عزل یک رییسجمهور
گروه جهان طلا تسلیمی
در پی درگیریهای شدید بر سر رسوایی سیاسی و مالی در کرهجنوبی که دامنگیر پارک گئونهی رییسجمهور این کشور شد، دادگاه قانون اساسی درنهایت جمعه برای نخستین مرتبه در تاریخ کرهجنوبی، رییسجمهور منتخب را برکنار کرد. پارک 65ساله در رابطه با همین رسواییها و پس از اعتراضها و تظاهراتهای گسترده مردم بهویژه در سئول، در تاریخ 9 دسامبر برمبنای رای پارلمان از کار تعلیق شده و قرار بود دادگاه قانون اساسی رای نهایی را در مورد او اتخاذ کند. هوانگ کیو آهین نخستوزیر کرهجنوبی، از همان زمان و تا انتخاب رییسجمهور بعدی، بهعنوان کفیل ریاستجمهوری مسوولیتهای پارک را برعهده دارد. اکنون طبق قوانین کرهجنوبی، باید ظرف 60روز انتخاب ریاستجمهوری در این کشور برگزار شود و دولت هم در همین راستا، ساعاتی پس از برکناری پارک، فراخوان ثبتنام از نامزدهای انتخاباتی را آغاز کرد.
در این حال پس از صدور رای دادگاه قانون اساسی برای برکناری پارک، هواداران و مخالفان رییسجمهور پیشین در اطراف ساختمان این دادگاه و میدان مرکزی شهر سئول تجمع کردند و در میانه درگیریهای پیش آمده، 2 نفر از حامیان پارک جان خود را از دست دادند. هنوز هیچ گزارشی درمورد چگونگی جان باختن این دو نفر منتشر نشده، اما ظاهرا درگیریها شدید است و پلیس کرهجنوبی هم اعلام کرده تاکنون 10 زخمی این درگیریها به بیمارستانهای گوناگون در سطح شهر سئول منتقل شدهاند.
آغاز پیگرد قانونی پارک
اعتراضها به فعالیتهای پارک گئونهی در پی افشای پرونده تخلفهای سیاسی و اقتصادی چوی سونسیل دوست نزدیک رییسجمهور، آغاز شد. وی که بهعنوان مشاور غیررسمی رییسجمهور به کاخ ریاستجمهوری رفت و آمد داشت، از فرصتهای موجود و روابط دولتی خود برای منافع اقتصادی شخصی استفاده کرده بود. پارک گئونهی بارها در میان مردم از رسوایی پیش آمده عذرخواهی و هرگونه مشارکتی در آن را رد کرد. اما 8 قاضی دادگاه قانون اساسی روز جمعه به اتفاق آرا به برکناری پارک مهر تایید زدند و همه قدرت و اختیارات را از او سلب کردند.
پارک که در ماه دسامبر از ریاستجمهوری تعلیق شده بود، همچنان در کاخ ریاستجمهوری موسوم به «کاخ آبی» زندگی و از حضور در اماکن عمومی خودداری میکرد. وی نخستین مرتبه در
9 سالگی و در زمان ریاستجمهوری پدرش وارد این کاخ شده و دو دهه بعد در پی کشته شدن والدینش از آن خارج شده بود. تا پیش از صدور رای دادگاه قانون اساسی پارک مصونیت قضایی داشت و همچنین میتوانست در کاخ آبی زندگی کند، اما این مصونیت با رای روز جمعه لغو شد و امکان پیگرد قضایی وی وجود دارد. با این حال به نظر میرسد پارک قصد خروج از کاخ ریاستجمهوری را ندارد. دولت در بیانیه رسمی خود در این باره اعلام کرد که پارک فعلا در کاخ آبی میماند و پس از تصمیم او برای خارج شدن از این مکان، به مردم اطلاعرسانی خواهد شد.
پارک که در دسامبر 2012 بهعنوان هجدهمین رییسجمهور کشورش انتخاب شد طبق رای دادگاه قانون اساسی متهم است اسناد زیادی که بخشی از آنها محرمانه بوده را در اختیار افراد غیرمجاز ازجمله چوی سونسیل قرار داده است. وی همچنین به درخواست رشوه از رییس شرکت سامسونگ برای موافقت با ادغام دو شرکت وابسته به آن، متهم شده است.
انتخابات پیش از موعد
در زمان اعلام حکم هزاران نفر از حامیان پارک گئونهی درحالی که پرچم کشورشان را در دست داشتند، در مقابل ساختمان دادگاه قانون اساسی تجمع کرده بودند. بلافاصله پس از اعلام حکم، آنها سعی کردند به داخل ساختمان هجوم برند و آن را تخریب کنند. پلیس هم در تلاش برای مقابله با ورود تظاهرکنندگان به ساختمان دادگاه، با آنها درگیر شد. دو نفر از حامیان پارک هم که 60 و 72 سال سن داشتند، در این درگیریها جان خود را از دست دادند.
در همین حال، هوانگ کیو آهین از تشکیل کمیتهیی برای ثبتنام داوطلبان برای نامزدی در انتخابات خبر داد و اعلام کرد که در روزهای آینده برای آگاهی از عقیده مردم، یک نظرسنجی عمومی صورت خواهد گرفت. کفیل ریاستجمهوری کرهجنوبی همچنین از همه اتباع کرهجنوبی ساکن در خارج از کشور خواست برای ثبتنام در انتخابات ریاستجمهوری اقدام کنند. حزب حاکم و احزاب مخالف در پی این فراخوان اعلام کردند که ظرف چند روز آینده نامزدهای خود را معرفی میکنند. دولت همچنین از مردم خواست با موضوع برکناری رییسجمهور با آرامش بیشتری برخورد کنند.
نابسامانی سیاسی در جنوب شرق آسیا
پارک گئونهی، نخستین رییسجمهور زن کرهجنوبی و دختر پارک چونگهه، دیکتاتور نظامی جنگ سرد، نماد دولتی محافظهکار در کشورش محسوب میشد که خیلی سریع به اعمال فشارهای امریکا بر تحریکهای هستهیی کرهشمالی پیوست. نیویورک تایمز در گزارشی به قلم چو ساگهون نوشت، سقوط دولت پارک با احتمال تغییر در سیاستهای دیرینه کرهجنوبی همراه است؛ چراکه مخالفان پارک که احتمال روی کار آمدن آنها در دولت جدید کم نیست، تعاملات بیشتر با کرهشمالی و رویاروییهای گسترده با کشورهای منطقه را خواستارند. مخالفان اعلام کردهاند اقدامات مشترک علیه کرهشمالی با امریکا را مجددا بررسی خواهند کرد و همچنین از تنشها با چین که از افزایش حضور نظامی امریکا در آسیا ناخشنود است، خودداری میکنند.
به عقیده تحلیلگران، زمانی که مردم برای برکناری پارک گئونهی در خیابانها تجمع کردند، نه تنها به دنبال برکناری رهبری فاسد بودند، بلکه میخواستند با نظم سیاسی حاکم در کشورشان در چند دهه گذشته، مقابله کنند. پدر پارک در سالهای 1961 تا 1979 در کرهجنوبی حکومت و مدل رشد اقتصادی را پایهگذاری کرد که این کشور را به یکی از صادرکنندگان بزرگ جهان تبدیل کرد. پارک هم عملا با حمایت محافظهکاران سالخورده به قدرت رسید. اما تسلسل قدرت صنعتی و سیاسی به روابط نامناسب و رسوایی انجامید که برکناری پارک را در پی داشت.
اکنون اگر مخالفان به قدرت برسند، احتمالا سیاست دیرینه بهبود روابط با کرهشمالی از طریق کمک و مبادلات را در پیش خواهند گرفت که سیاست موردحمایت چین است و چنین مسالهیی تلاشهای امریکا را برای منزویسازی کرهشمالی پیچیده خواهد کرد و این درحالی است که برخی از دیگر کشورهای آسیایی همچون فیلیپین نیز از امریکا رو برگردانده و به چین گرویدهاند.