ادغام بانک‌های ایران با 6 گروه و برند موفق خصوصی
گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|
موضوع ادغام بانک‌ها با هدف اصلاح ساختار مالی و استانداردسازی شاخص‌ها و نسبت‌های مالی و بانکی و پولی آنها ازجمله بهبود کفایت سرمایه، رشد سرمایه و نقدینگی و منابع و تقویت توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها، پرداخت سود متناسب با تورم و مصوب شورای پول و اعتبار و تامین وام‌های خرد و قرض‌الحسنه موردنیاز مردم با هدف مقابله با موسسات غیرمجاز، بهبود رتبه اعتباری بانک‌های ایران در مذاکره با بانک‌های خارجی و بهبود روابط خارجی بانکداری ایران، ایجاد سوپرمارکت‌های مالی در شعب و ارائه خدمات مالی، بانکی، ارزی، سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری و... بیش از گذشته در دستور کار نظام بانکی کشور قرار گرفته و بسیاری از کارشناسان، راه برون‌رفت از وضعیت کنونی و وجود انواع بانک و موسسه اعتباری و مشکلات نظارت بر آنها را ادغام بانک‌ها و موسسات اعتباری کوچک و بزرگ ارزیابی کرده‌اند.
از این‌رو، شنیده‌ها حاکی از آن است که برای تحقق اهداف موردنظر، کاهش هزینه‌ها، استفاده از ظرفیت بانک‌های داخل و خارج کشور، گسترش بانکداری الکترونیک و ارائه خدمات از طریق اینترنت، موبایل بانک‌ها، استفاده از ظرفیت‌های صنعت پرداخت، برخورداری از نهادها و شرکت‌های تحت پوشش و فعال در اقتصاد کشور و... تعدادی از بانک‌های بزرگ با تعدادی از بانک‌های کوچک که از کفایت سرمایه مناسبی برخوردار هستند، ادغام خواهند
شد.
بر این اساس، شاخص کفایت سرمایه، میزان سرمایه، منابع موجود در بانک‌ها و موسسات اعتباری، تخصص‌های موجود، ظرفیت‌های بانکداری الکترونیک، دانش و تخصص نیروهای موجود در بانک‌ها و... به‌عنوان محورهای اصلی انتخاب بانک‌ها و موسسات اعتباری مجاور مطرح شده‌اند.
از این رو احتمالا ادغام بانک‌ها عمدتا شامل بانک‌های خصوصی، خصوصی شده و موسسات اعتباری خواهد شد و از آنجا که تعدادی از بانک‌های خصوصی و خصوصی شده کشور در بازار سرمایه حضور دارند و بانک‌هایی با جذب منابع بیشتر، تعداد مشتریان، حوزه گسترده شعب و ابزارهای بانکداری الکترونیک و... محسوب می‌شوند، به‌عنوان سرگروه انتخاب خواهند شد تا از طریق ادغام با موسسات اعتباری و بانک‌های کوچک‌تر، بانک‌هایی بزرگ با تعداد شعب، پرسنل و جذب منابع قابل‌توجه را تشکیل داده و در رقابت با ادغام‌های دیگر، از توان رقابتی مناسبی برخوردار شوند و این ادغام به تضعیف برندهای چند بانک و تقویت برندهای دیگر منجر نشود بلکه به شکل متناسب، باعث تقویت برندهای جدید شود.
از این رو، شنیده‌ها حاکی است که به خاطر عملکرد و توان مالی و تخصصی و دارایی‌های چند بانک بزرگ که سهمی بیش از 10درصد از منابع بازار پول را جذب کرده‌اند یا از کفایت سرمایه بالایی برخوردار هستند و همچنین اکثر آنها عضو بازار سرمایه هستند شامل بانک‌های ملت، صادرات، پارسیان، پاسارگاد، شهر و اقتصاد نوین که در سال‌های اخیر، از توان رقابت بالایی برخوردار بوده‌اند، به‌عنوان سرگروه انتخاب خواهند شد و در هر گروه تعدادی از بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری جذب آنها خواهند شد.
البته در مورد تشکیل این گروه ادغام‌ها و تعیین نام و برند مناسبی که پیام بهبود و ادغام آنها را به همراه داشته باشد، باید بررسی‌های کارشناسی لازم انجام شود. اما به عقیده کارشناسان، در تعیین برندها و اعضای هر گروه از ادغام‌ها لازم است که به توان جذب منابع و حفظ مشتریان، مذاکره با بانک‌های خارجی و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی بیشتر توجه ویژه‌یی اعمال شود.
در حال حاضر، 5 موسسه اعتباری توسعه، کوثر مرکزی، ملل، کاسپین و نور به‌عنوان موسسات مجاز در حال فعالیت هستند و دو بانک قرض‌الحسنه رسالت و بانک قرض‌الحسنه مهر ایران که با رضایت نسبی قابل‌توجه از سوی مردم و خانوارها در پرداخت وام‌های با کارمزد کم موفق بوده‌اند، می‌توانند در کنار 20 بانک خصوصی و خصوصی شده فعال که بیش از 70درصد بازار پول کشور را دراختیار دارند، به ایجاد چند برند معتبر و بزرگ در بانکداری ایران کمک کنند.
این 20 بانک خصوصی و خصوصی شده شامل بانک‌های صادرات، ملت، اقتصادنوین، پارسیان، پاسارگاد، شهر، آینده، انصار، ایران زمین، تجارت، حکمت ایرانیان، خاورمیانه، دی، رفاه کارگران، سامان، سرمایه، سینا، قوامین، گردشگری و کارآفرین در سال‌های اخیر به خوبی ثابت کرده‌اند که بانکداری خصوصی در ایران باوجود تمام مشکلات موجود، عملا طرحی موفق بوده و بانک‌های خصوصی ایران عملا بیش از 60 تا 70 درصد بازار پول، منابع و تسهیلات‌دهی را به خود اختصاص داده‌اند.
برخی از این بانک‌ها شعب خارج از کشور موفق و با مزیت بالا دارند، تعدادی قادر به تامین سرمایه و کفایت سرمایه بالا هستند، تعدادی با وجود فعالیت کوتاه خود، موفقیت زیادی در جذب منابع و کسب سهم بالا از بازار داشته‌اند، برخی به‌عنوان نخستین بانک‌های خصوصی، موفقیت زیادی در گسترش خدمات بانکداری داشته‌اند و در روابط بین‌المللی موفقی بوده‌اند و برخی بانک‌ها نیز به خاطر سهم زیاد در بازار، سابقه بیش از 50 سال بانکداری و شعب و پرسنل فراوان مورد توجه بانکداری جهان و مشتریان خود در داخل هستند.
بانک‌های دولتی و تخصصی
اگرچه بانک‌های تخصصی دولتی شامل توسعه صادرات، صنعت و معدن، مسکن، توسعه تعاون و کشاورزی از مشکلات کمتری از نظر کفایت سرمایه برخوردارند و از نظر تخصصی نیز زمینه‌های فعالیت متفاوتی دارند و لذا نیاز کمتری به ادغام آنها وجود دارد اما در عین حال، تشکیل دو تا سه بانک تخصصی بزرگ‌تر با کفایت سرمایه و منابع بیشتر، می‌تواند در معرفی بانک‌های تخصصی بزرگ ایران به اقتصاد داخلی و بین‌المللی توان مذاکره و تسهیلات‌دهی بالاتر را به نمایش بگذارد.
بانک‌های دولتی و تجاری سپه، ملی و پست بانک نیز حداقل در ایجاد یک یا دو بانک بزرگ دولتی با ساختاری متفاوت از سایر بانک‌ها مطرح هستند.
در این زمینه برخی صاحب‌نظران معتقدند که ضعف عمده بانک‌های دولتی، بی‌توجهی دولت به افزایش سرمایه آنهاست و دولت عمدتا نمی‌تواند منابع کافی دراختیار آنها قرار دهد و لذا با ادغام یا فروش سهام آنها به بانک‌های خصوصی یا خارجی، می‌توان توان مالی و سرمایه‌یی آنها را افزایش داد و ضرورتی برای دولتی ماندن آنها تا ابد وجود ندارد. دولت می‌تواند طرح‌های حمایتی خود را از طریق بودجه جداگانه اجرایی کند و می‌توان دست بانک‌های دولتی و تخصصی را در اجرای طرح‌های اقتصادی باز گذاشت.
