت هرچه سريع‌تر بايد زمينه گسترش انرژي‌هاي تجديدپذير را فراهم كنند. هيچ تحريمي نمي‌تواند خورشيد را در ايران تحريم كند و زمينه استفاده از اين انرژي را مسدود كند. يكي ديگر از راهبردهاي كوتاه‌مدت اصلاح ساعت رسمي كشور است. برآوردهاي دقيق نشان مي‌دهد اين اقدام به خودي خود مي‌تواند حدود هزار مگاوات از بار شبكه را كاهش دهد؛ اين عدد، معادل برق توليدي نيروگاه اتمي بوشهر است. راهبرد ديگر استفاده از ايده دوركاري براي ادارات دولتي است؛ شخص رييس‌جمهور بارها بر مصرف بي‌رويه ادارات دولتي اشاره كرده‌اند. نمي‌توان گفت همه مشكلات حل مي‌شود و با اين تصميم همه مشكلات ناترازي برق، كاملا رفع مي‌شود. اما اثر گذار است. بيش از 5ميليون نفر نيروي دولتي در ادارات ايراني كار مي‌كنند. اين عدد بالايي است و نشان مي‌دهد چقدر انرژي در ادارات دولتي هدر مي‌رود. همه برنامه‌هاي كشور بايد در راستاي بزرگ كردن كيك اقتصاد كشور باشد. براي اين منظور توليد و صنعت كشور بايد افزايش يابد. نبايد بازارهاي صادراتي كشور كه براي آن هزينه و تلاش‌هاي بسياري صورت گرفته به دليل ناترازي برق از دست رفته و خسارات فراواني را متوجه كشوركنند. امروز كيك اقتصادي ايران به نسبت دهه 90 به يك سوم كاهش يافته است. دليل اين امر تحريم‌ها و مشكلات ناترازي‌هاي داخلي است. صنعت برق ايران يكي از صنايع مهمي است كه از سوي امريكا و غرب تحريم شده است. وقتي تحريم‌ها در اثر توافق كاهش يابد، طبيعي است كه سرمايه‌گذاري در اين صنعت بيشتر شده و كشور در شرايط تازه‌اي قرار مي‌گيرد. البته خورشيد ايران و انرژي خورشيدي ايران هرگز تحريم نشده بود و ايران مي‌توانست با افزايش ظرفيت توليد برق از طريق خورشيد بخشي از نيازهاي انرژي خود را پاسخ دهد. سرمايه‌گذاران داخلي هم مي‌توانند به دولت كمك كنند. بسياري از افراد و گروه‌ها در داخل تلاش مي‌كنند از ورود سرمايه‌گذاران داخلي در صنعت برق جلوگيري كنند. همين امروز نيروگاه‌هايي در كشور وجود دارند كه مي‌توانند با ظرفيت 2برابر كار كنند. اما در برابر توسعه اين نيروگاه‌ها مانع‌تراشي مي‌شود. اما وقتي وزارت نيرو خود در تجارت برق ذينفع است و قيمت‌ها را در بورس و صنايع و... دستوري مي‌كند، سرمايه‌گذاران نمي‌توانند به اين صنعت ورود كنند. نهايتا اين صنعت رونق نمي‌گيرد. در بخش بهينه ساز مصرف هم همين شكل است. حتي در صورت برداشتن تحريم‌ها، اگر سياست‌گذاري‌هاي داخلي اصلاح نشود، تفاوتي در وضعيت ايجاد نمي‌شود. به نظرم در صورتي كه دوئلت به اين گزاره‌هاي مهم توجه كند و از قيمت‌گذاري دستوري در صنعت برق دست بردارد، اصلاح الگوي مصرف را در دستور كار قرار دهد، ساعت رسمي كشور را متناسب با نيازهاي انرژي تنظيم كند و از هدررفت انرژي در ادارات و منازل جلوگيري كند، مي‌توان نسبت به حل ناترازي برق در ميان‌مدت اميدوار ماند. ضمن اينكه بايد زمينه حضور بخش خصوصي در سرمايه‌گذاري اين حوزه نيز فراهم شود.