هزینه تمام‌شده پاشنه آشیل ایران
اتفاقات سیاسی در قطر و مشکلاتی که میان این کشور و سایر کشورهای عربی رخ داد فرصت ایده‌آلی را برای اقتصاد ایران فراهم کرد. بسته شدن مرزهای این کشور با همسایگان عربی قطر عملا باعث شد که این کشور از نظر اقتصادی به‌شدت به ایران وابسته باشد. در همین رابطه رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه امکان تامین مواد غذایی مورد نیاز بازار قطر را داریم، گفت: باید از این فرصت صادراتی استفاده کرد. کاوه زرگران با اشاره به قطع ارتباطات کشورهای عربی با قطر گفت: ایران باید از این فرصت برای صادرات مواد غذایی به این کشور استفاده کند.
وی با اشاره به جمعیت 2.5 میلیون نفری قطر اظهار داشت: اگرچه به لحاظ جمعیت و قوانین واردات کالا و مواد غذایی این کشور قابل مقایسه با روسیه نیست، اما باید از فرصت‌های تجاری که در تجارت با روسیه از دست دادیم، درس بگیریم و فرصت فراهم آمده را برای صادرات مواد غذایی به این کشور را از دست ندهیم.
رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران با تاکید بر اینکه ایران قابلیت تامین تمام اقلام مواد غذایی وارداتی به این کشور را دارد، افزود: میزان واردات مواد غذایی به کشور قطر در سال 2015 حدود 3.3 میلیاد دلار بوده است.
زرگران بیان داشت: این کشور اقلام مختلف مواد غذایی مورد نیاز خود شامل لبنیات، گوشت قرمز، گوشت سفید، نوشیدنی‌ها، آب معدنی، آب میوه و نان را از طریق واردات تامین می‌کند.
وی افزود: در سال 2015 قطر 58 میلیون دلار نان و 200 میلیون دلار نوشیدنی وارد کرده است.
رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران با تاکید بر اینکه ایران در تامین گوشت قرمز، گوشت سفید، لبنیات، تخم‌مرغ، میوه و سبزیجات، نان و بیسکویت مزیت دارد، گفت: بنابراین به راحتی می‌توان از تولیدات داخلی بازار این کشور را تامین کند. وی افزود: 16درصد مواد غذایی وارداتی به کشور قطر به ارزش 526میلیون دلار و 11درصد به ارزش 677 میلیون دلار در سال 2015 از کشورهای عربستان و امارات وارد شده است.
از سوی دیگر اما مساله حمل و نقل از ایران موضوعی است که باید به آن توجه ویژه داشت. رییس هیات‌مدیره انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته، با اشاره به محدودیت‌های ایجاد شده از سوی برخی کشورها عربی برای قطر گفت: اعمال این محدودیت‌ها باعث شده است تامین نیازهای روزانه مردم قطر با مشکل مواجه شود و ایران می‌تواند سریعا این مشکل را مرتفع کند اما یکی از پیش‌نیازهای این مساله، توجیه‌پذیر شدن هزینه عملیات حمل‌ونقل دریایی کشور است.
مسعود پلمه در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران افزود: توجه به نرخ سوخت شناورهای دریایی، در صدر موضوعاتی است که می‌تواند برای اینکه عملیات حمل‌ونقل دریایی ایران از توجیه لازم برخوردار شود، زمینه‌سازی کند چراکه در شرایط فعلی نرخ سوخت شناورها بر اساس نرخ پلت خلیج‌فارس محاسبه می‌شود که حدود هزار و 400تومان برای هر لیتر است، به همین واسطه هزینه انتقال کالا به کشورهای حوزه جنوب خلیج‌فارس تقریبا بالاست و عملیات حمل دریایی را فاقد توجیه می‌کند.
پلمه با اظهار امیدواری نسبت به اینکه برای تعدیل نرخ سوخت شناورها اقدام عاجل و فوری انجام شود، تصریح کرد: انتظار فعالان حوزه حمل‌ونقل دریایی از دولتمردان این است که با تعدیل نرخ سوخت و افزایش تدریجی آن با شیب پلکانی، مقدمات انتقال هرچه سریع‌تر کالاهای صادراتی ایرانی به قطر را فراهم کنند.
رییس هیات‌مدیره انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته با اشاره به اینکه در شرایط فعلی، برای انتقال کالای ایرانی به قطر از شناورهای فلزی غیر کنوانسیونی استفاده خواهد شد، گفت: این شناورها از تناژ پایین‌تری برخوردار هستند و انتقال کالا را سرعت می‌دهند اما چنانچه سوخت این شناورها بر اساس نرخ فعلی که به‌صورت روزانه نیز در نوسان است، تامین شود، قیمت تمام‌شده حمل کالا افزایش می‌یابد و همین مساله عاملی مهمی در عدم توجیه اقتصادی کالای ایرانی در قطر خواهد بود.
پلمه افزود: به‌واسطه نوع درهم‌آمیختگی دینی و اعتقادی و همچنین مشترکات منطقه‌یی و بومی که بین ایران و قطر وجود دارد، قاطعانه می‌توان گفت این امکان را داریم که 100درصد مایحتاج مواد غذایی کشور قطر را تامین کنیم، از دیگر سو بعد مسافت نیز به‌گونه‌یی نیست که مشکلی برای سرویس‌دهی حمل‌ونقل دریایی کشور به وجود بیاورد اما اصل اول برای حضور موفق در بازار قطر، توجیه‌پذیر کردن قیمت کالای ایرانی در این بازار است.
این فعال حوزه حمل‌ونقل دریایی اظهار کرد: با توجه به شرایط حاکم در منطقه، اگر فرصت بازار قطر موردتوجه قرار بگیرد و درست مدریت شود، نتایج مثبتی در پی خواهد داشت، در عین حال اگر برای حضور موثر و رقابتی کالای ایرانی در این بازار توجه نشود، طبیعتا این فرصت ماندگار نمی‌شود و مانند برخی فرصت‌هایی که پیش از این در بازارهای منطقه از دست داده‌ایم این فرصت را نیز از دست خواهیم داد.
او یادآور شد: محدودیت‌های ایجاد شده در روابط برخی کشورهای عربی با قطر، قطعا مادام‌العمر نخواهد بود و دیر یا زود مرتفع می‌شوند اما استفاده ایران از این فرصت که مسلما حمایت‌های دولتمردان را می‌طلبد مقدمه‌یی برای ماندگار شدن محصولات ایرانی در بازار این کشور است و باید مورد توجه قرار گیرد.
پلمه ادامه داد: انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته، از ابتدای اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه قطر، به کلیه اعضای خود اطلاع داد که انجمن آمادگی کامل دارد تا با استفاده از توانمندی اعضا، برنامه‌یی پویا تدوین کند و یک سرویس منظم دریایی مستقیم به‌ویژه از بندر بوشهر به قطر را برقرار کند تا آن قسمت از نیازمندی‌هایی که قابلیت انتقال فوری به قطر دارد، سریعا منتقل شود اما طبیعی است که سایر صنوف و اتحادیه‌ها نیز به‌ویژه در حوزه مواد غذایی، باید برای استفاده بهینه از این موقعیت وارد عمل شوند.
مسعود پلمه، رییس هیات‌مدیره انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته، درباره موقعیت جغرافیایی قطر و دلایلی که باعث شده است بازار این کشور به عنوان فرصتی برای ایران تلقی شود، گفت: قطر به‌نوعی یک شبه‌جزیره محسوب می‌شود که تنها راه ارتباط زمینی آن با دنیای پیرامون، از طریق خاک عربستان است و مرز زمینی با دیگر کشورها ندارد. از این‌رو کلیه نیازهای لجستیکی خود در حمل‌ونقل زمینی را باید از طریق عربستان تامین کند. از طرف دیگر، قطر از ساختار تجارت دریایی خوبی نیز برخوردار نیست و در این حوزه به آبراه‌های دریایی و بنادر دیگر کشورهای منطقه به‌ویژه امارات اتکا داشته است و در حوزه حمل‌ونقل دریایی خود را باید از طریق امارات تامین کند. در حقیقت به‌واسطه اهمیتی که امارات در حوزه بندر و کشتیرانی دارد تاکنون برای قطر متصور نبوده است که سرمایه‌گذاری مستقیم و هنگفتی در این حوزه داشته باشد و بخواهد مستقل از امارات نیازهای دریایی خود را برطرف کند. درنتیجه این شرایط با تحریمی که اتفاق می‌افتد کلیه سرویس‌های فیدری که از امارات به مقصد قطر برقرار بوده قطع می‌شود و سریعا تامین بخش زیادی از نیازمندی‌های سبد معیشتی مردم قطر با چالش جدی مواجه
می‌شود اما در مقابل ایران هم قادر است کالاهای موردنیاز قطر را به‌وفور تامین کند و هم با پیمودن یک مسافت حدود 12 ساعته دریایی، سریعا می‌تواند این کالاها را به قطر برساند. مساله‌یی که در این میان وجود دارد هزینه بالای حمل دریایی ایران به قطر است که عملا قیمت تمام‌شده کالاهای ایرانی را افزایش می‌دهد.
