انتقاد از نبود مدل توسعه صنعت پتروشیمی در کشور
ایلنا یک کارشناس تولید و بازار محصولات پتروشیمی گفت: معضل اصلی ما این است که در حال حاضر به دلیل کمبود 5/10 میلیون تنی خوراک مجتمع‌های تولیدی، صنعت پتروشیمی در ایران با حدود 70درصد ظرفیت خود در حال تولید است. حمیدرضا حقیقت‌پژوه گفت: در تعیین مسیر و استراتژی توسعه باید به دو هشدار توجه داشت! نخست آنکه با تمرکز بر روش‌های اتان ریکاوری، ان‌جی‌ال و به‌کارگیری پالایشگاه‌ها برای تولید نفتا، ضمن تامین کسری 5/10میلیون‌تنی خوراک، ظرفیت تولید محصولات نهایی پتروشیمی به میزان 50میلیون تن افزایش پیدا خواهد کرد. وی افزود: مرحله بعد باید زنجیره ارزش صنعت را تکمیل کنیم. در این بخش اولویت با مصرف 4میلیون تن گاز پروپان و بوتان موجود است. در ادامه هم باید تصمیم بگیریم که در برخی از محصولات -نه‌تنها در منطقه بلکه در جهان- لیدر شویم. لیدر شدن به ما قدرت قیمت‌گذاری و حتی توسعه بیشتر خواهد داد.
حقیقت‌پژوه در همین‌باره گفت: با مصرف 5/9میلیون تن گاز اتان به عنوان خوراک، حدود 50میلیون تن محصولات پتروشیمی تولید می‌شود و افسوس اینکه در بخش محصولات گازی، چهارمیلیون تن از 5/5میلیون تن تولیدی، پروپان و بوتان است که به صورت خام به فروش می‌رسد. صنعت پتروشیمی ما در یک دوره باشکوه توانست با مشقت و زحمت بسیار تا تولید محصولات 1000دلاری پیش برود اما پس از آن دیگر این زنجیره رها شد و نتوانستیم محصولاتی با قیمت و ارزش 2000دلار به بالا تولید کنیم. «یکی از دلایل این اتفاق نگاه و سیاست‌گذاری سلیقه‌یی و مقطعی بوده است.» حقیقت‌پژوه با ذکر این نکته افزود: به عنوان مثال در مورد تولید پروپیلن که مدیران صنعت پتروشیمی کشور اصرار دارند با روش MTP انجام شود، نکته قابل توجه این است که تولید این محصول با سه روش امکان‌پذیر است و هر یک از این روش‌ها مزیت و معایب خاص خود را دارد. بنابراین بهتر است مانند سایر کشورهای موفق در این زمینه، از سبدی از روش‌ها استفاده شود. وقتی از روش MTP استفاده می‌کنیم، بخشی از متانول تولید شده در فرآیند را به عنوان محصول نهایی کنار می‌گذاریم که این خودش یک مزیت است. وقتی از روش نفتا کراکر استفاده
می‌کنیم، در شرایط کاهش قیمت نفت و به‌تبع آن کاهش قیمت نفتا، سود قابل‌توجهی نصیب‌مان خواهد شد. چراکه قیمت پروپیلن همچنان بالا خواهد بود. در روش PHB هم شرایط به همین ترتیب است؛ یعنی در برخی موارد شاهد کاهش شدید قیمت پروپان هستیم که در آن صورت تولید پروپیلن از پروپان بسیار سودآورتر خواهد بود. حقیقت‌پژوه با تاکید بر لزوم داشتن نقشه‌راه مشخص و برآیند استراتژیک در صنعت پتروشیمی گفت: امریکایی‌ها برای حل این مشکل هلدینگ‌های تخصصی قدرتمند پتروشیمی ایجاد کرده‌اند و این هلدینگ‌ها هستند که برای پاسخگویی به سهامداران خود، مجبور به رقابت با سایر تولیدکنندگان و چانه‌زنی با بخش حاکمیتی خود شدند. عربستانی‌ها فاوندهای بزرگ و تخصصی را تشکیل دادند. اروپایی‌ها هم در این زمینه ترجیح دادند تخصص‌محور باشند. به عبارت دیگر اینها مدل توسعه صنعت پتروشیمی در کشورهای موفق دنیاست؛ باید پرسید مدل توسعه صنعت پتروشیمی 50ساله ما چیست؟!
