وضعیت اتحادیه اروپا وخیم است
گروه جهان|
رهبران اتحادیه اروپا جمعه برای نخستینبار در نشستی بدون حضور بریتانیا شرکت کردند تا اتحاد از دست رفته خود را بازیابند. چشم امید اروپا به این است که این نشست یک روزه در براتیسلاوا، پایتخت اسلوواکی، بتواند اثرات برگزیت را کم و دودستگی میان شرق و غرب که نتیجه هجوم پناهجویان است را کمتر کند.
گاردین مینویسد: در دعوتنامه نشست سران اتحادیه اروپا، دونالد تاسک، رییس اتحادیه اروپا اعلام کرده بود برای اتحادیه اروپا یک «اشتباه مرگبار» خواهد بود، اگر درسهای بیرون رفتن بریتانیا از این اتحادیه را نادیده بگیرد. او همچنین در این دعوتنامه که از نظر کارشناسان لحنی بهشدت ناامیدکننده داشت، اعلام کرده بود براتیسلاوا باید «نقطه عطف» در حراست از مرزهای اتحادیه اروپا باشد. تاسک که نخستوزیر پیشین لهستان نیز بوده است، به عنوان رییس اتحادیه اروپا ریاست این نشست را نیز بر عهده داشت. او در سخنرانی ابتدای این نشست اظهار امیدواری کرد اصلاحات در این اتحادیه در زمینه حفاظت از مرزهای کشورهای عضو، مبارزه با تروریسم و نیز مسائل مختلف اجتماعی و اقتصادی بتواند شرایط را بهتر کند. اروپا هماکنون با بحران پناهجویان دست و پنجه نرم میکند و صدها هزار آواره از خاورمیانه و شمال آفریقا برای فرار از فقر و خشونت راهی این قاره شدهاند. بنا بر اعلام آژانس حفاظت از مرزهای اروپا، حدود 118هزار نفر در هشت ماه نخست سال 2016میلادی با عبور از دریای مدیترانه وارد اروپا شدهاند.
تاسک که در روزهای اخیر در چندین کشور اروپایی به سر برده بود و اوضاع را از نزدیک بررسی کرده در ابتدای این نشست گفته است: «در حال حاضر مشخص است که دادن اختیارات بیشتر به نهادهای اتحادیه مورد قبول نیست. من دنبال جدا شدن از گذشته و برنامهریزی جدید هستم.» به اعتقاد تاسک، بهترین راه برای رویارویی با بحرانهای فزاینده در اتحادیه اروپا «راهحل مشترک میانجیگرایانه» به جای دادن اختیارات بیشتر به نهادهای متمرکز در بروکسل است. رییس اتحادیه اروپا گفته است: «نهادها و موسسات در اتحادیه نظیر کمیسیون اجرایی وظیفه سادهیی دارند. حمایت از اولویتهایی که مورد قبول کشورهای عضو است نه اینکه خودشان این اولویتها را بر کشورها اعمال کنند.» نارضایتی از اختیارات بیشتر به نهادهای متمرکز اتحادیه اروپا شامل کمیسیون اروپایی یکی از موارد کلیدی در رفراندوم برگزیت بود و همین امر باعث شد تا انگلیس از اتحادیه اروپا خارج شود. از نقطه نظر رییس اتحادیه اروپا بررسی مساله برگزیت به عنوان یک مساله ملی یک اشتباه خطرناک است بلکه باید به این مساله به عنوان نشانهیی از نارضایتی در سراسر کشورهای عضو دیده شود. برگزیت تلاشی از روی استیصال برای پاسخ
دادن به سوالاتی است که میلیونها نفر در اروپا هر روز از خود میپرسند و شامل مسائل امنیتی، تمامیت ارضی، میراث فرهنگی و روشهای زندگی است. در گذشته کمیسیون اتحادیه اروپا برای برقراری قوانین و مقررات ضرورت داشت اما اغلب به خاطر دخالت در امور مردم و زندگی روزانه آنها مورد انتقاد قرار گرفته است. تاسک در ادامه سخنان خود با تاکید بر به دست آوردن اعتماد دوباره مردم گفته است: «ما باید کاملا در اینجا، در براتیسلاوا اطمینان پیدا کنیم که بعد از این نشست، شهروندان ما در اروپا درسهای لازم را از تجربه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا آموختهاند و ما قادر هستیم که ثبات و امنیت را حاکم کنیم.»
دیپلماتهای نزدیک به دونالد تاسک امیدوارند که کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به تقویت مرزهای اتحادیه اروپا قانع کنند. یکی از این موارد ارسال ۲۰۰ نیروی کمکی اضافه به همراه ۵۰خودرو برای محافظت از مرزهای بلغارستان است. چند روز پیش از این نشست، اظهارنظر ژان آسلبرن، وزیر خارجه لوکزامبورگ درباره مجارستان، اختلافنظرها بین رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به اوج خود رساند. آسلبرن خواسته بود مجارستان به دلیل رفتارش با پناهجویانی که وارد این کشور شدهاند، باید از این اتحادیه تعلیق یا اخراج شود.
یک وضعیت خیلی بحرانی
بر اساس سرفصل مورد بحث در براتیسلاوا سه چالش اصلی از جمله «مهاجرت غیرقانونی، تروریسم و ترس از جهانی شدن» پیشروی اروپاییها قرار دارد که قرار بود در این نشست برایشان راهحلی پیدا شود. اما از نظر صدراعظم آلمان بحران بسیار پیچیدهتر از آن است که بتوان با برگزاری یک نشست حل و فصل کرد.
آنگلا مرکل به هنگام ورود به نشست سران اتحادیه اروپا در براتیسلاوا در این زمینه به خبرنگاران گفته است: «با توجه به شرایط، آسان نیست که انتظار داشته باشیم از یک نشست راهحلی برای مشکلات اروپا پیدا شود. اتحادیه اروپا باید در حوزه امنیتی، امنیت داخلی و خارجی، جنگ با تروریسم و همکاریهای دفاعی پیشرفت کند و در زمینههای رشد اقتصادی و اشتغالزایی بهتر شود.»
بنا بر این گزارش، سال آینده در دو کشور قدرتمند اتحادیه اروپا، یعنی آلمان و فرانسه انتخابات سراسری برگزار میشود و رهبران این دو کشور علاوه بر اینکه به دنبال قدرتمندتر کردن اتحادیه اروپا هستند، نگران آرای شهروندان خود در این انتخابات هم هستند. نظرسنجیهای پیش از انتخابات نشان میدهند که بسیاری از شهروندان این دو کشور خواهان فاصله گرفتن از اتحادیه اروپا هستند. پیش از این نشست دیداری مشترک میان فرانسوا اولاند، رییسجمهور فرانسه و مرکل برگزار شد که حاکی از تلاش دو کشور برای کنار گذاشتن اختلافات و به دست آوردن یک راهحل جامع و مشترک بود. اولاند پیش از این نشست در نشستی مطبوعاتی گفته بود: «فرانسه نهایت تلاش خود را در زمینه دفاع از اروپا انجام میدهد اما نمیتواند و نمیخواهد این کار را به تنهایی انجام دهد.» جدا بودن راه سیاسی این دو کشور در شرایط حاضر تبدیل به یکی از نقاط ضعف وضعیت بحرانی اروپا شده است. مرکل برای رفع بحران در اروپا روی راهکارهای سیاسی تاکید میکند که با آن فواید وحدت اروپا برای مردم نشان داده شود. به باور صدراعظم آلمان همکاریهای بیشتر در امور دفاعی به صرفهجویی در پول و افزایش وحدت
میانجامد.
میهمانهای پردردسر
در مقابل تلاش برای صلح و امنیت آلمان و فرانسه کشورهای لهستان، چک، اسلوواکی و مجارستان با طرحی خاص که حامل یک برنامه «انقلاب متقابل فرهنگی» است به این نشست آمدند. بر اساس این برنامه رد کامل مهاجرت به اروپا از کشورهای اسلامی الزامی است چرا که «غرب مسیحی» یگانه بنیاد مشترک برای یکی شدن کشورهای اتحادیه اروپاست.
الکسیس سیپراس، نخستوزیر یونان نیز که به بحران طولانیمدت مالی کشورش از آغاز سال ۲۰۱۵ به این طرف اروپا را تکان داده، امیدوار است در حاشیه این نشست دیداری با وامدهندگان کشورش داشته باشد. او پیش از این نشست از فرانسه، پرتغال و اسپانیا خواسته بود با حضور در آتن یک اپوزیسیون علیه شرایط اقتصادی یورو و قوانین سخت و دست و پاگیر آن تشکیل دهند. این کشورها خواهان آن هستند تا سرمایهگذاری دولتی برای چرخش بهتر اقتصاد در کشورها بیشتر شود و این امکان برای آنها وجود داشته باشد که اصلاحات مورد نظر وامدهندگانشان را نادیده بگیرند.