افزایش جذابیت بافت‌های میانی برای انبوه‌سازان
گروه راه و شهرسازی|
معادل 15درصد مساحت کشور بافت فرسوده است. بافتی که یک سوم جمعیت کشور را در خود جای داده است. بافت‌هایی که ناهنجاری‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی امنیتی متعددی را با خود به همراه می‌آورد. در این میان اما دولت تلاش دارد این تهدید بزرگ را به یک فرصت جذاب برای صنعت ساختمانی تبدیل کند. از این رو در تازه‌ترین اقدام «مدل زمین صفر» را با هدف ساماندهی به بافت‌های فرسوده روی میز مذاکره با انبوه‌سازان قرار داده است. مدلی که طرح اولیه آن از سوی انبوه‌سازان مطرح شده و بالطبع هم‌اکنون با استقبال آنها مواجه شده است. این استقبال در شرایطی صورت گرفته است که انبوه‌سازان به قانون جدید پیش‌فروش ساختمان که هفته گذشته از سوی عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی ابلاغ شد، روی خوشی نشان نداده‌اند و ایرادات هفت‌گانه‌یی را بر آن وارد می‌دانند.
در شرایطی که اقتصاد (بدون نفت) کشور همچنان در رکود به سر می‌برد به اعتقاد برخی از کارشناسان ایجاد جذابیت در بافت‌های میانی برای انبوه‌سازان می‌تواند صنعت ساختمان و در پی آن صنایع وابسته و کلیت اقتصاد را به تحرک وا دارد. البته آنگونه که انبوه‌سازان گفته‌اند، این امر مستلزم همکاری و تعامل تنگاتنگ دولت با آنهاست.
امتیازدهی به انبوه‌سازان
محمدسعید ایزدی، معاون وزیر راه و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران اما در تازه‌ترین رویداد گفته است: درحال نهایی کردن «مدل زمین صفر» هستیم که می‌تواند امتیاز خوبی برای ورود انبوه‌سازان برای مشارکت با دولت باشد. ما اراضی و املاکی که در محدوده‌های هدف در اختیار داریم را با قیمت صفر در دوره مشارکت ساخت در اختیار انبوه‌سازان قرار می‌دهیم و با آنها توافق می‌کنیم که با رقم ثابت سود در پایان دوره سهم خود را بردارند و هر چه باقی ماند، عایدی دولت شود تا از طریق آن پروژه‌های بعدی را تعریف کنیم.
وی افزود: درخواست ما از انبوه‌سازان این است که فعالیت و مشارکت بیشتری در نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد از خود نشان دهند؛ زیرا با وجود ارائه بسته‌های تشویقی و تسهیلات متنوع از سوی دولت، عکس‌العمل چندانی از سوی انبوه‌سازان شاهد نیستیم. مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری تاکید کرد: بیش از یک سال از تفاهمنامه همکاری مشترک شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری با انبوه‌سازان می‌گذرد اما به نظر می‌رسد، انبوه‌سازان نقش مربوط به خود را تقبل نمی‌کنند. انبوه‌سازان باید این نکته را مد نظر قرار دهند که پیمانکار نیستند و توقع این است که رسالتی به عنوان توسعه‌گر در محدوده بافت‌های فرسوده ایفا کنند.
ایزدی به ایسنا گفت: ما به انبوه‌سازان نوسازی تکدانه را توصیه نمی‌کنیم بلکه ترجیح می‌دهیم آنها در مشارکت با مردم به اشکال مختلف از طریق پس‌انداز خرد، تسهیلات یا هر اقدام دیگر شرایطی را فراهم کنند تا به عنوان متولی بهسازی و نوسازی وارد عمل شوند اما متاسفانه انبوه‌سازان غالبا انتظارشان این است که ما به آنها کار سفارش دهیم.
مدل جدید نیازمند همکاری دولت
حسن محتشم، رییس انجمن انبوه‌سازان تهران اما عملیاتی شدن «مدل زمین صفر» را نیازمند همکاری و مشارکت شرکت عمران و بهسازی می‌داند.
محتشم در همین رابطه به مهر گفت: براساس طرح زمین صفر در بافت‌های فرسوده، یک قطعه زمین به صورت پایلوت از بلوک‌های آزاد و تملیک شده شرکت عمران و بهسازی در اختیار انبوه‌ساز قرار می‌گیرد سپس واحدهای مسکونی به صورت مشارکتی ساخته می‌شوند و شرکت عمران و بهسازی در مقابل سهم زمین از انبوه‌ساز واحد مسکونی ساخته شده دریافت می‌کند.
وی افزود: در طرح زمین صفر، هزینه‌یی از سوی انبوه‌ساز برای خرید زمین پرداخت نمی‌شود و بر همین اساس اجرای این طرح، روش مناسبی برای بهسازی و احیای بافت فرسوده است که انبوه‌سازان پیش از این در انتظار عملیاتی شدن آن بودند.
وی ضمن استقبال از تعیین ساز و کارهای اجرای طرح زمین صفر بیان کرد: انبوه‌سازان تاکنون دو تفاهمنامه با شرکت عمران و بهسازی امضا کرده‌اند که طرح زمین صفر در مفاد یکی از آنها قرار دارد. براساس این تفاهمنامه، انجمن‌های استانی انبوه‌سازان مسوولیت بهسازی و احیای بافت‌های فرسوده هر استان را بر عهده می‌گیرند.
به گفته محتشم، انجمن انبوه‌سازان استان تهران در این مدت (از زمان امضای تفاهمنامه مربوط به خرداد سال ۹۴) پیگیر اجرای این طرح بوده و جلسات مشترکی با شرکت عمران داشته‌اند؛ اما به نظر می‌رسد تا زمانی که بحث مالکیت در بافت‌های فرسوده حل نشود، اجرایی شدن نوسازی بافت فرسوده به سختی و کندی پیش می‌رود.
پهنه‌های ۴ گانه شهرهای ایران
ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین در «همایش و دوره آموزشی بازآفرینی شهری پایدار» با بیان اینکه یکی از اولویت‌های طرح بازآفرینی در دولت یازدهم ایجاد اشتغال و ارتقای سطح کیفی زندگی است، گفت: پهنه‌های مختلف شهرهای کشور به چهار گونه هسته اصلی شکل دهنده شهرها یا همان بافت‌های تاریخی؛ سکونتگاه‌های غیررسمی یا همان حاشیه‌نشینی؛ بافت‌های میانی یا محلات هدف بازآفرینی شهری و هسته‌های روستایی که در دل شهرها بلعیده شده‌اند تقسیم‌بندی شده‌اند.
وی با بیان اینکه این چهار محدوده تقسیم‌بندی شده به عنوان محدوده‌های هدف برنامه‌های بهسازی و نوسازی شهری شناخته می‌شوند، آسیب‌پذیری و عدم ایمنی کافی به دلیل پایین بودن کیفیت ساخت و ساز را مشکل عمده و اصلی این محدوده‌ها عنوان کرد.
معاون وزیر راه و شهرسازی وسعت بافت‌های میانی در کشور را 80 هزار هکتار اعلام کرد و افزود: تاکنون بیش از 33هزار هکتار بافت تاریخی و 44هزار هکتار سکونتگاه غیررسمی شناسایی شده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه یکی از اولویت‌های طرح بازآفرینی در دولت یازدهم ایجاد اشتغال و ارتقای سطح کیفی زندگی است، ادامه داد: اگر اشتغال مولد در این مناطق برای ساکنان ایجاد شود، ارتقای وضعیت زندگی نیز خود به خود ایجاد می‌شود زیرا اگر مردم دارای درآمد پایدار باشند در طرح بازآفرینی شهری هم مداخله مثبت خواهند داشت. وی از محله پای قلعه در شهر نهاوند به عنوان پایلوت بازآفرینی محله نام برد و گفت: با محوریت شهرداری فرآیند بهسازی و نوسازی و توانمند‌سازی ساکنان پای قلعه شهر نهاوند در آینده نزدیک اجرایی خواهد شد.
بی‌میلی انبوه‌سازان به پیش فروش ساختمان
در رویدادی دیگر حسن محتشم، رییس انجمن صنفی کارفرمایی انبوه‌سازان مسکن و ساختمان تهران با بیان اینکه در قانون پیش‌فروش ساختمان فقط به خریداران توجه شده، گفت: عده کمی از انبوه‌سازان و سازنده‌ها به قانون جدید پیش‌فروش ساختمان تن خواهند داد.
محتشم در گفت‌وگو با فارس در پاسخ به اینکه آیا سازنده‌ها از ابلاغ قانون جدید پیش‌فروش ساختمان که به تازگی توسط وزیر راه و شهرسازی ابلاغ شده، مطلع بوده و آن را رعایت خواهند کرد، گفت: هر قانونی به هر حال مزایا و معایبی دارد پس اگر قانون جدید پیش‌فروش ساختمان همانند قانون قبلی ابلاغ شده باشد، کارایی چندانی در مورد کاهش تخلفات و مراجعه به دستگاه‌های قضایی به خاطر کم کاری سازنده‌ها نخواهد داشت.
وی افزود: به هر حال به نظر می‌رسد، قانون پیش فروش ساختمان یک‌طرفه و به نفع خریداران مسکن تدوین شده است بنابراین معمولا سازنده‌ها سعی خواهند کرد وارد پیش فروش ساختمان نشوند چراکه اگر به تعهدات خود عمل نکنند، تضامین سخت‌گیرانه‌یی برای آنها در نظر گرفته شده است. محتشم ادامه داد: پس باید همانطور که تضامین سخت‌گیرانه‌یی برای سازنده‌ها در نظر گرفته شده است برای خریداران نیز این تضامین در نظر گرفته شود.
